Αρχιεπίσκοπος "επικοινωνιακός", ή αγιοπατερικός;

* Τι σηματοδοτεί η εκλογή του κ. Ιερωνύμου *


* Οι θέσεις του νέου Αρχιεπισκόπου για την τηλεόραση
και τη χρήση της από την Εκκλησία




«Καλός είναι, αλλά θά ’ναι επικοινωνιακός, όπως ήταν ο Χριστόδουλος;...», είναι μια απορία που ...βασανίζει ορισμένους για το πρόσωπο του από Θηβών και Λεβαδείας, νέου αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου. Προσωπικά πιστεύουμε ότι από τον νέο προκαθήμενο της διοικούσας Εκκλησίας μας θά ακούσουμε περισσότερους ποιμαντικούς λόγους και θεολογικά κηρύγματα παρά λόγους με πολιτικό περιεχόμενο, αλλά αν νομίζουν οι ως άνω απορούντες ότι ο νυν μακαριώτατος είναι ...άπειρος σε θέματα επικοινωνιακά, τότε, πλανώνται πλάνη πλανεράν.

Ανάμεσα στους 78 εν ενεργεία αρχιερείς της σημερινής Ιεραρχίας δύο είναι οι έχοντες πολυετή ενασχόληση και άρα σημαντική εμπειρία σε θέματα ποιμαντικής επικοινωνίας και ο ένας εξ αυτών είναι ο κ. Ιερώνυμος (ο άλλος είναι ο σεβασμιώτατος Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος). Ο νεοεκλεγείς αρχιεπίσκοπος εργάσθηκε πάνω από 10 χρόνια στο εκκλησιαστικό ραδιόφωνο. Όταν ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ έβαζε στα 1990 τα θεμέλια για τη λειτουργία του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος, ως πρόεδρος του Ραδιοφωνικού Σταθμού (Ρ/Σ), ο κ. Ιερώνυμος ως αντιπρόεδρος του Ρ/Σ ήταν εκείνος που έβαζε τις πλάτες για να λάβει σάρκα και οστά το δύσκολο εγχείρημα. Ήταν αυτός που έστησε το Ρ/Σ καθιστώντας τον προέκταση του άμβωνα για την διάδοση του ευαγγελικού μηνύματος, αλλά και παρεμβάσεις θεολογικού προβληματισμού σε ευρύτερη της ενορίας κλίμακα. Για να έλθει το 1998 ο από Δημητριάδος και Αλμυρού, μακαριστός αρχιεπίσκοπος Αθηνών κυρός Χριστόδουλος και παραλαμβάνοντάς τον να τον αναβαθμίσει τεχνολογικά, βελτιώσει ποιοτικά και επεκτείνει πανελλαδικά.

Επίσης, ο κ. Ιερώνυμος ήταν εκείνος που ασχολήθηκε συστηματικά με τη Τηλεόραση, από τη θέση, επί πολλά χρόνια, του προέδρου της Συνοδικής Επιτροπής Τύπου. Είναι εκείνος που έχει συντάξει τη μελέτη με θέμα «Η εικόνα της Εκκλησίας στην τηλεόραση – Η επικοινωνιακή φύση της Εκκλησίας», (Αθήνα, 2002), η οποία αφορά στο τι πρέπει να πράξει η Εκκλησία της Ελλάδος και, κυρίως, πως πρέπει να το πράξει αναφορικά με τη τηλεόραση.


Αγγίζοντας με πολλή προσοχή το κρίσιμο θέμα της σχέσης Εκκλησίας – τηλεόρασης και αναγνωρίζοντας τη προβληματικότητα αυτής της σχέσης, στην λίαν ενδιαφέρουσα αυτή μελέτη – εισήγησή του ο κ. Ιερώνυμος υποστηρίζει ότι «η παρουσία της Εκκλησίας στη τηλεόραση θα πρέπει να αντιμετωπίζεται από την ίδια ως δίκοπο μαχαίρι. Όλοι γνωρίζουμε, σημειώνει, ότι είναι αδύνατο στην Εκκλησία να εκφράσει μέσα από την τηλεόραση το θεανθρώπινο χαρακτήρα της, αλώβητο και ακέραιο τον λόγο και το μήνυμα της σωτηρίας, το ήθος και τις συμπεριφορές της ορθόδοξης πνευματικότητας, αλλά ας είμαστε ειλικρινείς: δεν μπορούμε να μην αξιοποιούμε τα μέσα που υπάρχουν. Ο λόγος της Εκκλησίας είναι απαραίτητο να μεταδίδεται μέσω της εικόνας. Γνωρίζοντας τη κυριαρχία του συγκεκριμένου μέσου και το πόσο αυτό επηρεάζει, οφείλουμε να εξετάσουμε τρόπους και προτάσεις για μια ζωντανή εκκλησιαστική παρουσία, προσφέροντας τον θεολογικό λόγο και προβληματισμό κατά τρόπο σαφή, ολοκληρωμένο και απλό». Λόγος συγκροτημένος, μεστός, ειλικρινής.

Σημειωθήτω δε ότι ο κ. Ιερώνυμος ήταν εκείνος με θεσμική πρωτοβουλία του οποίου πραγματοποιήθηκαν - εν έτει 2003 - για πρώτη φορά και με φορέα υλοποίησης τη διοικούσα Εκκλησία σεμινάρια επιμόρφωσης και κατάρτισης εκκλησιαστικών συντακτών. Παρεμβάσεις ουσιαστικές και σε διάσταση όχι προσωπικής του ωφέλειας, αλλά σ’ επίπεδο θεσμικής αναβάθμισης του ρόλου που καλείται να διαδραματίσει μέσα στη κοινωνία η ίδια Εκκλησία. Παρεμβάσεις μετρημένες και ζυγισμένες που αποδεικνύουν τη ποιότητα του ποιμαντικού του έργου και τη στάση υψηλής ευθύνης με την οποία αντιμετωπίζει θέματα που έχουν να κάνουν με την εικόνα και τη προβολή της Εκκλησίας.

Λοιπόν: όχι μόνο ξέρει άριστα τα επικοινωνιακά θέματα ο κ. Ιερώνυμος, αλλά είναι ...εξπέρ. Αν το θελήσει δηλαδή μπορεί εύκολα να μπεί στο παιγχνίδι της δημοσιότητας και της επικοινωνιακής (αυτο-) προβολής, να γίνει ο κυρίαρχος των δελτίων των 8 μ.μ., πρωτοσέλιδος σε εφημερίδες και περιοδικά, κ.ο.κ. Ίσως το μειλίχιο ύφος του να μην ξεπερνούσε σε τηλεθέαση ανάλογες «πληθωρικές» και «εκρηκτικές» παρουσίες, αλλά σίγουρα, αν ήθελε να κάνει (επικοινωνιακό) «θόρυβο» θα τον έκανε. Έχουμε την εντύπωση, όμως, ότι δεν θα το επιδιώξει. Εκτιμούμε ότι αλλιώς θα πορευθεί. Το άνοιγμα της Εκκλησίας στη κοινωνία που ξεκίνησε δυναμικά από τον μακαριστό Χριστόδουλο, φυσικά και θα συνεχισθεί από τον νεοεκλεγέντα αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο, αλλά, πιστεύουμε, σε άλλο μήκος κύματος.

Πιστεύουμε ότι ο λόγος που θα θελήσει να εκπέμψει ο κ. Ιερώνυμος θά ’ναι περισσότερο θεολογικός – πνευματικός, λόγος αρτυμένος με το Άγιο Πνεύμα, λόγος σεμνός, αγιοπατερικός και λιγότερο πολιτικός – κοινωνικός, λιγότερο «επικοινωνιακός». Και όταν λέμε περισσότερο πνευματικός και λιγότερο πολιτικός, προς Θεού, δεν εννοούμε ότι θα πρέπει να πάψει να ασχολείται η Εκκλησία μας με κοινωνικά θέματα, αλλοίμονο. Αλλά ότι θα πρέπει να αντιμετωπίζει τα κοινωνικά αυτά θέματα, όχι με τη συνήθη αντιπαραθετική πολιτική πρακτική, αλλά με την αναγωγή τους στην πνευματική τους βάση. Το ζητούμενο για την Εκκλησία είναι η ανακαίνιση και μεταμόρφωση του κόσμου, η κλήση σε μετάνοια και η αναγγελία του ευαγγελίου της Βασιλείας των ουρανών, και όχι η με κάθε μέσο και τρόπο παρουσία της στη δημόσια σφαίρα και ειδικότερα στο χώρο της πολιτικής – κοσμικής εξουσίας.

* Νομίζουμε ότι η πανηγυρική εκλογή του κ. Ιερωνύμου από το σώμα της Ιεραρχίας τη περασμένη Πέμπτη, 7/2/2008, σηματοδοτεί μια περισσότερο θεολογική, λιγότερο πολιτική και οπωσδήποτε συνοδική στροφή στη στρατηγική της διοικούσας Εκκλησίας.

* Δημοσιεύθηκε στην "Ελευθερία" (Λαρίσης) της Κυριακής (10/02/2008, σελ. 7) και στη "Φωνή της Καστοριάς" (21/02/2008, σελ. 6)