Ορθόδοξη Χριστιανική Εγκυκλοπαίδεια

Η Ορθόδοξη Χριστιανική Ομολογία, αποτελώντας τη δεδηλωμένη θρησκευτική επιλογή περίπου τριακοσίων εκατομμυρίων ανθρώπων σε παγκόσμια κλίμακα, υφίσταται ακόμα και σήμερα, σε μία εποχή αφθονίας της πληροφόρησης από πληθώρα πηγών, ως μία terra incognita όσον αφορά πολλά στοιχεία της πλούσιας και δυναμικής της παράδοσης.

Η ευρεία και πολύγλωσση βιβλιογραφία επί θεμάτων ορθοδόξου πίστεως βοηθά τον εξειδικευμένο ερευνητή αλλά δημιουργεί αμηχανία στον αναγνώστη που αναζητά μία αξιόπιστη πληροφορία. Επιπλέον οι πηγές του διαδικτύου, λόγω της φύσης του μέσου, είναι συχνά επισφαλείς χωρίς να υφίστανται επιστημονικό έλεγχο και ακαδημαϊκή τεκμηρίωση. Αυτό το κενό στην τεκμηριωμένη γνώση για την Ορθοδοξία ως θρησκευτικό, ιστορικό και πολιτιστικό φαινόμενο αλλά, συνάμα, και ως ζωντανή και εξελισσόμενη θεολογική και βιωματική εμπειρία θέλησε να καλύψει μία ακαδημαϊκή ομάδα από το χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών.

Το έναυσμα δόθηκε από τον εκδοτικό οίκο «Στρατηγικές Εκδόσεις, Ιω. Φλώρος» που από μακρού χρόνου είχε συλλάβει την ιδέα της έκδοσης μιας πολύτομης εγκυκλοπαίδειας που θα αφορούσε την Ορθοδοξία. Από γενική έρευνα του εκδοτικού οίκου, που εκτείνεται μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, αποκαλύπτεται ότι η Ελλάδα είναι χώρα των «Εγκυκλοπαιδειών», αφού σε αναλογία πληθυσμού, που αποτελεί πάντοτε τη βάση για την εξαγωγή στατιστικών συμπερασμάτων, έχει μέχρι σήμερα τεθεί σε κυκλοφορία ο μεγαλύτερος αριθμός εγκυκλοπαιδειών (γενικών και ειδικών). Έτσι, εκτιμάται ότι το ελληνικό κοινό είναι εξοικειωμένο με την ιδέα αλλά και τη χρήση του εργαλείου αυτού της γνώσης που λέγεται «εγκυκλοπαίδεια» σε ποσοστό που, ενδεχομένως, υπερβαίνει το μέσο όρο λαών υψηλού μορφωτικού επιπέδου, όπως για παράδειγμα αυτοί των βόρειων ευρωπαϊκών χωρών. Από την ίδια έρευνα, προέκυψε ότι δεν υφίσταται εγκυκλοπαίδεια της Ορθοδοξίας σε χώρες του εξωτερικού, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία κ.α., ούτε στην αγγλική ούτε σε άλλη γλώσσα, με εξαίρεση την υπό έκδοση Ρωσική Θρησκευτική Εγκυκλοπαίδεια.

Η εκδοτική πρωτοβουλία που έλαβε το όνομα «Μεγάλη Ορθόδοξη Χριστιανική Εγκυκλοπαίδεια» συνάντησε την ένθερμη στήριξη ικανής ομάδας επιστημόνων εγνωσμένου κύρους από τους οποίους συγκροτήθηκε η εποπτική και συντακτική επιτροπή. Διευθυντής σύνταξης του εγχειρήματος ανέλαβε ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. στον Τομέα της Βιβλικής Γραμματείας, Πέτρος Βασιλειάδης, με μέλη της εποπτικής επιτροπής τον Ομότιμο Καθηγητή του Α.Π.Θ. Γρηγόριο Ζαχαρόπουλο, τους Καθηγητές του Ε.Κ.Π.Α. Σεβ. Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομο Σαββάτο και Γεώργιο Φίλια και Αρχισυντάκτη τον Καθηγητή της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθηνών Δημ. Πασσάκο. Στη συγγραφική ομάδα μετέχει το σύνολο των μελών του διδακτικού προσωπικού των δύο θεολογικών Σχολών Αθηνών και Θεσσαλονίκης, μέλη του διδακτικού προσωπικού των Ανωτάτων Εκκλησιαστικών Ακαδημιών, μαζί με ερευνητές άλλων κλάδων των ανθρωπιστικών επιστημών καθώς και Επισκόπους της Εκκλησίας της Ελλάδος και των ελληνόφωνων εκκλησιαστικών διοικήσεων με εγνωσμένη συνεισφορά στα θεολογικά γράμματα.

Στόχος είναι η δημιουργία μίας όσο το δυνατόν πληρέστερης εγκυκλοπαίδειας που θα καλύπτει τις ανάγκες του αναγνωστικού κοινού στο γνωσιολογικό αντικείμενο της Ορθοδοξίας με σκοπό ο αναγνώστης να μπορεί εύκολα και γρήγορα να ανατρέχει στο θέμα που τον ενδιαφέρει και να ικανοποιεί τις απαιτήσεις του με ακριβή και ολοκληρωμένο τρόπο.

Οι τομείς που θα καλυφθούν είναι οι εξής:1. Ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. 2. Θεολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. 3. Ιστορία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. 4. Ιστορία των Πρεσβυγενών Πατριαρχείων. 5. Ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος και των λοιπών αυτοκεφάλων Εκκλησιών. 6. Ιστορία των Μητροπόλεων και Ιερών Μονών όλων των Ορθοδόξων χωρών και Ορθοδόξων ιεραποστολών. 7. Παρουσίαση όλων των Ορθοδόξων Θεολογικών Σχολών. 8. Βίοι αγίων και σύγχρονων γεροντικών μορφών. 9. Βιογραφίες Ιεραρχών, Ηγουμένων και θεολόγων. 10. Παρουσίαση του έργου των Πατέρων και των Οικουμενικών Συνόδων. 11. Εγκυκλοπαίδεια της Αγίας Γραφής. 12. Ερμηνεία της λειτουργικής ζωής. 13. Γενικά θρησκευτικά, ηθικά, κοινωνικά και διορθόδοξα και διαχριστιανικά θέματα. 14. Ιστορία των εκκλησιαστικών τεχνών. 15. Ποιμαντικά θέματα. 16. Παρουσίαση της εκκλησιαστικής και θρησκευτικής φιλολογίας. 17 . Παρουσίαση βασικών κειμένων της Νεοελληνικής Γραμματείας που αναφέρονται στην Εκκλησία. 18. Παρουσίαση Ορθοδόξων εκδοτικών οίκων, εφημερίδων και περιοδικών, ελληνικών και ξένων. 19. Οδηγός της Ορθοδοξίας στο διαδίκτυο.

Το παραπάνω σε γενικές γραμμές περιεχόμενο θα συνοδεύεται και θα εξηγείται από:

1. Πλούσια εικονογράφηση (έγχρωμη), η απόκτηση της οποίας θα γίνει από διάφορες πηγές, αλλά και από σύγχρονες φωτογραφίες.

2. Παραστατική σχεδίαση, όπου απαιτείται, είτε ως συμπλήρωμα της εικονογράφησης, είτε ως πρωτογενές υλικό, εκεί όπου η εικονογράφηση είναι αδύνατη.

3. Χαρτογραφία, ιδιαίτερα απαραίτητη για την παρουσίαση και παράσταση εδαφικών περιοχών.

4. Σκίτσα, σκαριφήματα, πίνακες, καταστάσεις, κ.ά.

Το εκδοτικό πλάνο σκοπεύει στην έκδοση 12 τόμων με, συνολικά, 20.000 λήμματα που θα εκτείνονται σε 8.000 περίπου σελίδες. Το σχήμα των τόμων θα είναι 21x29 και εξωτερικά θα είναι δερματόδετοι.