ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ Ο ΤΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΣΤΟΜΙΟΥ 
Eνα βιβλίο πνευματικός θησαυρός!
Του Βαγγ. Ρηγόπουλου*
Πνευματικό θησαυρό και καύχημα χαρακτήρισε τον τόμο «Άγιος Δημήτριος Στομίου. Ιστορία – Τέχνη – Ιστορική γεωγραφία του μοναστηριού και της περιοχής των εκβολών του Πηνειού» ο σεβασμιότατος μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνάτιος, χθες βράδυ (24/6/2010) στην παρουσίαση του βιβλίου στο ξενοδοχείο «Διβάνη». Ο τόμος εκδόθηκε από τη Ν. Α. Λάρισας σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία Λάρισας και την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, με επιμέλεια των κ. κ. Στ. Γουλούλη και Σταυρούλας Σδρόλια.
Η αίθουσα αποδείχτηκε μικρή για να χωρέσει τόσο κόσμο, μέρος του οποίου ήταν όρθιος, αλλά άκουσε με μεγάλο ενδιαφέρον τα όσα σημαντικά ακούστηκαν για την ιστορία της μονής και της περιοχής. Ο κ. Ιγνάτιος χαιρέτισε πρώτος την παρουσίαση και σημείωσε:
«Κι αυτό το αποδεικνύει το ενδιαφέρον το οποίο περικλείει αυτή η έκδοσή του, αλλά και τα κείμενα τα οποία με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και επιμέλεια συνέγραψαν οι αρχαιολόγοι της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων της περιοχής μας, προς τους οποίους αισθάνομαι πάντοτε υπόχρεος, διότι μας αντιμετωπίζουν με ένα συγκινητικό σεβασμό και ανυπόκριτη αγάπη. Και η προϊσταμένη κυρία Ασπασία Ντίνα και οι συνεργάται της αλλά και βέβαια η ευγνωμοσύνη μου επεκτείνεται και εις όλους τους συγγράψαντας τα κείμενα στο σύνθετο αυτό έργο και εξαντλείται έως και του τελευταίου, ο όποιος παντοιοτρόπως συνέβαλε στην έκδοσή του. Η υπομνημάτισις εξάλλου και η λεπτομερής βιβλιογραφία αναβιβάζουν εις ύψος τα κείμενά τους τα οποία επιβεβαιώνουν το κύρος των…»
Ακολούθως η προϊσταμένη της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κ. Ασπασία Ντίνα τόνισε ότι το μοναστήρι είναι το μεγαλύτερο της ανατολικής Θεσσαλίας και από τα μεγαλύτερα της χώρας και οι πρόσφατες ανασκαφές απέδειξαν ότι πράγματι είναι της Κομνήνειας περιόδου. Επίσης αναφέρθηκε και στη δουλειά του αρχιτέκτονα της υπηρεσίας που ασχολείται με στερεωτικές εργασίες στη μονή.
Χαιρετισμό απηύθυνε στη συνέχεια ο ηγούμενος της μονής π. Πολύκαρπος, που ανέφερε ότι τα μνημεία παίρνουν διαστάσεις αιωνιότητας, όταν είναι «εν Θεώ ηργασμένα».
Στη συνέχεια μίλησε ο νομάρχης Λάρισας κ. Λουκάς Κατσαρός, που επισήμανε:
«Για τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λάρισας είναι πάγια πολιτική η ανάδειξη της μεγάλης θρησκευτικής παράδοσης του νομού, την οποία επιθυμούμε να καταστήσουμε κτήμα όλων, ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων. Το κάναμε με την ανακατασκευή των δρόμων που δίνουν πρόσβαση στις Ιερές Μονές. Στηρίζουμε και συνεργαζόμαστε σε προσπάθειες που κάνουν οι Μητροπόλεις του Νομού σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων για την αναστύλωσή τους. Δίνουμε έμφαση στο θρησκευτικό τουρισμό, ώστε όλος αυτός ο μνημειακός πλούτος να γίνεται πόλος έλξης επισκεπτών που επιζητούν την πνευματική ανάταση που μας χαρίζει το μοναστικό περιβάλλον αλλά και ερευνητών, διανοητών και επιστημόνων από όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό προβήκαμε σε εκδόσεις με τα θρησκευτικά μονοπάτια του νομού μας.
Ο ελληνικός λαός συνδέθηκε με την ορθοδοξία και αντλεί ζωή χιλιετίες τώρα από τα νάματα του χριστιανισμού. Τα μοναστήρια αποτελούν τη ζωντανή απόδειξη της συμπόρευσης ορθοδοξίας και ελληνισμού στο διάβα της ιστορίας. Η ιστορική, αρχαιολογική, και επιστημονική αξία των μοναστηριών είναι τεράστια. Τα αρχαιολογικά ευρήματα, τα κειμήλια, τα χειρόγραφα, οι βιβλιοθήκες τους, με σπάνια και ανέκδοτα βιβλία, αποτελούν πόλο έλξης. Η πολιτισμική τους συμβολή, η ξεχωριστή αρχιτεκτονική τους, οι μοναδικές αγιογραφίες, τα αριστουργηματικά τέμπλα, οι ιστορικές εικόνες αποτυπώνουν τη μεγάλη συνεισφορά της Εκκλησίας στην τέχνη και συνάμα αποκαλύπτουν τη δυναμική του βυζαντινού πολιτισμού».
Η παρουσίαση του τόμου έγινε από τους τέσσερις βασικούς ομιλητές κ. Σταυρούλα Σδρόλια, αρχαιολόγο της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Ιωάννη Βλαχοστέργιο, αρχιτέκτονα της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Σταύρο Γουλούλη, προϊστάμενο Γενικών Αρχείων Λάρισας, Ιωάννη Βαραλή, λέκτορα Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Στο βιβλίο: Ιστορικό υλικό παρέχεται ή επαναδιαπραγματεύεται από τις μελέτες για την ιστορία της μονής Στομίου (Αικ. Κλαδίσιου, Σταύρος Γουλούλης), το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου (Χαρ. Βάγιας), τους τοπικούς αγίους (Θ. Ξυνογαλάς), τη μοναστική κοινότητα των Κελλίων (Στ. Γουλούλης), και το Τυπικό του όρους των Κελλίων (Μαρία Τατάγια). Επίσης για τον οικισμό του Οικονομείου και της Τραμουντάνας Στομίου (Ν. Κουκάρας), το βυζαντινό Λυκοστόμιο (Βασ. Νεράτζη-Βαρμάζη), τις μεσαιωνικές ονομασίες του Πηνειού (Γ. Ξυνογαλά, Στ. Γουλούλης), το εικονογραφικό θέμα της συνάντησης του Αγίου Αχιλλίου και του Αγίου Δημητρίου στα Τέμπη (Ιω. Παπάγγελος). Αναλύεται ακόμη το θέμα της περιφερειακής οργάνωσης της περιοχής (Δημ. Δρακούλης), η νέα τοποθέτηση των οικισμών της Αρχαιότητας (Β. Ηβΐΐν), οι αρχαίες λατρείες στην περιοχή (Σοφία Κραβαρίτου) και η «κλίμακα» του Αλεξάνδρου στα Τέμπη (81.
Τα καινούργια αρχαιολογικά στοιχεία είναι: εντοπίσθηκε το αρχικό καθολικό του 11ου- 12ου αιώνα (Στ. Σδρόλια, Στ. Μαμαλούκος), ξανακτίσθηκε μάλλον ημιτελώς τον 14ο αι. (Βασ. Μεσσής), και ολοκληρώθηκε τον 16ο αι. (Χαρ. Μπούρας). Οι τοιχογραφίες είναι του 18ου αι. (Στ. Σδρόλια) και τα γλυπτά χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα και εξής (Βασ. Συθιακάκη), ενώ οι ελάχιστες εικόνες που σώθηκαν χρονολογούνται τον 16ο αιώνα κ.ε. (Αγγ. Στρατή). Μεταβυζαντινός είναι και ο κοιμητηριακός ναός της μονής (Π. Ανδρούδης). Άλλα αρχαιολογικά δεδομένα από την περιοχή αφορούν σε μοναστηριακά κατάλοιπα της Ανατολικής Όσσας (Όρους των Κελλίων) (Στ. Σδρόλια, Στ. Μαμαλούκος), το Καστρί Λουτρό στα Μεσάγγαλα (Ευ. Παπαθανασίου), μεταβυζαντινές εκκλησίες της Καρίτσας (Στ. Σδρόλια), το τέμπλο του Αγίου Νικολάου Στομίου (Αθηνά Τσιγκαροπούλου).
Στην παρουσίαση παρέστησαν επίσης η έπαρχος Ελασσόνας κ. Μαρία Μαμάρα, η επικεφαλής της «Συμφωνίας Ευθύνης» στο νομαρχιακό συμβούλιο Λάρισας κ. Λίτσα Λιακούλη, ο αντιδήμαρχος Λάρισας κ. Χρήστος Κέλλας, δήμαρχοι του ν. Λάρισας, εκπρόσωπος της 1ης Στρατιάς, αντιπροσωπεία μοναχών της Ι. Μ. Αγίου Δημητρίου, η εκδότης - διευθυντής της «Ε» κ. Δανάη Δημητρακοπούλου και πλήθος ακροατών. Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος – θεολόγος, κ. Χάρης Ανδρεόπουλος.
* Ρεπορτάζ στην "Ελευθερία" (25/06/2010, σελ. 13)
Eνα βιβλίο πνευματικός θησαυρός!
Του Βαγγ. Ρηγόπουλου*
Πνευματικό θησαυρό και καύχημα χαρακτήρισε τον τόμο «Άγιος Δημήτριος Στομίου. Ιστορία – Τέχνη – Ιστορική γεωγραφία του μοναστηριού και της περιοχής των εκβολών του Πηνειού» ο σεβασμιότατος μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνάτιος, χθες βράδυ (24/6/2010) στην παρουσίαση του βιβλίου στο ξενοδοχείο «Διβάνη». Ο τόμος εκδόθηκε από τη Ν. Α. Λάρισας σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία Λάρισας και την 7η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, με επιμέλεια των κ. κ. Στ. Γουλούλη και Σταυρούλας Σδρόλια.
Η αίθουσα αποδείχτηκε μικρή για να χωρέσει τόσο κόσμο, μέρος του οποίου ήταν όρθιος, αλλά άκουσε με μεγάλο ενδιαφέρον τα όσα σημαντικά ακούστηκαν για την ιστορία της μονής και της περιοχής. Ο κ. Ιγνάτιος χαιρέτισε πρώτος την παρουσίαση και σημείωσε:
«Κι αυτό το αποδεικνύει το ενδιαφέρον το οποίο περικλείει αυτή η έκδοσή του, αλλά και τα κείμενα τα οποία με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και επιμέλεια συνέγραψαν οι αρχαιολόγοι της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων της περιοχής μας, προς τους οποίους αισθάνομαι πάντοτε υπόχρεος, διότι μας αντιμετωπίζουν με ένα συγκινητικό σεβασμό και ανυπόκριτη αγάπη. Και η προϊσταμένη κυρία Ασπασία Ντίνα και οι συνεργάται της αλλά και βέβαια η ευγνωμοσύνη μου επεκτείνεται και εις όλους τους συγγράψαντας τα κείμενα στο σύνθετο αυτό έργο και εξαντλείται έως και του τελευταίου, ο όποιος παντοιοτρόπως συνέβαλε στην έκδοσή του. Η υπομνημάτισις εξάλλου και η λεπτομερής βιβλιογραφία αναβιβάζουν εις ύψος τα κείμενά τους τα οποία επιβεβαιώνουν το κύρος των…»
Ακολούθως η προϊσταμένη της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων κ. Ασπασία Ντίνα τόνισε ότι το μοναστήρι είναι το μεγαλύτερο της ανατολικής Θεσσαλίας και από τα μεγαλύτερα της χώρας και οι πρόσφατες ανασκαφές απέδειξαν ότι πράγματι είναι της Κομνήνειας περιόδου. Επίσης αναφέρθηκε και στη δουλειά του αρχιτέκτονα της υπηρεσίας που ασχολείται με στερεωτικές εργασίες στη μονή.
Χαιρετισμό απηύθυνε στη συνέχεια ο ηγούμενος της μονής π. Πολύκαρπος, που ανέφερε ότι τα μνημεία παίρνουν διαστάσεις αιωνιότητας, όταν είναι «εν Θεώ ηργασμένα».
Στη συνέχεια μίλησε ο νομάρχης Λάρισας κ. Λουκάς Κατσαρός, που επισήμανε:
«Για τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λάρισας είναι πάγια πολιτική η ανάδειξη της μεγάλης θρησκευτικής παράδοσης του νομού, την οποία επιθυμούμε να καταστήσουμε κτήμα όλων, ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων. Το κάναμε με την ανακατασκευή των δρόμων που δίνουν πρόσβαση στις Ιερές Μονές. Στηρίζουμε και συνεργαζόμαστε σε προσπάθειες που κάνουν οι Μητροπόλεις του Νομού σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων για την αναστύλωσή τους. Δίνουμε έμφαση στο θρησκευτικό τουρισμό, ώστε όλος αυτός ο μνημειακός πλούτος να γίνεται πόλος έλξης επισκεπτών που επιζητούν την πνευματική ανάταση που μας χαρίζει το μοναστικό περιβάλλον αλλά και ερευνητών, διανοητών και επιστημόνων από όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό προβήκαμε σε εκδόσεις με τα θρησκευτικά μονοπάτια του νομού μας.
Ο ελληνικός λαός συνδέθηκε με την ορθοδοξία και αντλεί ζωή χιλιετίες τώρα από τα νάματα του χριστιανισμού. Τα μοναστήρια αποτελούν τη ζωντανή απόδειξη της συμπόρευσης ορθοδοξίας και ελληνισμού στο διάβα της ιστορίας. Η ιστορική, αρχαιολογική, και επιστημονική αξία των μοναστηριών είναι τεράστια. Τα αρχαιολογικά ευρήματα, τα κειμήλια, τα χειρόγραφα, οι βιβλιοθήκες τους, με σπάνια και ανέκδοτα βιβλία, αποτελούν πόλο έλξης. Η πολιτισμική τους συμβολή, η ξεχωριστή αρχιτεκτονική τους, οι μοναδικές αγιογραφίες, τα αριστουργηματικά τέμπλα, οι ιστορικές εικόνες αποτυπώνουν τη μεγάλη συνεισφορά της Εκκλησίας στην τέχνη και συνάμα αποκαλύπτουν τη δυναμική του βυζαντινού πολιτισμού».
Η παρουσίαση του τόμου έγινε από τους τέσσερις βασικούς ομιλητές κ. Σταυρούλα Σδρόλια, αρχαιολόγο της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Ιωάννη Βλαχοστέργιο, αρχιτέκτονα της 7ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Σταύρο Γουλούλη, προϊστάμενο Γενικών Αρχείων Λάρισας, Ιωάννη Βαραλή, λέκτορα Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Στο βιβλίο: Ιστορικό υλικό παρέχεται ή επαναδιαπραγματεύεται από τις μελέτες για την ιστορία της μονής Στομίου (Αικ. Κλαδίσιου, Σταύρος Γουλούλης), το πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου (Χαρ. Βάγιας), τους τοπικούς αγίους (Θ. Ξυνογαλάς), τη μοναστική κοινότητα των Κελλίων (Στ. Γουλούλης), και το Τυπικό του όρους των Κελλίων (Μαρία Τατάγια). Επίσης για τον οικισμό του Οικονομείου και της Τραμουντάνας Στομίου (Ν. Κουκάρας), το βυζαντινό Λυκοστόμιο (Βασ. Νεράτζη-Βαρμάζη), τις μεσαιωνικές ονομασίες του Πηνειού (Γ. Ξυνογαλά, Στ. Γουλούλης), το εικονογραφικό θέμα της συνάντησης του Αγίου Αχιλλίου και του Αγίου Δημητρίου στα Τέμπη (Ιω. Παπάγγελος). Αναλύεται ακόμη το θέμα της περιφερειακής οργάνωσης της περιοχής (Δημ. Δρακούλης), η νέα τοποθέτηση των οικισμών της Αρχαιότητας (Β. Ηβΐΐν), οι αρχαίες λατρείες στην περιοχή (Σοφία Κραβαρίτου) και η «κλίμακα» του Αλεξάνδρου στα Τέμπη (81.
Τα καινούργια αρχαιολογικά στοιχεία είναι: εντοπίσθηκε το αρχικό καθολικό του 11ου- 12ου αιώνα (Στ. Σδρόλια, Στ. Μαμαλούκος), ξανακτίσθηκε μάλλον ημιτελώς τον 14ο αι. (Βασ. Μεσσής), και ολοκληρώθηκε τον 16ο αι. (Χαρ. Μπούρας). Οι τοιχογραφίες είναι του 18ου αι. (Στ. Σδρόλια) και τα γλυπτά χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα και εξής (Βασ. Συθιακάκη), ενώ οι ελάχιστες εικόνες που σώθηκαν χρονολογούνται τον 16ο αιώνα κ.ε. (Αγγ. Στρατή). Μεταβυζαντινός είναι και ο κοιμητηριακός ναός της μονής (Π. Ανδρούδης). Άλλα αρχαιολογικά δεδομένα από την περιοχή αφορούν σε μοναστηριακά κατάλοιπα της Ανατολικής Όσσας (Όρους των Κελλίων) (Στ. Σδρόλια, Στ. Μαμαλούκος), το Καστρί Λουτρό στα Μεσάγγαλα (Ευ. Παπαθανασίου), μεταβυζαντινές εκκλησίες της Καρίτσας (Στ. Σδρόλια), το τέμπλο του Αγίου Νικολάου Στομίου (Αθηνά Τσιγκαροπούλου).
Στην παρουσίαση παρέστησαν επίσης η έπαρχος Ελασσόνας κ. Μαρία Μαμάρα, η επικεφαλής της «Συμφωνίας Ευθύνης» στο νομαρχιακό συμβούλιο Λάρισας κ. Λίτσα Λιακούλη, ο αντιδήμαρχος Λάρισας κ. Χρήστος Κέλλας, δήμαρχοι του ν. Λάρισας, εκπρόσωπος της 1ης Στρατιάς, αντιπροσωπεία μοναχών της Ι. Μ. Αγίου Δημητρίου, η εκδότης - διευθυντής της «Ε» κ. Δανάη Δημητρακοπούλου και πλήθος ακροατών. Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος – θεολόγος, κ. Χάρης Ανδρεόπουλος.
* Ρεπορτάζ στην "Ελευθερία" (25/06/2010, σελ. 13)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου