Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2010

"Εκκλησία πολιτευομένη - Ο Πολιτικός Λόγος και Ρόλος της Εκκλησίας της Ελλάδος (1913-1941)"


Η διαμόρφωση των σχέσεων ανάμεσα στην επίσημη πολιτεία και την Εκκλησία της Ελλάδος, είναι ένα ζήτημα που απασχόλησε και εξακολουθεί να απασχολεί την κοινή γνώμη. Πρόσφατα γεγονότα όπως η διαμάχη με επίκεντρο την αναγραφή ή όχι του θρησκεύματος στις νέες ταυτότητες, αλλά και το ζήτημα του χωρισμού της εκκλησίας από το κράτος είναι θέματα που απασχολούν και αρκετές φορές διχάζουν την ελληνική κοινωνία.
Με όλα αυτά τα εξαρετικού ενδιαφέροντος ζητήματα ασχολείται ο διδάκτορας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας του Α.Π.Θ., Θεοδόσης Τσιρώνης στο βιβλίο του "Εκκλησία πολιτευομένη - Ο πολιτικός λόγος και ρόλος της Εκκλησίας της Ελλάδος (1913 - 1941)", το οποίο κυκλοφόρησε από τις γνωστές εκδόσεις "Επίκεντρο" (http://www.epikentro.gr/).
Στο έργο αυτό ο Θεοδόσης Τσιρώνης θέτει ως βασική υπόθεση εργασίας την επιβεβαίωση της πολιτικής διάστασης των εκκλησιαστικών γεγονότων, κατά την περίοδο που ακολούθησε τους Βαλκανικούς Πολέμους και διήρκησε έως τους πρώτους μήνες της γερμανικής Κατοχής.
Αποκτώντας πρόσβαση σε πολλά αρχεία που πολλές φορές θεωρούνται «άβατα», όπως το Ιστορικό Αρχείο της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, αρχεία μητροπόλεων και πλήθος άλλων δημόσιων και ιδιωτικών, η μελέτη αυτή έρχεται να συμπληρώσει ένα κενό, όσον αφορά τις επιστημονικές έρευνες για τα γεγονότα της εποχής.Αντικείμενο του βιβλίου αυτού είναι η εξέταση, κατανόηση και ανάδειξη των διαδικασιών, μέσω των οποίων η Εκκλησία της Ελλάδος συμμετείχε και επέδρασε στις πολιτικές εξελίξεις του ελληνικού κράτους ή επηρεάστηκε από αυτές.
Με την αξιοποίηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας, αλλά και την ανάδειξη αδημοσίευτων πρωτογενών πηγών, ο συγγραφέας τεκμηριώνει την άποψη του πως το εκκλησιαστικό γίγνεσθαι σχετίζεται άμεσα με το αντίστοιχο πολιτικό και αποτελεί πολύ συχνά απόρροια του.Αρκετά από τα συμπεράσματά του είναι εντυπωσιακά, όπως η τεκμηρίωση ότι η διαπλοκή ανάμεσα στην κοσμική και τη θρησκευτική εξουσία εξυπηρετούσε εκατέρωθεν ανάγκες και δεν υπήρξε επιθυμία μόνο της μίας πλευράς.
* Το βιβλίο είναι 480 σελίδων και τιμάται 24,00 € (συμπεριλαμβανομένου και του Φ.Π.Α.)

Τρίτη 23 Νοεμβρίου 2010

"Ωσπερ ξένος και αλήτης..." - Γεύση μιας καθάριας θεολογικής γλώσσας


Tου Θανάση Καλαμάτα,
θεολόγου, υπ. δρος ΑΠΘ

Όπως κάθε μέρα, έτσι και σήμερα, περνώντας από το αγαπημένο βιβλιοπωλείο της πόλης μου για να πάω στο σχολείο μου, στάθηκα στη βιτρίνα του. Εκείνο που αμέσως τράβηξε την προσοχή μου ήταν ο τίτλος ενός βιβλίου: Ώσπερ ξένος και αλήτης ή Σάρκωση: η μετανάστευση της αγάπης. Ο συγγραφέας γνωστός από τα φοιτητικά χρόνια στη Θεολογική Σχολή της Θεσσαλονίκης. πετυχημένος πανεπιστημιακός δάσκαλος τώρα με σειρά γόνιμων και ρωμαλέων βιβλίων. Ο Χρυσόστομος Σταμούλης. Στα χνάρια, βέβαια, του δασκάλου μας, του αξέχαστου Νίκου Ματσούκα. Αγόρασα το βιβλίο και σε ένα ωριαίο κενό του σχολείου που υπηρετώ, κάθισα και το διάβασα. Ανακουφίστηκα. Για άλλη μια φορά γεύτηκα καθάρια θεολογική γλώσσα.
Το έδωσα και σε μια συνάδελφο φιλόλογο, να το διαβάσει. Έμεινε άναυδη από το ακριβό λόγο του συγγραφέα. Θυμήθηκα τα λόγια του Μπερδιάγιεφ: «ο άνθρωπος δεν ζει για το ψωμί, αλλά ζει με το ψωμί και πρέπει όλοι να ‘χουν ψωμί. Μόνο όταν η κοινωνία αναδομηθεί έτσι που ο καθένας θα ‘χει ψωμί, τότε πια θα τεθεί το πνευματικό πρόβλημα ενώπιον του ανθρώπου με τη μεγαλύτερη οξύτητά του». Στην προκειμένη περίπτωση, το βιβλίο του Χρυσόστομου Σταμούλη προτάσσει αυτό που σήμερα διακυβεύεται και είναι πολύ απλό: έχει πολλές φορές επισημανθεί το γεγονός, ότι στον «σύνθετο πλανήτη» που ζούμε, αυτόν των πολλών πολιτισμών, των πληροφοριών, των αντίρροπων δυνάμεων, για να «γίνουμε περισσότερο ο εαυτός μας», απαιτείται πάνω απ’ όλα να «διευρύνουμε την ύπαρξή μας», να ανοιχθούμε προς τον άλλο, όσο κι αν αυτός ο άλλος είναι διαφορετικός από εμάς. Η χριστιανική αγάπη για να έχει αληθινό περιεχόμενο δεν μπορεί να είναι μια αφηρημένη έννοια, αλλά να συνδέεται με τον πλησίον, τον οποιοδήποτε πλησίον, τον άλλο, είτε αυτός είναι αλλόφυλος, αλλόθρησκος, ετερόδοξος.
Στην Ορθοδοξία, όταν αυτή δεν στρεβλώνεται από επίπλαστους εθνικισμούς, ο άλλος είναι φίλος. Οι συνήθεις κραυγές που αυτάρεσκα οικειοποιούνται τον εθνικό μύθο της καθαρότητας της φυλής μας, έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την πρωταρχική έγνοια των Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας, οι οποίοι στην προσπάθειά τους να νοηματοδοτήσουν την έννοια του πλησίον, ρητά και απερίφραστα λέγουν, ότι κάθε άρνηση προσφοράς προς αυτόν, αποτελεί άρνηση προσφοράς προς τον ίδιο το Χριστό. Το βιβλίο προλογίζει ο Μητροπολίτης Νιγηρίας Αλέξανδρος και διατίθεται από τις πάντα φροντισμένες εκδόσεις "Ακρίτας". Διαβάστε το.
* * * * * * *
Συμφωνώντας απολύτως με τα γραφόμενα του Θανάση Καλαμάτα, θα συμπληρώναμε απλώς ότι και σ' αυτό του το βιβλίο ο Χρυσόστομος Σταμούλης, φανερώνωντας την ομορφιά της ορθόδοξης Θεολογίας, είναι απολαυστικός... Διαβάστε τον...
ΧΑ.ΑΝ.

Σάββατο 20 Νοεμβρίου 2010

Υπό τη σκέπη της Παναγιάς οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας


* Στο πλαίσιο της μεγάλης θεομητορικής εορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου τιμώνται σήμερα οι Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας μας

Του Χάρη Ανδρεόπουλου*

Σήμερα, ημέρα της μεγάλης θεομητορικής γιορτής των Εισοδίων της Θεοτόκου, τιμούμε τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας. Στη μακρά και πολυτάραχη ιστορία του Ελληνισμού, το λαϊκό αίσθημα έχει συνδέσει τις έννοιες και τις αξίες του ΄Εθνους και της Ελευθερίας με τη θρησκεία, αναδεικνύοντας έτσι τη διαχρονική σύζευξη των δύο πόλων, της πατρίδας και της Ορθοδοξίας, μια σύζευξη, μια σχέση που ειδικά για μας τους Ελληνες σημαίνει πολλά. Αυτή η παράδοση και η πίστη του λαού μας καθιέρωσε και ως προστάτιδα των Ενόπλων μας Δυνάμεων την υπεραγία Θεοτόκο, την Παναγία, την Υπέρμαχο Στρατηγό, υπό τη σκέπη της οποίας, οι ΄Ενοπλες Δυνάμεις έγραψαν λαμπρές σελίδες ιστορίας και δόξας, υπερασπίζοντας τα ιερά και όσια της πατρίδας, με περίσσευμα ανδρείας και θάρρους.

Η σκέψη μας σήμερα, με ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη και θαυμασμό, στρέφεται στους υπερασπιστές των ιδανικών της Ελευθερίας και της Εθνικής ανεξαρτησίας, που έπεσαν στα πεδία των μαχών και υψώνονται στο διάβα των αιώνων σε σύμβολα γνήσιου πατριωτισμού και αυτοθυσίας. Αποδίδουμε ύψιστο φόρο τιμής στους επώνυμους και ανώνυμους ήρωες και αγωνιστές, που κράτησαν ψηλά τα λάβαρα των εθνικών ιδανικών της ελευθερίας και της εθνικής ανεξαρτησίας. Με σεβασμό κλίνουμε την κεφαλή και τιμούμε τους πολυάριθμους μαχητές των Ενόπλων Δυνάμεων, που θυσιάστηκαν στον αγώνα για την προστασία της ακεραιότητας της Ελλάδας. Η ιστορική μνήμη των αγώνων και της προσφοράς των Ενόπλων Δυνάμεων είναι πολύτιμο στήριγμα για να αντιμετωπίσουμε τις σύγχρονες προκλήσεις.

Η 21η Νοεμβρίου είναι ημέρα εορτής για τις ένοπλες δυνάμεις, τα στρατευμένα νιάτα της χώρας μας και το ένδοξο παρελθόν της, το παρόν και το μέλλον της. Τιμούμε σήμερα όλους εκείνους που με το αίμα τους και την αγάπη για την πατρίδα μας εξασφάλισαν το αγαθό της ελευθερίας. Δυστυχώς, είναι βαρύς ο φόρος αίματος που πληρώνουν οι Ε.Δ. για να ανταποκριθούν στα δύσκολα καθήκοντά τους, είναι δεκάδες τα στελέχη των Ε.Δ. που σε καιρό ειρήνης έπεσαν στην ώρα της εκτέλεσης του καθήκοντος, στην διάρκεια ασκήσεων, ως πραγματικοί ήρωες, ποτίζοντας με το αίμα τους το δένδρο της λευτεριάς. Ας είναι αιωνία η μνήμη τους.
Σε ένα διεθνές περιβάλλον που έχει μεταβληθεί ριζικά με την ανάδειξη νέων, ασύμμετρων απειλών, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις καλούνται να συνεχίσουν να εκπληρώνουν την αποστολή τους με υψηλό φρόνημα, ήθος, επαγγελματισμό και αυταπάρνηση. Είμαστε υπερήφανοι όχι μόνο για τους αγώνες των Ενόπλων Δυνάμεων στο παρελθόν, άλλα και για τα σημερινά τους επιτεύγματα. Σήμερα, ζούμε σε μία εποχή όπου οι ισορροπίες διαταράσσονται και οι ανακατατάξεις διαδέχονται η μία την άλλη με ταχύτατους ρυθμούς. Στο περιβάλλον αυτό με τις δυναμικά μεταβαλλόμενες καταστάσεις, τις απρόβλεπτες συνθήκες και τα νέα δεδομένα, η Ελλάδα συμβάλλει ουσιαστικά στην προώθηση της συνεργασίας και της ευημερίας κρατών και λαών και αποβλέπει στην ειρήνη και στην παγίωση της δημοκρατίας, της σταθερότητας και της ασφάλειας της ευρύτερης περιοχής. Ταυτόχρονα, η προάσπιση των δικαιωμάτων άμυνας και ασφάλειας των Ελλήνων πολιτών αποτελεί ανυποχώρητη προτεραιότητα. Αυτό το εγγυώνται οι ισχυρές και σύγχρονες΄Ενοπλες Δυνάμεις μας, με το υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό τους, που είναι αποφασισμένο να εκπληρώνει πάντοτε με συνέπεια την υψηλή και δύσκολη αποστολή του, και μάλιστα επί καθημερινής βάσεως φυλάσσοντας «Θερμοπύλες» στο Αιγαίο, τη Θράκη, τη Μακεδονία μας. Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις είναι κατάλληλα οργανωμένες και δομημένες ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν σε οποιαδήποτε πρόσκληση με ταχύτητα, ακρίβεια, ευελιξία και δυνατότητα να επιφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Η εμπιστοσύνη των Ελλήνων στις ΄Ενοπλες Δυνάμεις της χώρας μας είναι μεγάλη. Ο λαός τις θαυμάζει, τις σέβεται και τις εμπιστεύεται, ενώ οι σύμμαχοι και εταίροι μας τις επαινούν. Η συμμετοχή των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, καθώς και η διμερής συνεργασία με άλλες χώρες, καταδεικνύουν την σημασία του ρόλου της Ελλάδος ως παράγοντα ισχύος, ειρήνης, σταθερότητας σε διεθνές επίπεδο.

Η Ελλάδα ως κράτος μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ συμβάλει, μέσω του ενεργού ρόλου των Ενόπλων Δυνάμεων, στην προώθηση και εξασφάλιση της ειρήνης και σταθερότητας, τόσο στο εγγύς όσο και στο ευρύτερο περιβάλλον της χώρας μας, αποκομίζοντας χρήσιμα συμπεράσματα και εμπειρίες. Επίσης σημαντικός είναι ο κοινωνικός ρόλος των Ενόπλων Δυνάμεων, στο πλαίσιο του οποίου παρέχουν καθοριστική συνδρομή με προσωπικό και μέσα στην ανακούφιση του πληθυσμού από φυσικές καταστροφές, σε υγειονομικής φύσεως ανάγκες και αεροδιακομιδές, καθώς και σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στο χερσαίο και θαλάσσιο χώρο. Αξίζει επίσης να επισημανθεί η συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων στην προστασία εν γένει του περιβάλλοντος και του δασικού πλούτου της Ελλάδος ακόμα και με κόστος ανθρώπινων ζωών.

Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις οπλισμένες με όραμα, ενθουσιασμό, ηθικές αρχές, θέληση και εμμονή στη υλοποίηση του έργου τους και περιβεβλημένες από τη στήριξη της πολιτείας και την αγάπη του Ελληνικού λαού είναι βέβαιο ότι ανταποκρίνονται πλήρως στην αποστολή τους, αποτελώντας δύναμη αποτροπής, ασφάλειας και σταθερότητας στη περιοχή.
Στο αγώνα τους αυτό τις συνοδεύουν οι προσευχές μας «υπέρ του κατά ξηράν, θάλασσαν και αέρα φιλοχρίστου ημών στρατού», σύμφωνα και με την δέηση που αναπέμπει αδιαλείπτως η Εκκλησία μας στη διάρκεια της θείας λειτουργίας. Στον αγώνα τους αυτό τις συνοδεύει η ολόψυχη συμπαράστασή μας, η ολόθερμη αγάπη μας. Για τα όσα αγόγγυστα μας προσφέρουν, παρέχοντάς μας συνθήκες ασφάλειας και δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για μια Ελλάδα της προόδου, της ευημερίας, της προκοπής.

* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι δημοσιογράφος – θεολόγος ΑΠΘ (xaan@theo.auth.gr), καθηγητής του Γυμνασίου Δομενίκου Ελασσόνας. Το παραπάνω κείμενο αποτελεί την ομιλία που εξεφώνησε, ως εκπρόσωπος της Δ/νσης Β/θμιας Εκπαίδευσης, στη εκδήλωση της Νομαρχίας Λάρισας (21/11/2010), στον μητροπολιτικό ιερό ναό του Αγ. Αχιλλίου

Πέμπτη 4 Νοεμβρίου 2010

"Το θρησκευτικό μάθημα στο Νέο Σχολείο" - Μια συζήτηση στο ραδιόφωνο


«Tο θρησκευτικό μάθημα στο Νέο Σχολείο» είναι το θέμα της σημερινής (Παρασκευή, 05/11/2010) εκπομπής «Θεολογία και Κοινωνία», η οποία θα μεταδοθεί από το Ρ/Σ της Ι. Μητρόπολης Λάρισας (96,3 FM) 7 μ.μ. Για το θέμα θα μιλήσει με τον δημοσιογράφο και θεολόγο Χάρη Ανδρεόπουλο ο Σύμβουλος Θεολόγων του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Δρας Θεολογίας Σταύρος Γιαγκάζογλου, ενώ στη συζήτηση θα συμμετάσχει ο θεολόγος - φιλόλογος Κώστας Νούσης.

* Eπισημαίνεται ότι η εκπομπή μεταδίδεται και μέσω της ιστοσελίδας της Ιεράς Μητρόπολης http://www.imlarisis.gr/live.php , που σημαίνει ότι ακούγεται, μέσω του διαδικτύου, σ' όλη την Ελλάδα. Οι ακροατές μπορούν να καταθέτουν τις απόψεις τους κατά τη διάρκεια της εκπομπής, στο τηλ. 2410 – 624926.

Τρίτη 2 Νοεμβρίου 2010

Ημερίδα προς τιμήν και μνήμην του Σάββα Αγουρίδη


Διοργανώνεται την ερχόμενη Τρίτη
στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης


Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ., η Ελληνική Βιβλική Εταιρία και το Ίδρυμα Άρτος Ζωής, διοργανώνουν ημερίδα προς τιμήν και μνήμην του Καθηγητή Σάββα Αγουρίδη την ερχόμενη Τρίτη, 9 Νοεμβρίου 2010 στην Αίθουσα Τελετών παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. (φωτ.) και κατά τις ώρες 10.30 ‐ 13.00 και 18.00 ‐ 21.00, σύμφωνα με το ακόλουθο πρόγραμμα:

10:30 ‐ 11:00 Προσφωνήσεις:

• Ο Πρύτανης

• Ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής

• Ο Πρόεδρος του Ιδρύματος «Αρτος Ζωής»

• Ο Διευθυντής της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας

- 11:00 ‐ 11:15 Προλογισμός: Καθηγητής Δ. Καϊμάκης, Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας: «Σάββας Αγουρίδης: Η ζωή και το έργο του».

* Α ʹ Συνεδρία, Πρόεδρος: Ομότιμος Καθηγητής Iω. Καραβιδόπουλος

- 11:15 ‐ 11:35 Επίκ. Καθηγητής π. I. Σκιαδαρέσης: «Η ερμηνεία της Αποκαλύψεως από τον καθ. Σ. Αγουρίδη».

- 11:35 ‐ 11:55 Καθηγητής Δ. Καϊμάκης: «Η Παλαιά Διαθήκη στο έργο του Σ. Αγουρίδη»

- 11:55 ‐ 12:25 Διάλειμμα, καφές

* Β ʹ Συνεδρία, Πρόεδρος: Καθηγητής Π. Βασιλειάδης

- 12:25 ‐ 12:45 Λέκτορας Χ. Ατματζίδης: «Ο καθηγητής Σ. Αγουρίδης και η έρευνα για τον ιστορικό Ιησού».

- 12:45 ‐ 13:05 Ε. Κασσελούρη ‐ Χατζηβασιλειάδη, Δρ. Θ, Επ. Συν. Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, I. Μ. Δημητριάδος: «Ισότητα και κοινωνική δικαιοσύνη στο έργο του Σ. Αγουρίδη».

Γεύμα
* Γ΄ Συνεδρία, Πρόεδρος: Καθηγητής Δ. Καϊμάκης

- 18:00 ‐ 18:20 Π. Καλαϊτζίδης, Δρ.Θ, Επ. Συν. Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών, Ι.Μ. Δημητριάδος: «Ο Σ. Αγουρίδης και ο προφητικός χριστιανισμός».

- 18:20 ‐ 18:40 Καθηγητής I. Πέτρου: «Ο Σ. Αγουρίδης ως κοινωνικός αναλυτής».

- 18:40 ‐ 19:00 Ομότιμος Καθηγητής Iω. Καραβιδόπουλος:
«Ο καθηγητής Σ. Αγουρίδης ως πρωτοπόρος ερμηνευτής της Αγίας Γραφής».

- 19:00 ‐ 19:20 Καθηγητής Σ. Παπαλεξανδρόπουλος: «Ο Σ. Αγουρίδης και τα νέα θεολογικά ρεύματα».

19:20 ‐ 19:45 Διάλειμμα, καφές

* Δ΄ Συνεδρία, Πρόεδρος: Καθηγητής Μ. Κωνσταντίνου

- 19:45 ‐ 20:00 Σ. Ζουμπουλάκης, Πρόεδρος του Ιδρύματος «Άρτος Ζωής», Διευθυντής του περ. Νέα Εστία: «Ο Σ. Αγουρίδης, ο μοναχισμός και οι θρησκευτικές οργανώσεις».

- 20:00 ‐ 20:20 Καθηγητής Μ. Κωνσταντίνου: «Το μεταφραστικό έργο της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας και η συμβολή του Σ. Αγουρίδη».

- 20:20 ‐ 20:40 Καθηγητής Π. Βασιλειάδης: «Η συμβολή του Σ. Αγουρίδη στη διαθρησκειακή προσέγγιση».