Πολιτική και θρησκείες

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ *

Τα όρια της σχέσης

Πολιτικής - Θρησκείας


* Ενα συλλογικό έργο με συγγραφείς κορυφαίους επιστήμονες
από το χώρο της Θεολογίας και της Κοινωνιολογίας

Στις μέρες μας η θεματολογία γύρω από τις σχέσεις Θρησκείας και Πολιτικής βρίσκεται στην επικαιρότητα με ποικίλες μορφές. Ειδικά στο χώρο της Ευρώπης ο διάλογος αυτός, εξαιτίας της διαμορφούμενης προοπτικής μιας πολυπολιτισμικής και πολυθρησκευτικής ευρωπαϊκής ηπείρου, αποκτά εξαιρετικό επιστημονικό ενδιαφέρον, όπως γράψαμε και σε πρόσφατο άρθρο μας στην «Ε» (27/11/07, σελ. 8) μ’ αφορμή τη πραγματοποίηση στην Αθήνα του διεθνούς συνεδρίου με θέμα «Η Αγία Γραφή και ο σύγχρονος Ευρωπαϊκός Πολιτισμός», που είχε (συν-) διοργανωτές το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (υπ. Παιδείας) και την Ελληνική Βιβλική Εταιρία (στην οποία προεδρεύει ο σεβ/τος Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος).

Στον επιστημονικό αυτό διάλογο έρχεται να συμβάλλει και το βιβλίο «Πολιτική και Θρησκείες» (εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2007), ένα συλλογικό έργο στο οποίο περιλαμβάνονται έργα κορυφαίων επιστημόνων από τον χώρο της θεολογικής και κοινωνιολογικής επιστήμης, με προφανή το στόχο της διεπιστημονικής προσέγγισης του κρισίμου θέματος της σχέσεως της Πολιτικής – Θρησκειών. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον τόμο επιμελήθηκε ο εκλεκτός (και εκ Λαρίσης καταγόμενος) συνάδελφος, Κω/νος Ζορμπάς, δρ. θεολόγος – κοινωνιολόγος, καθηγητής Β/βάθμιας εκπαίδευσης στο Βόλο και δ/ντής του «Παρατηρητηρίου Κοινωνικών Φαινομένων» της Ιεράς Συνόδου, που φιλοξενείται στην Ι. Μητρόπολη Δημητριάδος.

* Ευθύς εξ αρχής, απ’ τον επιμελητή της έκδοσης, καταγράφεται η ξεκάθαρη για το επίμαχο ζήτημα ορθόδοξη θέση, όπως την περιγράφει από τον 4ο αιώνα ο ιερός Χρυσόστομος. Ιδού, λοιπόν, τι γράφει ο Χρυσόστομος συγκρίνοντας τις δύο αρχές, την «βασιλείαν» και τη «ιερωσύνην», δηλαδή την Πολιτεία – Πολιτική και την Θρησκεία – Εκκλησία: «Αλλοι όροι βασιλείας και άλλοι όροι ιερωσύνης. Αλλ’ αύτη μείζων εκείνης. Ου γαρ από των φαινομένων φαίνεται βασιλεύς, ουδέ από των πεπηγμένων αυτώ λίθων οφείλει κρίνεσθαι ο βασιλεύς. Ούτος μεν γαρ τα επί της γης έλαχεν οικονομείν, ο δε της ιερωσύνης θεσμός άνω κάθηται.... Ο βασιλεύς τα ενταύθα πεπίστευται, εγώ (σ.σ.: ο ιερεύς) τα ουράνια. Ο βασιλεύς σώματα εμπιστεύεται, ο δε ιερεύς τας ψυχάς. Ο βασιλεύς λοιπάδας χρημάτων αφίησιν, ο δε ιερεύς λοιπάδας αμαρτημάτων. Εκείνος όπλα έχει αισθητά, ούτος όπλα πνευματικά, εκείνος πολεμεί προς βαρβάρους, εμοί πόλεμος προς δαίμονας» (PG, 56, 126). Στο κείμενο αυτό φαίνονται καθαρά τα όρια της Θρησκείας και της Πολιτικής. Ο ιερός Χρυσόστομος μας το λέει ξεκάθαρα ότι η Εκκλησία και η Πολιτεία οφείλουν να περιορίζονται «έσω των οικείων όρων», χωρίς να δικαιολογεί καμμία αναρμόδια επέμβαση της μιας στα interna corporis της άλλης.

Στο βιβλίο παρατίθενται πρωτότυπα κείμενα πανεπιστημιακών και ειδικών επιστημόνων. Πρόκειται για μελετήματα με εξαιρετικό επιστημονικό ενδιαφέρον που γράφτηκαν για τις ανάγκες της συγκεκριμένης έκδοσης και τα οποία δίδουν έμφαση τόσο στις σχέσεις Εκκλησίας – Κράτους στην ελληνική κοινωνία, όσο και στο ρόλο της θρησκείας στο νέο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.

O Πέτρος Βασιλειάδης (πρόεδρος του τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ, διακεκριμένος καινοδιαθηκολόγος και καθηγητής εκατοντάδων Λαρισαίων θεολόγων εκπαιδευτικών) στη μελέτη του κάνει μια βιβλική και πατερική προσέγγιση του κατά πόσο ο Ορθόδοξος Χριστιανός έχει μια συγκεκριμένη θεωρία για την πολιτική και δεύτερον εάν η πολιτική αποτελεί ή όχι ένα περιθωριακό κεφάλαιο για την Ορθόδοξη Εκκλησία. Επίσης αναπτύσσει το «μέσον» με τον οποίο ο Ορθόδοξος Χριστιανός εκφράζει τις πολιτικές του θέσεις, κυρίως μέσα από την ευχαριστιακή κοινότητα, η οποία γίνεται επίκεντρο προσανατολισμού ολόκληρης της ανθρώπινης ιστορίας, αλλά και του πολιτικού ρόλου των πιστών, ο οποίος, όπως εμφατικά τονίζει ο καθηγητής, αρχίζει αμέσως μετά τη λειτουργία, «στην μεταλειτουργία της μαρτυρίας τους μέσα στο κόσμο».

Ο επίσης πανεπιστημιακός (έδρα Χριστιανικής Ηθικής & Κοινωνιολογίας του τμ. Θεολογίας ΑΠΘ) π. Βασίλειος Καλλιακμάνης στη μελέτη του προσπαθεί να ορίσει τις έννοιες «Κράτος» και «Εκκλησία», δίδοντας έμφαση σε καθημερινά εκκλησιαστικά και πολιτικά γεγονότα τα οποία πολλές φορές ταυτίζονται στη συνείδηση των ανθρώπων. Ο συγγραφέας περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική εισέρχεται στον εκκλησιαστικό χώρο, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο πολλές φορές η εκκλησιαστική ηγεσία εισέρχεται στο χώρο της πολιτικής σφαίρας. Ο Γρηγόριος Λαρεντζάκης, καθηγητής στη Θεολογική σχολή του Γκράτς, μας δίδει μια εικόνα του τρόπου με τον οποίο οι Χριστιανικές Εκκλησίες στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν τα κοινωνικά προβλήματα (πολιτική, οικονομία, κ.α.).

Στο βιβλίο δημοσιεύονται ακόμη ενδιαφέρουσες μελέτες για το ρόλο της θρησκείας στη δημόσια σφαίρα (Αντ. Παπαρίζος, Πάντειο παν/μιο), για το ρόλο της θρησκείας στην ελληνική κοινωνία μέσα από το πρίσμα των εξελίξεων στην Ευρώπη (Εφη Φωκά, ΕΛΙΑΜΕΠ), την τάση για το πέρασμα από το «ομολογιακό» στο «ουδετερόθρησκο» κράτος (Πολύκαρπος Καραμούζης, παν/μιο Αιγαίου), την επιρροή των αντιλήψεων του Λουθήρου και του Καλβίνου, ως εκπροσώπων της Μεταρρύθμισης και των άλλων προτεσταντικών κινήσεων, στο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον της εποχής τους (Σιδέρης Παχνουδάκης, Πάντειο παν/μιο), κ.α. μελέτες που παρουσιάζουν εξαιρετικό επιστημονικό ενδιαφέρον, καθώς αφορούν σε θέματα που βρίσκονται στη πρώτη γραμμή της επικαιρότητας και τα οποία είναι βέβαιο ότι θα μας απασχολήσουν και στο εγγύς μέλλον – και, κατά το μάλλον, εντονότερα...

* ΑΡΘΡΟ στην εφημερίδα "Ελευθερία" της Λάρισας, Κυριακή, 30/12/2007, σελ. 16)

Eυφράνθητε εορτάζοντες!

Γεμάτες οι πόλεις με λαμπιόνια που φεγγοβολούν! Ε, Χριστούγεννα, σου λέει, άνθρωπε μου...Ολες οι πόλεις στη «πολιτισμένη Δύση», σ’ Ευρώπη κι’ Αμερική, λάμπουν αυτές τις άγιες μέρες, εμείς στην Ελλάδα, εμείς που «τους δώσαμε τα φώτα» του πολιτισμού, στο ..σκοτάδι θα μείνουμε; Για καθυστερημένους μας έχεις; Δεν είναι πρέπον να μείνουμε ...αφώτιστοι, είναι;

Οχι, φυσικά, κανένας δεν είπε ότι δεν ομορφαίνουν τη πόλη μας, τη χώρα μας ολάκερη, τα λαμπιόνια, τα στολισμένα δένδρα, οι μουσικές που πλημμυρίζουν τους δρόμους και τα σοκάκια. Ομορφα είν’ όλα αυτά, αλλά εδώ μιλάμε για Χριστούγεννα, γιορτή που για μας θεωρείται η «μητρόπολη των γιορτών», η κορυφαία του εορτοδρομίου, η αφετηρία όλων των άλλων χριστιανικών εορτών. Η σημασία των Χριστουγέννων είναι μεγάλη γιατί ο Θεός ένωσε με τον εαυτόν του τον άνθρωπο ώστε τώρα, πλέον, να μπορεί κάθε πιστός, ταπεινός και ελεήμονας άνθρωπος, να ενωθεί με τον Χριστό, μέσω των μυστηρίων, της προσευχής και της αγάπης. Η δυνατότητα αυτή μας παρασχέθηκε αφ’ ης στιγμής «ο Λόγος σάρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν», όπως περιγράφει ο ευαγγελιστής της αγάπης (Ιωαν. 1, 14), το μέγα και παράδοξο μυστήριο της ενανθρώπησης του Υιού και Λόγου του Θεού.

Και πως πρέπει να γιορτάζουμε αυτή την μεγάλη γιορτή; Mας το θυμίζει ο ιερός Χρυσόστομος: «Τοιγαρούν εορτάζωμεν μη πανηγυρικώς, αλλά θεϊκώς· μη κοσμικώς, αλλ’ υπερκοσμίως· μη τα ημέτερα, αλλά τα του Δεσπότου· μη τα της ασθενείaς, αλλά τα της ιατρείaς· μη τα της πλάσεως αλλά τα της αναπλάσεως».

Ε, πειράζει ν’ ανάψουμε και κάποιο φωτάκι, ένα λαμπιόνι, να ρίξουμε κι’ ένα πυροτέχνημα; Oχι, βέβαια, αλλά θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας, μαζί μ’ αυτό που είπε πριν 1.600 τόσα χρόνια ο ιερός Χρυσόστομος, κι’ αυτό που είπε πριν 50 χρόνια ο Κόντογλου, ότι δηλαδή «οι γιορτές οι δικές μας σταθήκανε πάντα θρησκευτικές, και γι’ αυτό είχανε κάποιον άλλο χαρακτήρα από τις γιορτές που γιορτάζουνε άλλα έθνη, προπάντων σήμερα, που είναι κάποιες αυτοσχεδιασμένες σκηνοθεσίες χωρίς καμμιά σημασία για το πνεύμα του ανθρώπου».

Γράφει το 1958 ο Φώτης Κόντογλου, στο μνημειώδες έργο του «Χριστού Γέννησις, Το Φοβερόν Μυστήριον» (επανέκδοση «Αρμός», 2001):

«....Αδέλφια μου. Φυλάξτε τα ελληνικά συνήθεια μας, γιορτάστε όπως γιορτάζανε οι πατεράδες σας, και μη ξεγελιώσαστε με τα ξένα κι’ άνοστα πυροτεχνήματα. Οι δικές μας οι γιορτές αδελφώνουν τους ανθρώπους, τους ενώνει η αγάπη του Χριστού. Μην κάνετε επιδείξεις. «Ευφράνθητε εορτάζοντες». Ακούστε τι λένε τα παιδάκια που λένε τα κάλαντα: «Και βάλετε τα ρούχα σας, εύμορφα ενδυθήτε, στην εκκλησίαν τρέξετε, με προθυμίαν μπήτε, ν’ ακούσετε με προσοχήν όλην την υμνωδίαν, και με πολλήν ευλάβειαν την θείαν λειτουργίαν. Και πάλιν σαν γυρίσετε εις το αρχοντικόν σας, ευθύς τραπέζι στρώσετε, βάλτε το φαγητόν σας. Και τον σταυρόν σας κάνετε, γευθήτε ευφρανθήτε. Δώστε και κανενός φτωχού όστις να υστερήται». Αθάνατη ελληνική φυλή! Φτωχή μα αρχοντομαθημένη, βασανισμένη, μα χαρούμενη και καλόκαρδη περισσότερο από τους ευτυχισμένους της γης, που τους μαράζωσε η καλοπέραση (...)

Ναί αδελφοί μου Ελληνες, χαίρετε μαζί μ’ κείνους που χαίρουνται και κλαίτε μαζί μ΄κείνους που κλαίνε. Αυτή είναι η παραγγελία του Χριστού, και σ’ αυτή μονάχα θα βρήτε ανακούφιση. Δίνετε στους άλλους απ’ ότι έχετε. Το παραπάνω απ’ ότι έχει κανένας ανάγκη, το κλέβει από τον άλλον. «Μακάριον εστί το διδόναι μάλλον, ή λαμβάνειν».

Πολλοί από σας θά’ χουνε ίσως περισσότερο από μένα το δικαίωμα να μου πούνε αυτά που λέω εγώ σε σας. Δεν είμαι «ο ποιήσας και διδάξας», αλλοίμονό μου! Μα για να μη σκανδαλισθή κανένας πως τα λόγια μου είναι ολότελα κούφια, στενεύομαι να πω πως προσπαθώ να μην είμαι ολότερα «ο δάσκαλος που δίδασκε και νόμο δεν εκράτει»....»

* Κάθε χρόνο, τέτοιες μέρες χριστουγεννιάτικες, μού’ ρχεται η επιθυμία και διαβάζω αυτό το βιβλίο του Κόντογλου. Και σας το συνιστώ. Για να θυμόμαστε όλοι ότι το θέμα δεν είναι να φεγγοβολήσουν τα λαμπιόνια, αλλά οι καρδιές μας.

Καλά Χριστούγεννα! Ευλογημένο και ειρηνικό το Νέο Ετος που ζυγώνει*.

* ΑΡΘΡΟ στην εφημ. "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" (25/12/2007, σελ. 17)

Το περιοδικό των καθηγητών του ν. Λάρισας

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΤΟ 2ο ΤΕΥΧΟΣ


«Εκπαιδευτική Κιβωτός» Λογοτεχνίας


Με αφιέρωμα στη Νεοελληνική Λογοτεχνία κυκλοφορεί το δεύτερο τεύχος του περιοδικού «Εκπαιδευτική Κιβωτός», το οποίο γράφεται από Λαρισαίους καθηγητές και εκδίδεται - υπό την αιγίδα της Περιφερειακής Δ/νσης Εκπ/σης Θεσσαλίας - από το Γραφείο Πολιτιστικών Θεμάτων της Διεύθυνσης Β/βάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Λάρισας, με υπεύθυνο έκδοσης το διευθυντή Β/βάθμιας, Ιωαν. Καραμήτρο και μέλη της Συντακτικής Επιτροπής εκπαιδευτικούς που υπηρετούν σε σχολεία του νομού.

Πολυσέλιδη (240 σελίδες - ολόκληρος τόμος!), με πλούσιο περιεχόμενο λογοτεχνικών άρθρων, βιβλιοπαρουσιάσεων και εκπαιδευτικών νέων, η «Κιβωτός» συνεχίζοντας το ταξίδι που χάραξε, ξαναβρίσκεται στα χέρια των 2.500 εκπαιδευτικών Β/βάθμιας του Ν. Λάρισας, αλλά και ευρύτερα της Θεσσαλίας, επιχειρώντας αυτή τη φορά μια περιήγηση στον μαγευτικό κόσμο της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Η προσπάθεια αυτή παίρνει σάρκα και οστά μέσ’ απ’ τα άρθρα που δημοσιεύονται στο δεύτερο τεύχος της, όπως «Τα ψηλαφήματα στο ποιητικό σώμα του Γιώργου Θέμελη», η «Ελληνική ταξιδιωτική λογοτεχνία» και η πρόταση για μια νέα της ανάγνωση και άλλα ενδιαφέροντα άρθρα, όπως π.χ. για τον «Μεγάλο Ερωτικό» του Μάνου Χατζηδάκη, για τον μεγάλο μας ποιητή Κων/νο Καβάφη, αναφορά στο «Έτος Νίκου Εγγονόπουλου», μ’ αφορμή τις αφιερωματικές εκδηλώσεις που διοργανώνει - υπό την αιγίδα του υπ. Πολιτισμού - το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (Ε.ΚΕ.ΒΙ.) για τα εκατό χρόνια από την γέννηση (1907 - 1985) του Ελληνα υπερρεαλιστή λογοτέχνη και καλλιτέχνη, κ.α. Ταυτόχρονα επειδή ο προβληματισμός και η αναζήτηση δε σταματούν ποτέ, στο δεύτερο μέρος του περιοδικού δημοσιεύονται άρθρα που αποτελούν αφορμές για να αρχίσει ο διάλογος και για άλλα σπουδαία θέματα (εκπαιδευτικά, παιδαγωγικά, πολιτιστικά κλπ.) που απασχολούν την κοινότητα των εκπαιδευτικών.

Επίσης δημοσιεύονται βιβλιοπαρουσιάσεις με επιλεγμένες νέες εκδόσεις έργων καταξιωμένων Θεσσαλών συγγραφέων.Όπως αναφέρουν στο προλογικό τους σημείωμα τα μέλη της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού - οι Σωτ. Αναγνωστόπουλος, υπεύθυνος του Γραφείου Πολιτιστικών Θεμάτων, Χάρης Ανδρεόπουλος, καθηγητής του Γυμνασίου Αρμενίου και Νικ. Παύλου, καθηγητής του 14ου Γυμνασίου Λάρισας - ιδιαίτερη τιμή περιποιεί στη «Κιβωτό» το γεγονός ότι από το δεύτερο τεύχος ξεκινά τη συνεργασία της με πανεπιστημιακούς καθηγητές. Την αρχή κάνουν οι Βασ. Αναγνωστόπουλος του Παιδαγωγικού τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Χρυσόστομος Σταμούλης του τμήματος Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ο λέκτορας του τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου Αθαν. Ευσταθίου. «Και έπεται συνέχεια...», τονίζουν τα μέλη της Σ.Ε.

Χορηγός η «Ε»

Η παρούσα έκδοση της «Κιβωτού» αποτελεί ευγενή χορηγία της εφημερίδας της Λάρισας «Ελευθερία», προς την ιδιοκτήτρια – εκδότρια της οποίας κ. Δανάη Δημητρακοπούλου, τα μέλη της Συντακτικής Επιτροπής εκφράζουν τις θερμές τους ευχαριστίες, σημειώνοντας:

«Η απόφασή της για την υποστήριξη της προσπάθειάς μας, ως έκφραση έμπρακτης αγάπης στην υπόθεση της Παιδείας και του Πολιτισμού, αποτελεί εξαιρετική τιμή για την «Κιβωτό» και τους 2.500, εν δυνάμει, (συν-) ταξιδιώτες, (συν-) επιβάτες της, καθηγητές της Β/βάθμιας εκπαίδευσης στο ν. Λάρισας, για τους οποίους η «Κιβωτός» εκδόθηκε και υπάρχει - για να διατηρήσουμε όλοι μαζί ακέραιο το όνειρο, ζωντανή την ελπίδα για μια Παιδεία των οραμάτων μας. Ευχαριστούμε θερμά το Δημοσιογραφικό Οργανισμό «Ελευθερία» και την ιδιοκτήτρια αυτού κ. Δανάη Δημητρακοπούλου που στέκονται αρωγοί και συμπαραστάτες σ’ αυτόν τον αγώνα».

* Το περιοδικό διανέμεται στους καθηγητές μέσω των σχολείων.

* Το 3ο τεύχος αναμένεται να κυκλοφορήσει περί τα τέλη Ιανουαρίου 2008.

(Πληροφορίες: Γραφείο Πολιτιστικών θεμάτων της Δ/νσης (οδ. Καστοριάς 2Α, τηλ. 2410 - 556272).

http://kivotos1.blogspot.com/

Αγία Γραφή και Ευρωπαϊκός Πολιτισμός

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΕ ΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ ΤΟ
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΑΙ ΤΗ ΒΙΒΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ

Η Αγία Γραφή ως στοιχείο

του ευρωπαϊκού πολιτισμού

Η σταδιακή διεύρυνση της Ενωμένης Ευρώπης και η προοπτική μιας πολυπολιτισμικής πλέον κοινωνίας πολιτών κάνει το ζήτημα της επανεξέτασης των αξιών του ευρωπαϊκού πολιτισμού, και μάλιστα εντός του πλαισίου της μετανεωτερικότητας, εξαιρετικά επείγον. Η Βίβλος, βασικό δομικό στοιχείο του ευρωπαϊκού πολιτισμού, περιέχει, κατά κοινή ομολογία, αξίες οικουμενικές και παραδείγματα βίου που θα μπορούσαν να συμβάλλουν δημιουργικά στη διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής κοινωνίας πολιτών απαλλαγμένης από την οπισθοδρόμηση της ξενοφοβίας, του φανατισμού, του κοινωνικού αποκλεισμού, του αισθήματος υπεροχής έναντι οποιασδήποτε ετερότητας, εθνικής, θρησκευτικής, φυλετικής, πολιτικής και κοινωνικής.

Η παραπάνω διαπίστωση καθιστά εξαιρετικά επίκαιρο, για τη σημερινή ευρωπαϊκή πραγματικότητα, το θέμα του διεθνούς συνεδρίου με θέμα «Η Αγία Γραφή και ο σύγχρονος Ευρωπαϊκός Πολιτισμός» που διοργανώνουν το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (υπ. Παιδείας) και η Ελληνική Βιβλική Εταιρία το τριήμερο από 29 Νοεμβρίου (6 μ.μ.) έως 1η Δεκεμβρίου, στην Αθήνα, στην αίθουσα του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Αθηνών (οδ. Βασ. Σοφίας 22), με ομιλητές διακεκριμένους καθηγητές – συνταγματολόγους και θεολόγους - από την Ελλάδα και το εξωτερικό και προσωπικότητες από τον χώρο της πολιτικής.

* Η Αγία Γραφή, κατά κοινή ομολογία, αποτελεί, μαζί με την αρχαιοελληνική κλασική παιδεία και το ρωμαϊκό δίκαιο, βασικό δομικό στοιχείο του νεώτερου ευρωπαϊκού πολιτισμού, παραμένει αστείρευτη παρακαταθήκη νοήματος και παραδειγμάτων βίου και θα μπορούσε να συμβάλλει στον επανακαθορισμό του πλασίου ύπαρξης και δράσης του ευρωπαίου ανθρώπου, καθώς και στην πνευματική ανατροφοδότηση της ζωής του.

- Η επαναφορά της Βίβλου στο προσκήνιο της σύγχρονης ευρωπαϊκής πραγματικότητας προτείνεται από τους θεματικούς άξονες του συνεδρίου, οι οποίοι: α) εξαίρουν τη θέση και τη συμβολή του βιβλικού λόγου στην ανάδειξη και καλλιέργεια ανθρωπιστικών και ηθικών αξιών στη μετανεωτερική και, θρησκευτικά, πλουραλιστική Ευρώπη, β) αναδεικνύοντας τις αρχές της χριστιανικής «κοινότητας» (communio), συμβάλλουν στη διαφύλαξη του ανθρώπινου προσώπου στη σύγχρονη μαζικοδημοκρατική κοινωνία και στην υπεύθυνη και ελεύθερη στάση απέναντι στην πολιτική και το κράτος, και γ) φωτίζουν τις βιβλικές καταβολές του ευρωπαϊκού πολιτισμού, ο οποίος καλλιεργήθηκε και αναπτύχθηκε πάνω στο γόνιμο έδαφος της συνάντησης Ελληνισμού και Χριστανισμού και παρήγαγε έργα τέχνης και λόγου παγκόσμιας ακτινοβολίας και αναγνώρισης.

Ανάμεσα στις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις συγκαταλέγονται και οι ακόλουθες: «Ο ενιαίος ευρωπαϊκός συνταγματικός χώρος και το θρησκευτικό φαινόμενο», από τον καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ και βουλευτή κ. Ευαγ. Βενιζέλο, «Ο Ευρωπαίος ως πολίτης του κόσμου και η Βιβλική παράδοση για τον άνθρωπο και την Οικουμένη, από τον πρώην υπουργό, πρόεδρο της Δημοκρατικής Αναγέννησης κ. Στ. Παπαθεμελή, «Χριστιανισμός και Κράτος στην σύγχρονη Ευρώπη», από τον ομ. καθηγητή Νομικής του ΕΚΠΑ π. Κωνσταντίνο Μπέη, «Από την πρωτοχριστιανική communio στην πολυπολιτισμική και παγκοσμιοποιημένη κοινωνία», από τον πρόεδρο του τμ. Θεολογίας του ΑΠΘ, καθηγητή κ. Π. Βασιλειάδη, «Οι θρησκευτικές αξίες στο μεταρρυθμιστικό έργο της Ε.Ε.» από τον καθηγητή και ευρωβουλευτή κ. Γ. Παπαστάμκο, «Η Βιβλική ταυτότητα της Ευρώπης» από καθηγητή Φιλοσοφίας της θρησκείας, καθηγητή του τμ. Θεολογίας του ΕΚΠΑ κ. Μαρ. Μπέγζο, κ.α.

* Την επιστημονική επιτροπή του συνεδρίου – το οποίο απευθύνεται σε θεολόγους, νομικούς, πολιτικούς επιστήμονες, αλλά και κάθε ευαισθητοποιημένο πολίτη - συγκροτούν οι καθηγητές Θεολογίας του ΑΠΘ κ.κ. Ιωαν. Καραβιδόπουλος, Μιλτ. Κωνσταντίνου και ο Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου κ. Στ. Γιαγκάζογλου.