Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2009

Αντιοικουμενιστές: Ενας μεγάλος μύθος

Toυ Κώστα Νούση

Φιλολόγου - θεολόγου ΑΠΘ

Τα θεολογικά αυτά Δεκεμβριανά κλείνουν το μηνιαίο αυτό κύκλο τους. Εισερχόμεθα άλλωστε εντός ολίγου σε μια νέα χρονιά, πιο κοντά στην έλευση του αντιχρίστου, αν κρίνουμε από τα εσχατολογικά εκκλησιαστικά φαινόμενα της εποχής μας. Όταν δημοσιεύτηκε το πρώτο σχετικό κείμενο αρχάς Δεκεμβρίου, εν παρρησία ομολογώ - δεν το υπογράφω πλέον όμως! – δεν ανέμενα τον επερχόμενο εξ αυτού κατακλυσμό ούτε είχα καμιά όρεξη να κάθομαι να αναλύω φαινόμενα και να απαντώ σε ποικίλες ανοησίες. Ανάγκα (θεολογική) όμως και θεοί πείθονται! Στην πορεία κατάλαβα πόσο αυτοσχεδιάζουμε πλέον σε όλους τους τομείς οι σύγχρονοι χριστιανοί και πόσα νοσηρά φαινόμενα υποβόσκουν στην εκκλησία μας, που πάντα ήταν και είναι «χωματερή» δεχομένη παντός είδους προσωπικότητες, ψυχοπαθολογικές και ισορροπημένες, πράγμα βέβαια υγιές καταρχήν, διότι η φύση της εκκλησίας είναι αντιελιτίστικη, από την άλλη όμως και θλιβερό γεγονός, όταν βλέπεις ότι ο στόχος της να θεραπεύσει και να εξαγιάσει τα μέλη της είναι πολλάκις εκ των πραγμάτων ψιλή προσδοκία. Έτσι και το εν λόγω φαινόμενο δεν πίστευα ότι θα είναι τόσο σεσηπός. Είχε μάλιστα και άμεσες παρενέργειες. Πνευματικά τέκνα ιερέων «αφορίσθηκαν» από αυτούς, ιστολόγια ανέστειλαν τη λειτουργία τους, επανακυκλοφόρησαν ασφαλίτες… Οι αλήθειες όμως έπρεπε να ακουστούν, έστω και με το κόστος του μετεγχειρητικού άλγους.

Είπα πριν κάτι για εσχατολογικά φαινόμενα. Ιδού μερικά: εμφανίζονται ξαφνικά ζωγραφιές σε τοίχους και τα θεωρούν θεϊκά σημεία υπό τις άμεσες ή έμμεσες ευλογίες ορθοδόξων ιερέων. Βλέπεις σε θρησκευτικά περιοδικά να αυτοπροβάλλονται τινές ως χαρισματικοί (και να ισχύουν τα χαρίσματα, κατ’ αυτό τον τρόπο τα θέτουν σε κίνδυνο). Άλλοι έμαθαν πότε γεννήθηκε ο αντίχριστος και υπολογίζουν τον ερχομό του (και να το γνωρίζουν όντως, δεν ανακοινώνονται πράγματα που τρομοκρατούν τον απλό πιστό). Ήρθε άλλος και ανατρέπει τη μετάφραση των Εβδομήκοντα και ανακαλύπτει νέες κατηγορίες όντων επανερμηνεύοντας τη λανθασμένη ως τώρα υπό των Πατέρων εξηγηθείσα Αγία Γραφή! Και ενώ ο κατάλογος είναι μακρύς, όπως τον ατενίζω, πέφτει το μάτι μου σε συνώνυμο φαινόμενο : τους «αντιοικουμενιστές».

Η νέα αυτή πολιτογραφηθείσα κατηγορία πιστών δεν είναι φυσικά φαινόμενο που περιλαμβάνει μόνο τους «γνησίους ορθοδόξους». Ενεφανίσθησαν και γνησιότεροι και θα εμφανίζονται, διότι από ό,τι φαίνεται ζώντων αγίων εκλειπόντων μύρια εκκλησιαστικά δεινά έπονται.

Εννοείται ότι ο εκάστοτε «κακός Πατριάρχης», που όντως κινδυνεύει καθημερινώς και η ίδια του η ζωή, επικρίνεται και καταδικάζεται από ανθρώπους ασφαλείς σωματικώς και εν ανέσει και ευμαρεία διάγοντας. Αντί να προσεύχονται για το θείο φωτισμό και την προστασία του πνευματικού πατέρα των ορθοδόξων, τον καθυβρίζουν και ευκαίρως ακαίρως λασπολογούν επί της προσωπικής και λειτουργικής του υπόστασης. Και δίκιο να έχουν κάπου, χάνεται με τις πράξεις τους, διότι κατά τον απόστολο «μη νικώ υπό του κακού, αλλά νίκα εν τω αγαθώ το κακόν» (Ρωμ. Ιβ’ 21). Εννοείται επίσης πως οι πολιτικού-διπλωματικού χαρακτήρα εν πολλοίς κινήσεις του οικουμενικού θρόνου ούτε λαμβάνονται υπ’ όψιν από θερμόαιμους παραδοσιολάτρες, που βλέπουν σε κάθε ενέργεια, ακόμη και την ελαχίστη, προδοσίες της πίστης και υπερβάσεις των ιερών κανόνων. Καθίστανται, έστω και άκοντες, ανθέλληνες.
Το αξιοθαύμαστο και εδώ είναι ό,τι ακριβώς συμβαίνει και με τα δελτία ειδήσεων. Ενώ δηλαδή βλέποντάς τα τρομοκρατείσαι και νομίζεις ότι έχει έρθει το τέλος του κόσμου από τον τρόπο προβολής και ανάλυσης των γεγονότων, όταν βγαίνεις έξω στο δρόμο, συναντάς μια απίστευτα αντίθετη των προηκουσμένων νηνεμία και μένεις χάσκων εν απορία. Το ίδιο ακριβώς και με τους κινδυνολογούντες «αντιοικουμενιστές», που δεκαετίες ολάκερες τώρα μας προειδοποιούν για ενώσεις εκκλησιών και αιρετικές συγκλίσεις που ουδέποτε επραγματοποιήθησαν έως άρτι - ούτε καν απλώς διετυπώθησαν σε γραπτές ανακοινώσεις, πολλώ δε μάλλον σε επίσημες διακηρύξεις προσταδίων τουλάχιστον ένωσης ή οιασδήποτε παρομοίας ουσιαστικής προσέγγισης μεταξύ ετεροδόξων και ορθοδόξων - ούτε και τις ανακάλυψαν οι επιτήδειοι δογματολόγοι τους παρά τις περί του αντιθέτου βαθύτερες προσδοκίες τους. Βέβαια έχουν ήδη κατασκευάσει αρκετές υποχωρήσεις και δογματικές αποκλίσεις επί διαλόγων, φωτογραφιών, αποσπασματικών φράσεων και άλλων συναφών.

Ειδικά το προπαγανδιστικό όπλο της χρήσης παρερμηνευμένων δηλώσεων ή και μηδέποτε εκστομιζομένων υπό των δι’ αυτάς εναγομένων «οικουμενιστών» είναι μια πολύ πονεμένη ιστορία. Όπως επίσης και σε κάθε κείμενο προερχόμενο μετά από διαθρησκειακό διάλογο εντοπίζουν μύρια όσα σφάλματα εξ ουκ όντων προερχόμενα. Κύριο όπλο τους είναι σχεδόν πάντοτε η στείρα επανάληψη φράσεων αγίων και συγκεκριμένων χιλιοπροβληθέντων ιερών κανόνων, τα οποία κατά δοκησισοφικήν θεολογικήν εμβρίθειαν αυταπατώνται -κατά το πλείστον- ότι τα ερμηνεύουν ορθώς. Το σίγουρο είναι πως διαστρέφονται οι μυριοταλανισμένοι από τον κάθε ερασιτέχνη ερμηνευτή ιεροί κανόνες και η ίδια η φύση της εκκλησίας και της αιρέσεως: η αληθινή ζωή και η κίβδηλη διαστροφή της. Πότε θα μας εξηγήσουν - πρωτίστως στον εαυτό τους - πώς γίνεται να μάχονται κατά αιρέσεων, όταν οι ίδιοι συμπεριφέρονται ως αιρετικοί; Ή μήπως οίονται ότι η αίρεση και η ορθοδοξία είναι θέματα κυρίως λεκτικών διατυπώσεων συμβόλων και ομολογιών πίστεως; Ουχί, αλλά θέματα ζωής και θανάτου, όπως θα φανεί όταν όλοι αποβιώσουμε και κριθούμε για ένσαρκα έργα και όχι άσαρκα λόγια.

Οι σοβαροί και άγιοι άνθρωποι - είδη προς εξαφάνιση - είθισται να σιωπούν και να προσεύχονται. Αυτή όμως η μυθική πλέον αντιαιρετική γενιά φωνασκεί κυρίως με αντιαισθητικό τρόπο διαταράσσοντας την εκκλησιαστική ειρήνη και θάλλει παρασιτικώς παρά νοσηροίς πνευματικοίς πατράσι. Κατέστησαν εαυτούς διώκτες οικουμενιστών ως άλλοτε έτεροι των κομμουνιστών. Η παρήχηση των όρων εν συνδυασμώ με το μήνα έξαρσης των κατ’ εμού και συναδέλφων μου επιθέσεων μας επαναφέρει στη μνήμη συρράξεις εμφυλίου χαρακτήρος και δηλοί την υπ’ αυτών έκπτωση των θεολογικών διαφωνιών σε πεζοδρομιακές πολιτικού χρώματος αντιπαραθέσεις. Προγράφουν αναίσχυντα την ετερότητα με πιστοποιητικά θρησκευτικών φρονημάτων βαπτίζοντες κατά τη φορά του καπνού άλλους οικουμενιστές και άλλους αντίπαπες. Των προγραφών τους δεν ξεφεύγουν ούτε κεκοιμημένοι. Συνήθως άπαντες οι απερχόμενοι εκ της ζωής Πατριάρχες θεωρούνται «στοϊκοί φιλόσοφοι» – ο νοών νοείτω – επί παραδείγματι η αμφισβήτηση τελευταία ωσεί χείμαρρος ανά την Ελλάδα εκβρασθείς κατά του αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης τον οποίο εγκαλούν μετά θάνατο για οικουμενιστικές προδοσίες και τα προλαληθέντα, αγνοούντες το στοιχειώδες ότι ένας «στοϊκός» ουδέποτε θα καθόταν να μαρτυρήσει για το ποίμνιό του αλλά και σε κάθε άλλη περίπτωση πως το αίμα του μαρτυρίου εξαλείφει και αυτές τις εικαζόμενες εν προκειμένω αμαρτίες, συν τω αυτονοήτω ότι ασφαλέστερο είναι να τιμάς ως άγιο έναν υπό της επισήμου εκκλησίας ανακηρυχθέντα και μη όντα, παρά να βλασφημείς κατά ενός όντως αγίου τον οποίο τινες αμφισβητούν. Αλλά μην πάμε μακριά. Μήπως ακόμα δεν αμφισβητείται ο άγιος Κων/νος;

Ένα ακόμη χαρακτηριστικό τους είναι η ημιμάθεια έως και εγκληματική θεολογική τους αμάθεια. Οι πλείστοι εξ αυτών αγνοούν ποιον και γιατί ακριβώς μάχονται. Κατατάσσονται στον αντιαιρετικό αυτό στρατό απλώς και μόνο γιατί άκουσαν. Το τι ξέρουν είναι άλλη αλγούσα ιστορία, αρκετή όμως για να τους βγάλει στα χαρακώματα. Όμως ηχεί ευχάριστα στα αφτιά τους η ιδέα της σωτηρίας από τους κακούς δυτικούς και όποιους άλλους. Το μεράκι της Εκκλησίας να επανασυναγάγει εις εν τα πεπλανημένα τέκνα της συνιστά κατ’ αυτούς αμάρτημα. Όλως παραδόξως όμως δε συναισθάνονται το δικό τους ιουδαΐζον αμάρτημα: της περιχαράκωσης της σωτηρίας στα σύνορα της Ελλάδας και δη στις φατρίες των ολιγίστων «αντιοικουμενιστών»!

Εγκαλούν για κοσμικότητα τους οικουμενιστάς και φιλαργυρία, πράγματα που βαρύνουν τους πλείστους και εξ αυτών. Αυστηρότεροι και των αγιορειτών πατέρων, που εδώ και δεκαετίες ακολουθούν προς τους αλλοδόξους μια στάση ιδιαζόντως αγαπητική, διαλλακτική και διακριτική. Θαυμάζουμε στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του καθολικού μοναχού Λορέντζο Ντιλέττο «Οδοιπορία στο Άγιο Όρος: το ημερολόγιο ενός ρωμαιοκαθολικού μοναχού» (Εστία 2003) το πώς εφιλοξενείτο προ δεκαετιών εισέτι σε αγιονορείτικες μονές και μάλιστα ελάμβανε εξ αυτών και αντίδωρο (άκουσον και φρίξον δηλαδή για τους εν λόγω μυθικούς).
Ο πολύτλας όρος «οικουμενισμός» από την άλλη. Προτείνω να μη χρησιμοποιούν κάποιοι τόσο αβίαστα ένα ορισμό άδοντα και βοώντα την ίδια τη φύση της εκκλησίας. Υπάρχουν τόσες ωραίες λέξεις, όπως θρησκευτικός συγκρητισμός, διαθρησκειακή παγκοσμιοποίηση και άλλες πολλές. Συνιστώ ταυτόχρονα να μην εκνευρίζονται οι υπό αθεολογήτων και κρετίνων κεχαρακτηρισμένοι ως οικουμενιστές αλλά να το διασκεδάζουν και να το εκλαμβάνουν, ως καγώ, σαν μια τιμητική προσφώνηση.

Ηθικολόγοι, ευσεβιστές, δοσιλογόφρονες, αγράμματοι, γραφικοί, ανεγκέφαλοι. Χαρακτηριστικά αρκετών εκ των μυθικών αυτών πολεμάρχων του Θεού. Θυμήθηκα - για να παραδειγματολογήσω και να μη θεωρηθεί ότι γενικολογώ - ένα φαιδρό τύπο που σε σχόλιό του προ ημερών διέστρεψε παντελώς τα λόγια ενός φίλου μου από μια δημοσιευθείσα υποστηρικτική εις εμέ επιστολή του και θεώρησε πως εγώ βάλλω κατά της παρθενίας των αγίων ( ! ) μέσα σε ένα απίστευτο κρεσέντο ηθικισμού και γελοιότητος. Ταυτοχρόνως αναφέρθηκε ότι «ανοήτως» δημοσίευσα όλη την επιστολή η οποία με εκθέτει, έχοντας την ψευδαίσθηση ότι όλοι έχουμε τις δικές του ευσεβιστικές φοβίες με τις λέξεις μη και κακοχαρακτηρισθούμε και πως όλοι διακατεχόμεθα από το αυτό φασιστικό λογοκριτικό πνεύμα του ιδίου και των συν αυτώ. Eυτυχώς ο πειρασμός της αυτοδικίας υπερβαίνεται ενίοτε όταν απέναντί σου έχεις υπανθρώπους ανάξιους του απλώς πτύειν επ’ αυτών. Έγινε σαφές ότι κύριο χαρακτηριστικό της πλειοψηφίας τους είναι η μη κατανόηση και άλλοτε η συκοφαντική διαστρέβλωση των λόγων των κατά φαντασίαν εχθρών τους. Οι μάλλον το ακαταλόγιστον έχοντες εις καταλόγους αιρετικών συναριθμούν άπαντας τους μη μετ’ αυτών συντασσομένους.

Σχιζοφρενικοί πολέμιοι των δυτικών πάσχοντες από το όμοιο δικανικό εκ δύσεως θεολογικό πνεύμα, αφού βλέπουν την εκκλησία ως κοινό νομικό καθίδρυμα εκ του οποίου πηγάζουν διατάξεις αφορισμού των παραβαινόντων ιερούς νόμους. Οι ίδιοι επέχουν θέσεις ιεροεξεταστών αδέκαστων διαφυλασσόντων τη θεία προσβληθείσα υπό των αιρετικών τάξη. Μη υποπτευόμενοι το νόμο της αγάπης, διά του οποίου η εκκλησία ελκύει πάντας και εν τω οποίω μάχεται κατά των δαιμονικών δυνάμεων.

Παρενθέτω μια συγκλονιστική συνομιλία του αγίου Σιλουανού του αθωνίτου με αρχιμανδρίτη υπεύθυνο ιεραποστολικού έργου μεταξύ των ετεροδόξων: « Ο αρχιμανδρίτης αυτός σεβόταν πολύ το γέροντα… Ο γέροντας τον ρώτησε πώς κηρύττει. Ο αρχιμανδρίτης, νέος και άπειρος ακόμη, με υπερβολικές μάλλον χειρονομίες απάντησε νευρικά:

- Τους λέω: η πίστη σας είναι διεστραμμένη. Όλα σ’ εσάς είναι διεστραμμένα, όλα ψεύτικα, κι αν δε μετανοήσετε, δεν θα σωθείτε.
- Σαν τ’ άκουσε ο Γέροντας τον ρώτησε:
- Πέστε μας όμως, άγιε αρχιμανδρίτα, αυτοί πιστεύουν στον Κύριο Ιησού Χριστό πως είναι ο αληθινός Θεός;
- Αυτό το πιστεύουν.
- Και τιμούν την Παναγία;
- Την τιμούν, αλλά διδάσκουν λανθασμένα πράγματα γι’ αυτήν.
- Και τους αγίους τους παραδέχονται;
- Ναι, τους παραδέχονται, αλλά από τότε που αποσχίσθηκαν από την εκκλησία τι αγίους μπορεί να έχουν;
- Κάνουν ακολουθίες στις εκκλησίες, διαβάζουν το λόγο του Θεού;
- Ναι, και ναούς έχουν και ακολουθίες, μα αν τις βλέπατε πόσο υστερούν οι ακολουθίες τους από τις δικές μας, πόσο ψυχρές, πόσο άψυχες είναι!
- Άγιε αρχιμανδρίτα, η ψυχή τους αισθάνεται πως πράττουν σωστά που πιστεύουν στο Χριστό, που τιμούν την Παναγία και τους Αγίους, που τους επικαλούνται στις προσευχές τους. Γι’ αυτό, όταν τους λέτε πως η πίστη τους είναι νόθη, δεν θα σας ακούσουν. Αν όμως τους λέγατε πως καλά κάνουν που πιστεύουν στο Θεό, πως καλά κάνουν που τιμούν την Παναγία και τους αγίους, που πηγαίνουν να λειτουργηθούν στις εκκλησίες και που προσεύχονται στα σπίτια τους, πως καλά κάνουν όταν διαβάζουν το λόγο του θεού και τα λοιπά, έχουν όμως εδώ και εκεί λανθασμένες θεωρίες και πρέπει να τις διορθώσουν και τότε όλα θα είναι καλά και θεάρεστα και έτσι με τη χάρη του Θεού όλοι θα σωθούμε… «Ο Θεός αγάπη εστίν» και γι’ αυτό το κήρυγμα πρέπει να βγαίνει πάντα από την αγάπη. Τότε θα ωφεληθεί και αυτός που κηρύττει και αυτός που ακούει. Αν τους κατακρίνετε όμως, τότε η ψυχή του λαού δεν θα σας ακούσει και δεν θα προέλθει όφελος» ( εκ του βιβλίου ‘ ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης’ του αρχιμανδρ. Σωφρονίου Σαχάρωφ).
Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι ο Γέροντας Σιλουανός τόνιζε ότι «να προσεύχεσαι για τους ανθρώπους σημαίνει να χύνεις αίμα». Ο καθένας επομένως κατά συνείδηση ας ακολουθήσει είτε το πνεύμα των αγίων είτε εκείνο των αγρίων.

Μισαλλόδοξοι κατά αλλοδόξων. Μνημονεύω την παραβολή του μεγάλου δείπνου (Λουκ. ιδ’ 15-24), μήπως εκ των άκρων που ζηλώσαμε εμείς οι με τη βούλα ορθόδοξοι χάσουμε τις θέσεις μας στη Βασιλεία του Θεού και τις αναπληρώσουν οι «ανάπηροι δογματικώς» εκ δύσεως και εξ άλλων θρησκειών αδελφοί μας, αφού εμείς είμαστε πνευματικά εμπεπλησμένοι και αυτάρκεις.

Αναλώνονται σε δογματικές έριδες και λησμονούν την πνευματική ζωή, όπως κατά κύριο λόγο οι ζηλωτές που αντικατέστησαν τη Χριστολογία με αντιχριστολογία, παπολογία και πολεμολογία. Θύματα όλοι μας του αρχεκάκου εχθρού, του όντως όντος εχθρού στόχον έχοντος τη διαίρεση του εκκλησιαστικού σώματος και την κόλαση των πάντων.
Μύθος εναντίον λόγου; Ιδέες εναντίον ζωής; Λαός με πλούσια αρχαία μυθολογία. Κάποιοι βάλθηκαν να περάσουν και στη νεοελληνική… Καλή χρονιά σε όλους!

Λάρισα, 30/12/2009

Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2009

"Ποιοί διαθρησκειακοί διάλογοι είναι επιτρεπτοί;"

Tου Παν. Τελεβάντου

Ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ κ. Πέτρος Βασιλειάδης δημοσίευσε άρθρο (“Η αναγκαιότητα του διαθρησκειακού διαλόγου και τα προβλήματά του”) με αφορμή σχετικό άρθρο (“Διαθρησκειακός διάλογος: Μια προσέγγιση”) του Μητροπολίτη Ιωαννουπόλεως και Πρετορίας κ. Σεραφείμ. Ο κ. Βασιλειάδης παραπέμπει σε άρθρο μου “Προυποθέσεις διαλόγου με τους αλλοθρήσκους” και το θεωρεί τρόπο τινά απάντηση στις θέσεις που διατυπώνει ο Σεβασμιότατος Ιωαννουπόλεως. Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα καθόλου υπόψη το άρθρο του κ. Σεραφείμ. Στην πραγματικότητα ήταν ένα παλιό αδημοσίευτο κείμενο που έγραψα για την ανάλυση της Ομολογίας Πίστεως για τον Οικουμενισμό το οποίο διασκεύασα για να δημοσιευθεί στον ιστοχώρο.

ΑΝΑΓΚΑΙΟΙ ΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Υπάρχουν πολλά θέματα που δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με τον κ. Βασιλειάδη. Ο προβληματισμός του κινείται σε απροκάλυπτα οικουμενιστικό πλαίσιο και οι όροι του είναι δανεισμένοι κατευθείαν από την προτεσταντική θεολογία. Το σίγουρο είναι ότι καμιά αντίρρηση δεν έχουμε να διεξάγονται διάλογοι με αλλόθρησκους, σχισματικούς και αιρετικούς. Μας θλίβει βαθύτατα η συστηματική κατασυκοφάντηση των παραδοσιακών πιστών ότι δήθεν αντιτιθέμεθα στη διεξαγωγή διαλόγων με τους αλλόθρησκους, τους σχισματικούς και τους αιρετικούς. Δεν ξέρω γιατί μετέρχονται πολλοί αδελφοί μας συστηματικά αυτή τη συκοφαντία. Πάλιν και πολλάκις έχουμε τονίσει ότι οι αντιρρήσεις μας αφορούν αποκλειστικά και μόνον το συγκρητιστικό και αντικανονικό πλαίσιο που διεξάγονται. Οχι τους διάλογους αυτούς καθ’ εαυτούς. Οχι μόνο δεν έχουμε αντίρρηση αλλά θεωρούμε επιβεβλημένο καθήκον των Ορθοδόξων να πορευθούν “εις πάντα τα έθνη και να μαθητεύσουν πάντας τους λαούς βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος και να τους διδάξουν να τηρούν πάντα όσα ενετείλατο ημίν”. Πιο απλά: Αντιλαμβανόμαστε τους διαθρησκειακούς και διαχριστιανικούς διαλόγους ως ορθόδοξο ευαγγελισμό του κόσμου, ακριβώς όπως ο εκ των κορυφαίων θεολόγων του εικοστού αιώνα π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ διακήρυξε, επειδή “το σκάνδαλο του σχίσματος και των αιρέσεων” μας πληγώνει βαθύτατα.

“ΟΛΙΣΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ” = ΑΠΡΟΚΑΛΥΠΤΟΣ ΣΥΓΚΡΗΤΙΣΜΟΣ

Ατυχώς αυτή την πεποίθηση ο κ. Βασιλειάδης αξιολογεί ως “νεωτερικά φονταμενταλιστική”, “σεχταριστική” και μη ανταποκρινόμενη στην “ολιστική πνευματικότητα” της εποχής μας. Ο όρος “ολιστική” εκφράζει απροκάλυπτα συγκρητισμό. Ατυχώς ο κ. Καθηγητής θεωρεί ότι η πίστη στη μοναδικότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας ως Κιβωτού βεβαίας σωτηρίας του ανθρώπου ερείδεται στον προτεσταντικό “φονταμενταλισμό” (ατόφια προτεσταντικός όρος) και όχι στο Ευαγγέλιο και στην Παράδοση της Εκκλησίας. Ο Απόστολος των εθνών Παύλος στην Πνύκα κατήγγειλε τον άγνωστο Θεό, τον ποιητήν του ουρανού και της γης ο οποίος ανέστησε τον Χριστόν εκ νεκρών, έστω και αν οι ρασιοναλιστές Αθηναίοι τον λοιδόρησαν με το “Ακουσόμεθα σε και πάλιν.” Την ίδια ακριβώς στάση τήρησαν οι Αγιοι Ιωάννης Χρυσόστομος με τους Εβραίους, όπως ακριβώς έκαναν οι Μέγας Φώτιος, Κύριλλος και Μεθόδιος με τους Σλαύους και οι Αγιοι Ιωάννης Δαμασκηνός και Γρηγόριος Παλαμάς με τους Μουσουλμάνους.

ΣΩΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ

Η κυριότερη αστοχία της ερμηνευτικής του κ. Καθηγητή είναι ότι συγχύζει τη σωτηρία με την πίστη στη μοναδικότητα της αλήθειας της Εκκλησίας. Μια σύγχυση που φανερώνει την επίδραση της λεγόμενης “φιλελεύθερης” (liberal) προτεσταντικής θεολογίας στη σκέψη του. Κανένας Ορθόδοξος ποτέ δεν είπε ότι όσοι είναι Ορθόδοξοι σώζονται αυτόματα. Η sola fides (μόνον η πίστη) είναι θεμέλιο του Προτεσταντισμού. Οχι της Ορθοδοξίας. Επιπλέον ενώ είναι ακράδαντη πεποίθηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας ότι είναι η Μόνη κιβωτός της θείας χάριτος και η βεβαία οδός της σωτηρίας επειδή είναι το Σώμα του Σωτήρα Χριστού ουδέποτε πιστέψαμε ότι ο Θεός θα καταδικάσει στην Κόλαση όσους δεν είναι Ορθόδοξοι. Αυτές οι αντιλήψεις είναι ατόφια προτεσταντικές. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί πιστεύουν ότι η “Κρίσις εδόθη εις το Υιόν μόνον”. Με κανένα τρόπο δεν θέλουμε να νοσφισθούμε την εξουσίαν του Χριστού την ημέραν της Κρίσεως. Στη Β΄ Παρουσία θα είμαστε κρινόμενοι και απολογούμενοι. Οχι συμπάρεδροι του Κυρίου. Προσευχόμαστε εκτενώς να σωθούν όλοι ανεξαίρετα οι άνθρωποι. “Ζώντες τε και τεθνεώτες”. Και στη Θεία Λειτουργία, και στις ακολουθίες της Εκκλησίας και στις ατομικές μας προσευχές. Κηρύσσουμε την αλήθεια του Ευαγγελίου Του. Τους καλούμε να εγκεντριστούν στο πανάγιο σώμα Του: Την Ορθόδοξη Εκκλησία. Από εκεί και πέραν, όμως, αφήνουμε τα πάντα στην Κρίση και στο έλεος του Αγίου Θεού. Αγνοούμε ποιοι θα σωθούν και πώς ο Θεός θα κρίνει τα πλάσματά Του. Ενα γνωρίζουμε: Οτι ο Θεός ήρθε να σώσει. Οχι να καταστρέψει τον κόσμο. Πώς θα το κάνει; “Τις έγνω νουν Κυρίου”; Εχουμε, όμως, εμπιστοσύνη στη σοφία και στην αγάπη Του. Μια αγάπη που έδωκεν τον Μονογενήν αυτού Υιόν να σταυρωθεί για τον κόσμο. Η αντίληψη ότι όλοι όσοι δεν πιστεύουν στο Χριστό θα πάνε στην κόλαση είναι γνήσια Προτεσταντική. Ως ορθόδοξοι χριστιανοί γνωρίζουμε το “σπερματικό λόγο” του Αγίου Ιουστίνου του φιλοσόφου και μάρτυρος και την περί “διαθηκών” διδασκαλία του Αγίου Ειρηναίου Λουγδούνου. Ενθυμούμεθα πάντοτε το νόμο της συνείδησης που αναφέρει ο Απόστολος Παύλος. Δεν ξεχνούμε επίσης ότι “το πνεύμα όπου θέλει πνει”, όπως δεν μας διαφεύγει η διδαχή που αποτυπώνεται τόσο εύγλωττα στην ιστορία της κολοκύνθης του Ιωνά. Η απόδοση προτεσταντικών δοξασιών σε ορθόδοξους πιστούς είναι είτε απαύγασμα άγνοιας για το τι φρονούμε είτε συκοφαντία για να σπιλωθούμε.

ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Η ακράδαντη πεποίθηση για την αποκλειστικότητα της Ορθοδοξίας δεν αποκλείει συναντήσεις μεταξύ εκπροσώπων θρησκειών με τις οποίες επιδιώκεται η διασφάλιση της αρμονικής συμβίωσης των ανθρώπων και των θρησκειών. Απαραίτητη, όμως, προυπόθεση στις συναντήσεις αυτές είναι οι ορθόδοξοι αντιπρόσωποι να μην προβαίνουν σε κατάφωρη παραβίαση των Ιερών Κανόνων που απαγορεύουν αυστηρά και επί ποινή καθαιρέσεως (για κληρικούς) και αφορισμού (για λαικούς) τη συμπροσευχή με σχισματικούς και αιρετικούς. Πολλώ μάλλον με αλλόθρησκους. Ακόμη χειρότερα! Δεν επιτρέπεται να διεξάγονται διάλογοι με αλλόθρησκους που εδράζονται σε συγκρητιστικό υπόβαθρο (“ολιστική πνευματικότητα”). Δηλαδή διάλογοι οι οποίοι αρνούνται στη θεωρία ή και στην πράξη ότι η Ορθοδοξία είναι η Θεία Αποκάλυψη του μόνου αληθινού Θεού: Του Τριαδικού Θεού. Αυτό δεν σημαίνει ότι αναμένουμε τους αλλόθρησκους να εμφορούνται από ορθόδοξες δοξασίες. Υπογραμμίζουμε μόνον την ανάγκη οι Ορθόδοξοι αντιπρόσωποι στους διαθρησκειακούς διαλόγους να προσέρχονται με ξεκάθαρες θέσεις και στόχους. Αν με άλλα λόγια οι διαθρησκειακοί διάλογοι και οι συναντήσεις διεξάγονται για κοινωνικά θέματα (λχ. συντονισμός βοήθειας προς σεισμοπαθείς, πλημμυροπαθείς ή άλλους εμπερίστατους αδελφούς μας) ή ως προσπάθεια υπέρβασης της καχυποψίας και της έχθρας μεταξύ των ανθρώπων, διασφάλιση της ανεξιθρησκείας, κτλ. κανένας δεν έχει αντίρρηση για τη διεξαγωγή τους. Αν, όμως, με αυτές τις συναντήσεις και τους διαλόγους, παραβιάζεται το δογματικό και κανονικό πλαίσιο της Ορθόδοξης παράδοσης τότε οι αντιρρήσεις μας είναι δεδομένες.

ΟΙ ΕΠΙΒΕΒΛΗΜΕΝΟΙ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ

Πέραν, όμως, των διαλόγων για διασφάλιση της ανεξιθρησκείας, συντονισμό για κοινωνικά και άλλα θέματα είναι επιβεβλημένο να διεξάγονται θεολογικοί διάλογοι για να καταγγέλλεται στα έθνη ο αληθινός Θεός και Σωτήρας του κόσμου Ιησούς Χριστός. Αποκλειστικός στόχοςτων ορθόδοξων αντιπροσώπων πρέπει να είναι ο εγκεντρισμός των αλλοθρήσκων (όπως και των αιρετικών και των σχισματικών) εις την Μίαν, Αγίαν, Καθολικήν και Αποστολικήν Εκκλησία. Την μόνη αληθινή Εκκλησία, την Κιβωτό της χάριτος και ακαταίσχυντη ελπίδα του ανθρωπίνου Γένους. Η Ορθοδοξία δεν είναι θησαυρός αποκλειστικής μας χρήσης. Ανήκει σε όλους του ανθρώπους και έχουμε χρέος, κατά τις επιταγές του Κυρίου, να τον προσφέρουμε σε όλους τους καλοπροαίρετους συνανθρώπους μας. Και για να εκπληρώσουν αυτόν ακριβώς το στόχο πρέπει να προσέρχονται οι Ορθόδοξοι αντιπρόσωποι στους διαθρησκειακούς διαλόγους και συναντήσεις.

Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2009

"Προϋποθέσεις διαλόγου με τους αλλοθρήσκους"

Tου κ. Παν. Τελεβάντου

ΤΡΙΑΔΙΚΟΣ ΘΕΟΣ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΙΑ ΔΙΑ ΤΟΥ ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΥ

Το κείμενο της Ομολογίας για τον Οικουμενισμό λέγει ότι ο μόνος αληθινός Θεός είναι ο Tριαδικός Θεός και η μόνη ασφαλής οδός της σωτηρίας είναι η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία. Η σωτηρία επιτυγχάνεται ΜΟΝΟΝ στο Σώμα του Χριστού την Εκκλησία στην οποία εγκεντρίζεται ο πιστός με το βάπτισμα. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι προκαταλαμβάνουμε την κρίση του Θεού στη Β΄ Παρουσία.

ΠΕΡΙ “ΙΟΥΔΑΙΖΟΥΣΩΝ” ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ

Οσοι υπογράφουν την Ομολογία πίστεως για τον Οικουμενισμό, εκφράζουν τη διαφωνία τους με όσους επιδίδονται σε διαλόγους με άλλες θρησκείες με βάση την πλάνη ότι ο Χριστιανισμός είναι δήθεν Ιουδαίζουσα (Αβρααμιτική) θρησκεία διότι δήθεν οι Ιουδαίοι, οι Χριστιανοί και οι Μουσουλμάνοι πιστεύουν στον ίδιο Θεό, το Θεό της Παλαιάς Διαθήκης. Σύμφωνα με αυτή την πλανεμένη δοξασία οι τρεις αυτές θρησκείες έχουν κοινό έδαφος για διάλογο επί ίσοις όροις ως μέλη της ίδιας θρησκευτικής ρίζας. Αυτή η θεωρία είναι πλάνη επειδή οι Εβραίοι και οι Μουσουλμάνοι δεν δέχονται τη θεότητα του Χριστού. Οι μεν Μουσουλμάνοι, τον θεωρούν ως προφήτη (αλλά σε κάθε περίπτωση ΟΧΙ Θεό). Ακόμη χειρότερα! Οι Εβραίοι τον θεωρούν τσαρλατάνο και ψευδοπροφήτη και ασφαλέστατα ΟΧΙ Θεό.

Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΟ

Tι πιστεύουν οι χριστιανοί; Οτι ο Θεός Γιαχβέ της Παλαιάς Διαθήκης είναι ο Χριστός. Οπως μας διδάσκει η ορθόδοξη εικονογραφία ο Χριστός στο φωτοστέφανο που περιβάλλει το πανάγιό Του Πρόσωπο φέρει ΠΑΝΤΟΤΕ ενχαραγμένος σταυρός που δείχνει την ανθρώπινη φύση και τη σταύρωσή Του. Υπάρχει, όμως, επίσης εγχαραγμένο το μονόγραμμα “Ο ΩΝ” (δηλαδή αυτός που υπάρχει) που είναι ακριβώς η απάντηση που ο “Γιαχβέ” (“ο ων”) έδωσε στο Μωυσή όταν τον ρώτησε ποιος είναι. Επομένως οι Χριστιανοί ΔΕΝ πιστεύουν στον ίδιο Θεό με τους Εβραίους και τους Μουσουλμάνους επειδή ο Θεός των χριστιανών είναι ο Θεάνθρωπος Χριστός. Αρα οι διάλογοι μεταξύ Ορθόδοξων και αλλόθρησκων Αβραμιαίας ή μη ρίζας έχουν νόημα ΜΟΝΟ αν όσοι εκπροσωπούν την Ορθοδοξία στους διαλόγους προσέρχονται για να “καταγγείλουν” Χριστό (και επομένως και την Αγία Τριάδα) ως τον μόνον αληθινό Θεό και σωτήρα τους.

ΤΟΙΣ ΑΓΙΟΙΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙΣ ΚΑΙ ΤΟΙΣ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΑΣΙΝ ΕΠΟΜΕΝΟΙ

Μεγάλοι Αγιοι της Εκκλησίας όπως ο Ιερός Χρυσόστομος με τους Εβραίους και ο Αγιος Δαμασκηνός, Γρηγόριος Παλαμάς, κτλ. με τους Μουσουλμάνους επιχείρησαν διάλογο με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που ο Απόστολος Παύλος έκανε διάλογο με τους ειδωλολάτρες Αθηναίους στην Πνύκα: “Ον ουν αγνοούντες ευσεβείτε τούτον εγώ καταγγέλω υμίν”. Επομένως πρέπει να ακολουθήσουμε τον Απόστολο Παύλο, τον Αγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο, τον Αγιο Δαμασκηνό, τον Αγιο Γρηγόριο Παλαμά και τους άλλους Αγίους Πατέρες, όταν διαλεγόμεθα με τους αλλόθρησκους. Πρέπει να λέμε, όπως ακριβώς κάνει το κείμενο της Ομολογίας πίστεως για τον Οικουμενισμό στους αλλόθρησκους ότι ο Θεός που πιστεύουν είναι πλάσμα της φαντασίας τους και καρπός του πονηρού. Ο μόνος αληθινός Θεός είναι ο Τριαδικός Θεός. Αν θέλουν να ανοίξουν τα μάτια τους για να δουν τον αληθινό Θεό “τω Θεώ η δόξα” αλλιώς οι διάλογοι μαζί τους “αέραν δέρουσιν”.

ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΘΡΗΣΚΟΥΣ

Οι συζητήσεις, οι συναντήσεις, τα συνέδρια και ακόμη χειρότερα οι συμπροσευχές με τους αλλόθρησκους είναι με τον επιεικέστερο δυνατό χαρακτηρισμό άσκοπες αν αποτυγχάνουν οι ορθόδοξοι αντιπρόσωποι να μιλήσουν με τους αλλόθρησκους τη γλώσσα της αλήθειας. Χάσιμο χρόνου. Στην πραγματικότητα, όμως, με τις συναντήσεις αυτές και τους διαλόγους γίνεται κάτι πολύ χειρότερο από χάσιμο χρόνου. Βλαστημείται το πρόσωπο του Χριστού αφού διαμφισβητείται η θεότητά Του με την πλάνη ότι δήθεν οι “Αβρααμιτικές” θρησκείες πιστεύουν στον ίδιο Θεό. Η πίστη στην Αγία Τριάδα και η πίστη στο Χριστό ως το Σωτήρα του κόσμου είναι οι sine qua non όροι για να διεξαχθεί θεολογικός διάλογος με αλλόθρησκους. Οποιοι διάλογοι και συναντήσεις στοχεύουν σε κάτι διαφορετικό συνιστούν απροκάλυπτη βλασφημία έναντι του προσώπου του Κυρίου. Εξ ου και η τεράστια ευθύνη όσων διεξάγουν με τους αλλόθρησκους αυτής της μορφής διαλόγους ή ακόμη χειρότερα όποιοι συμπροσεύχονται μαζί τους σε “Διαθρησκειακές συναντήσεις” (Ασσίζης, Καμπέρρας, Νεάπολης, Λευκωσίας, κτλ.). Αυτές οι αχαρακτήριστες ενέργειες συντελούν, με τον πιο αρνητικό τρόπο, στην εμπέδωση της πεποίθησης ότι οι οπαδοί των λεγομένων “Ιουδαιζουσών” θρησκειών πιστεύουν στον ίδιο Θεό. Οσοι διοργανώνουν, εγκρίνουν, ή ανέχονται με την ένοχη σιωπή τους ή συμμετέχουν σε αυτές τις ασχημίες ας συνειδητοποιήσουν την ευθύνη τους έναντι του Θεού.

Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2009

Περί της Η' Οικουμενικής Συνόδου


Του Κώστα Νούση,
Φιλολόγου - θεολόγου ΑΠΘ

Με αφορμή το διενεργούμενο διάλογο για την αυτονόητη διευκρίνιση του αν είναι ο παπισμός αίρεση ή όχι, θα ήθελα να καταθέσω αρχικά ότι δεν είδα στα γραφόμενα του κ. Ανδρεόπουλου κάποιο σημείο στο οποίο να χαρακτηρίζει ο ίδιος προσωπικά ως μη αιρετική ή σχισματική τη Ρ/Κ εκκλησία (τεχνικός όρος εδώ, για να μην προτρέξουν τινές να με επαναχρίσουν οικουμενιστή).

Στην ορθόθοξη αντισχολαστική μας θεολογία δυστυχώς έχουν παλαιόθεν παρεισφρήσει πολλές εκ δύσεως σχολαστικές επιρροές - η γνωστή σχιζοφρένεια της εκκλησιαστικής μας ζωής και θεολογίας, κατά την οποία μαχόμεθα κατά δυτικών όντες εν πολλοίς πνευματικά τους μορφώματα - όπως για παράδειγμα ο κλειστός αριθμός των επτά μυστηρίων ( περιλαμβανομένου του ανθρωπίνου γάμου και ουχί του μετά Θεού, που είναι η μοναχική κουρά! ). Είναι σαφές ότι η θεότητα και η εκκλησιαστική ζωή δεν είναι δυνατό να περικλεισθούν σε οιαδήποτε αριθμητικά στεγανά ούτε σε συμβολικούς περιγραφικούς αριθμούς, όπως ο ανωτέρω. Μάλιστα και στον άγιο Συμεών Θεσσαλονίκης συναντάται η αρίθμηση σε επτά των μυστηρίων της εκκλησίας, χωρίς αυτό να μειώνει, εννοείται, τη θεοπνευστία του αγίου. Και το λέω διότι κατ’ αντιστοιχίαν και στην περί ογδόης οικουμενικής ύπαρξη διίστανται οι θέσεις. Κατά την ίδια λογική δεν είναι δυνατό να περικλειστεί η οικουμενική συνοδική έκφραση της εκκλησίας σε σχολαστικιστικά αριθμητικά σχήματα ούτε να αναλωνόμεθα σε έριδες περί πραγμάτων άνευ ιδιαιτέρας σημασίας.

Ποια όμως είναι η αλήθεια των πραγμάτων; Όπως κάθε ορθόδοξη επισκοπή και απλή ενορία συνιστά την όλη εκκλησία και δε μερίζεται η οικουμενική εκκλησία σε κατά τόπους ξέχωρες επισκοπές- εκκλησίες, και όπως επίσης σε εκάστη θεία λειτουργία είναι παρούσα η απανταχού εκκλησία παρισταμένων ιδία πάντων των τετελειωμένων αγίων και αγγέλων, κατά τον ίδιο τρόπο και εκάστη σύνοδος (συμπεριλαμβανομένων και των τοπικών) που συμπνέει με την εκκλησιαστική συνείδηση του ορθοδόξου πληρώματος έχει οικουμενικό χαρακτήρα – πράγμα που φαίνεται και στις αναφορές περί οικουμενικού χαρακτήρα της εν λόγω ογδόης. Η συμβατική αρίθμηση των οικουμενικών συνόδων σε επτά ερείδεται επί της θεολογίας των επτά ημερών των εικονιζόντων το παρόν σχήμα του κόσμου και μελλόντων αντικαταστήναι υπό της ογδόης και ανεσπέρου ημέρας. Στις επτά οικουμενικές συνοψίζεται η καταδίκη πασών των αιρέσεων των υπό του διαβόλου εφευρεθεισών στην ιστορική επί γης πορεία της εκκλησίας, οι οποίες σαφώς και με ετέρες μορφές ενεφανίσθησαν και μετά τη σύγκληση της συνόδου αυτής και θα εμφανισθούν έως της συντελείας του αιώνος. Πρόκειται άλλωστε για την ομοουσιότητα όλων των αμαρτιών. Λέει χαρακτηριστικά το δεύτερο τροπάριο της α’ ωδής του κανόνα των Αγίων Πατέρων της Ζ’ οικουμενικής συνόδου (ια’ Οκτωβρίου): «μείζων αρχήθεν αριθμών ο έβδομος. Δημιουργίας και γαρ, της του Θεού πάσης, πρωτοτύπως γέγονεν, η παντελής κατάπαυσις, εις εβδόμην ημέραν. Και νυν πασών των αιρέσεων, λήξις εις ισάριθμον Σύνοδον».

Εν αντιθέτω περιπτώσει δημιουργείται πρόβλημα περί του αριθμού των μετά την Ζ’ συγκληθεισών συνόδων. Π.χ. δεν πρέπει να συναριθμηθούν στις οικουμενικές οι λίαν σημαντικές σύνοδοι του ιδ’ αιώνος αλλά και άλλες πανορθοδόξου κύρους μεταγενέστερες; Το ζητούμενο βέβαια αναφορικά με την διά σαφούς και ρητής νομοκανονικής πράξεως καταγγελία ως σχισματικής της παπικής εκκλησίας είναι πολύ απλό έως επουσιώδες, διότι δε χρειάζεται επίσημα αναγνωρισμένη ως Οικουμενική σύνοδος για να καταδικάσει τις αιρέσεις και ποικίλες κακοδοξίες της, οι οποίες είναι εξοφθάλμως πρόδηλες. Άλλωστε μια σχισματική εκκλησία είναι και αιρετική και αντιστρόφως. Για παράδειγμα οι εν Ελλάδι παλαιοεορτολογίτες που ανήγαγαν το θέμα των δεκατριών ημερών σε μείζον δογματικό ζήτημα, πράγμα που συνιστά αίρεση. Το παιχνίδι των λέξεων μεταξύ αιρέσεως και σχίσματος καταδεικνύει το ομοούσιο των φαινομένων αυτών.

Πώς σε τελική ανάλυση είναι δυνατό να γίνει ένωση με μια «χριστιανική εκκλησία» που θεωρεί στην αυγή του αιώνα μας ένα κοινό θνητό αλάθητο προκαλώντας το παγκόσμιο μειδίαμα; Πώς είναι δυνατό να ενωθείς με ανθρώπους που είναι πνευματομάχοι (Filioque: οι πνευματομαχικές αιρέσεις είχαν καταδικαστεί ήδη πριν την Ζ’ Οικουμενική – προφανώς λοιπόν και με βάση το προηγηθέν σκεπτικό δε χρειάζεται να βαπτισθεί ως η’ η σύνοδος του θ’ αιώνος για να καταδικάσει τον παπισμό); Πώς να θεωρήσεις ότι ενώθηκες με χριστιανούς που πιστεύουν ότι σωζόμεθα με κτιστές και όχι άκτιστες ενέργειες (αρειανισμός) ;
Ρώτησαν τον αββά Νεκτάριο, τον τελευταίο στάρετς της Όπτινα, αν είναι δυνατό να ελπίζει κανείς στην ένωση των εκκλησιών και απάντησε: «όχι! Μόνο μια οικουμενική σύνοδος ίσως μπορούσε να την πραγματοποιήσει, αλλά δε θα υπάρξουν άλλες οικουμενικές σύνοδοι. Έχουν γίνει ήδη επτά, σαν τα επτά μυστήρια. Για την εποχή μας ο αριθμός της πληρότητος είναι ο αριθμός επτά. Το οκτώ είναι ο αριθμός του μέλλοντος αιώνος. Μόνο μεμονωμένοι αιρετικοί της δύσεως θα επιστρέψουν και θα ενωθούν με την Εκκλησία μας» ( από το βιβλίο Όσιος Νεκτάριος, ο τελευταίος μεγάλος στάρετς της Όπτινα, εκδ. Σταυροπηγιακής και Συνοδικής Ι. Μονής Οσίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, Κάλαμος 2003).

Η στάση της Μίας (Ορθοδόξου) Εκκλησίας του Χριστού παραμένει, ως οφείλει, εκείνη της φιλοστόργου μητρός της εν αγάπη προσδοκούσης την επιστροφή των πλανεμένων υπό του διαβόλου τέκνων της. Μέχρι τότε αφήνει απλήρωτη τη θέση του επισκόπου Ρώμης σαν τον πατέρα που στέκεται στο παράθυρο καθ’ ημέραν αναμένων την επιστροφή του ασώτου υιού. Οι αντίθετες αυστηρές θέσεις ενίων μαρτυρούν ίσως δικανικό αλλά όχι μητρικό ένστικτο. Η Εκκλησία όμως είναι η αναγεννώσα μητέρα των πάντων στη ζωή του Τριαδικού Θεού.
Στο μεταξύ ο προκαθήμενος της ρωμαϊκής εκκλησίας διεκδικεί ακόμα το αλάθητό του, διαπράττοντας ήδη εν τη ιδία τη γενέσει του προβλήματος αυτού το μεγάλο σφάλμα του δοκείν ως αλάθητη τη θέση του αυτή!

Λάρισα, 26/12/2009

"Zηλούντες δόξαν ανεφάνησαν νέοι "γνήσιοι ορθόδοξοι"..."

Εις ώτα μη ακουόντων

Του Κώστα Νούση,
θεολόγου - φιλολόγου ΑΠΘ

Μετ’ εκπλήξεως ακούω τις τελευταίες ημέρες νέες αντιδράσεις του τύπου «ποιος είναι αυτός που τα βάζει με τα μεγαθήρια». Είναι εις νέος καινοφανής τρόπος κατακρήμνισης της του αντιπάλου επιχειρηματολογίας επί τη βάσει της απαξίωσης της προσωπικής αξίας του εναντίου κατ’ αντιπαράθεση με εγνωσμένου βεληνεκούς αντίπαλα δέοντα. Τακτικές γνωστές από άλλους χώρους, κοινές και τετριμμένες, μάλιστα πολύ φθηνές σε τελική ανάλυση, αποδεικνύουσες για μια ακόμη φορά την αδυναμία αντιπαραβολής επί της ουσίας και τα ισχνά θεμέλια της θέσεως των αντιφρονούντων. Πάντως δεν ξέρω αν τα έβαλα με μεγαθήρια αλλά σίγουρα προέβαλαν κεφαλήν απέναντί μου τινά «θηρία» ωσεί λαγωοί εξερχόμενοι εκ των υπό γην φωλεών τους και πάραυτα επιστρεφόντων εις αυτάς - συνήθως πνευματικά τέκνα παπίσκων πνευματικών διεκδικούντων το αλάθητο σε έργα και λόγια - που βγάζουν οιμωγές αγανάκτησης και φόβου εκ της προερχομένης εξ εμού – ως φαντάζονται – απειλής, μάλλον εκ των αποκαλυπτικών της εσωτερικής των ακτινογραφίας – ως φαίνεται – λόγων μου, τα οποία δεν είναι τόσο κυρίως προσωπική μου τοποθέτηση, όσον αρυόμενα εκ των λαγαρών ναμάτων της ορθοδόξου εκκλησιολογίας.
Ποια είναι δε τα ισχυρά χαρτιά των «ομολογούντων» ; Οι δυο γνωστοί πανεπιστημιακοί. Ουδέποτε όμως ο γράφων είχε πρόθεση να κάνει το δάσκαλο ή να συγκριθεί με άλλους παρά μόνο να μαρτυρήσει περί της απολεσθείσης ορθοδόξου εκκλησιολογίας, ενός χώρου αυτοσχεδιασμού από τον πάσα ένα (κατά κυριολεξίαν), ενώ πρόκειται για πολύ σοβαρό θέμα πίστεως, για να μην πω θέμα δογματικής. Η αρχική μου απορία είναι ποιοι βαφτίζονται και από ποιους τιτάνες και με τι κριτήρια. Μέτρο πάντων είναι ο λόγος του Θεού και όχι η προσωπική αξία ή αγιότητά μας. Κριτήριο όμως δυστυχώς κεντρικό για χριστιανούς αυτών των ιδεολογικών αποχρώσεων είναι το δόγμα: « ο μη ων μετ’ εμού εν πλάνη εστί», ως ορθότατα σχολίασε γραπτώς εν τω διαδικτύω προσφάτως εις εκ των ελαχίστων υποστηρικτών μου ανωνύμως. Η αλήθεια είναι ότι πολλοί συμφωνούν και θα ήθελαν να τολμήσουν να εκφρασθούν αλλά σιωπούν δια τον φόβον των Ιουδαίων – να μη χαρακτηρισθούν ως οικουμενιστές ή χάσουν οι ιερωμένοι την πνευματική τους πελατεία. Μην ξεχνάμε ότι οι παραδοσιακοί διατηρητέοι και οι ανεγκέφαλοι πιστοί βαφτίζουν όποιον θέλουν οικουμενιστή - θύμα τους και εγώ - αλλά και αντιοικουμενιστή αντιστρόφως. Τους τελευταίους μάλιστα έχουν ήδη μέσα τους – και έξω τους βεβαίως με δηλώσεις και κινήσεις λατρείας – αγιοποιήσει όντας εν ζωή.
Δυστυχώς η εκκλησιολογία είναι ένας χώρος πειραματισμού και αυθαιρεσίας κατά το δοκούν εκάστου, με αποτέλεσμα έκτροπα λίαν επικίνδυνα – ως η προκειμένη περίπτωση – πολλάκις δε και ευτράπελα. Θυμάμαι τα χρόνια του εκκλησιαστικού της Λάρισας, τότε που υπήρξε περίοδος κατά την οποίαν άλλοι μνημόνευαν το μακαριστό Θεολόγο, άλλοι τον υπό της συνόδου διορισθέντα, άλλοι την Ιερά Σύνοδο εν συνόλω και άλλοι, πιο «διπλωματικοί», άφηναν το χώρο της μνημόνευσης του επισκόπου κενό, δίδοντας έτσι την ελευθερία εις ένα έκαστον να συμπληρώσει κατά συνείδηση το υπό σιωπήν παραδιδόμενον μυστήριον! Φαινόμενα που και σήμερα συναντούμε στις πολυάριθμες συνόδους απεσχισμένων του ενός σώματος του Χριστού παλαιοημερολογιτών, οίτινες διεκδικούν τη μοναδικότητα της επί γης ιστορικής παρουσίας της εκκλησίας και την αποκλειστικότητα της διατήρησης ανοθεύτου της παραδόσεως από το μίασμα του οικουμενισμού και πάσης άλλης αιρέσεως. Μάλιστα επινόησαν και τη νεοφανείσα αίρεση του νεοημερολογητισμού – όπως άλλοι επινοούν το φαναριώτικο νεοοικουμενισμό, παράλληλοι βίοι – ανάγοντας το θέμα των δεκατριών ημερών σε μέγα δογματικό ζήτημα, αγνοούντες ότι η ειδωλολατρική προσκόλληση στο χρόνο καθιστά τους ιδίους εκτεθειμένους δογματικώς – η Εκκλησία είναι ζων Σώμα Χριστού, τον οποίο και μόνο προσκυνά, και μπορεί να χρησιμοποιήσει ακόμη και ημερολόγιο προερχόμενο από παγανιστική πρωτόγονη φυλή του Αμαζονίου, αρκεί να εξυπηρετεί το λειτουργικό της χρόνο και εν γένει σκοπό. Μπορούμε λοιπόν σε μια ιστορική μητρόπολη να συναντήσουμε καμιά δεκαριά μητροπολίτες και αυτονομημένους κατώτερους κληρικούς, λες και το σώμα της εκκλησίας είναι πολυκέφαλο τέρας. Πράγματα βλάσφημα και εγκληματικά επί του ενός Σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας. Ζηλούντες τη δόξα αυτών ανεφάνησαν νέοι «γνήσιοι ορθόδοξοι» που με προχειρολογίες και άτακτες ακτιβιστικές εφορμήσεις θέτουν σε κίνδυνο την εκκλησιαστική ισορροπία. Για να στηρίξουν μάλιστα τους ακροβατισμούς τους είναι ικανοί να ανασύρουν από τα συρτάρια της εκκλησιαστικής ιστορίας περιπτώσεις διακοπής αρχιερατικών μνημονεύσεων και έτσι εν τη συνειδήσει τους όχι μόνον αναπαύονται αλλά και εξαγιάζονται.
Χρόνια τώρα προσπαθούν να πολεμήσουν τον αόρατο εχθρό τον εκ του Φαναρίου προερχόμενον, παραπέμποντάς μας στην παράλληλη χρόνια αναμονή του ελληνοτουρκικού πολέμου και την εξ αυτής πρόνοια συγκέντρωσης τροφίμων, αλλά και στην ομώνυμη αναμονή του αντιχρίστου και την εξ αυτής αναζήτηση καταφυγίων και κατασκευής κρησφυγέτων σωτηρίας. Ας αναλογιστούν τινές σε ποιους χώρους απαντώνται ανάλογα φαινόμενα, ώστε να κατανοήσουν την ομοιότητα των αντιδρώντων κατά «οικουμενισμού».

Ο χώρος της εκκλησίας δεν είναι τόσο στενός όσο θα θελαν μερικοί, για να χωράει μόνον ολίγιστες φατρίες και αυτοκεχρισμένους καθαρούς. Ούτε επίσης είναι ξέφραγο αμπέλι να αλωνίζει κανείς κατά βούλησιν ιδίαν αλλά ουχί θείαν. Ο ρόλος του επισκόπου είναι λίαν ευαίσθητος, όσο και η εκκλησιολογική συνείδηση των αγίων. Θεωρώ ότι η στάση τους πρέπει να αποτελεί οδοδείκτη στην πορεία πάντων ημών των υπολειπομένων πνευματικώς, για αυτό άλλωστε και τους χρησιμοποίησα κατά κόρον ως παράδειγμα στα ως τώρα σχετικά γραφόμενά μου.

« Η Εκκλησία ιδρύθηκε από τον Θεό και στερεώθηκε διά του αίματος των μαρτύρων. Και όμως πολλοί την πολεμούν και τη συκοφαντούν, χωρίς να διδάσκονται από την ιστορία ότι όσοι την επολέμησαν εχάθησαν, ενώ αντιθέτως εκείνη έχει ανυψωθεί μέχρι του ουρανού. Διότι η Εκκλησία, όταν πολεμείται, νικά. Όταν σκέπτονται εναντίον της κακά, αυτή εξαγνίζεται, όταν υβρίζεται, γίνεται πλέον λαμπρά. Δέχεται πολλάκις επιθέσεις, όμως δε νικάται ποτέ, κλυδωνίζεται μεν, χωρίς όμως να καταποντίζεται, υφίσταται διάφορα κακά, δε ναυαγεί όμως ουδέποτε. Παλαίει, χωρίς ποτέ να ηττάται» (άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος).
Η αλήθεια σίγουρα δεν έχει ανάγκη ανθρωπίνων ερεισμάτων. Αυτό άλλωστε θα φανεί, όταν το εν λόγω οικοδόμημα το οποίο έκτισαν κάποιοι πάνω σε δύο κυρίως «ακρογωνιαίους λίθους», αφαιρουμένων αμφοτέρων ή και ενός μόνον εξ αυτών, θα καταρριφθεί ως χάρτινος πύργος.

Λάρισα, 26/12/2009

Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2009

Eρως και θάνατος - Ενα νέο βιβλίο του Χρυσόστομου Σταμούλη


Το βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ και ο Ακρίτας

παρουσιάζουν το νέο βιβλίο του

Χρυσόστομου Σταμούλη :

Έρως και θάνατος

Δοκιμή για έναν πολιτισμό της σάρκωσης
την Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου και ώρα 8:00μ.μ
στο cafe IANOS Σταδίου 24, στο κέντρο της Αθήνας.

Θα μιλήσουν με αλφαβητική σειρά οι :
Μελίνα Κανά, τραγουδίστρια.
Γιώργος Κόρδης, επίκουρος καθηγητής Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ζωγράφος.
Θανάσης Παπαθανασίου, Δρ. Θεολογίας, Διευθυντής του περιοδικού Σύναξη.
π. Φιλόθεος Φάρος,
* Την συζήτηση θα συντονίσει η διευθύντρια του Ακρίτα Μαρία Κοκκίνου.
Τραγούδια του Χρυσόστομου Σταμούλη για τον Έρωτα και τον Θάνατο θα ερμηνεύσουν οι:
Μελίνα Κανά, Μιχάλης Παπαζήσης και Γιώργος Καλογήρου.
Πιάνο: Κωσταντίνος Δημηνάκης, Κρουστά: Στέφανος Κωφίδης, Λαούτο-Κιθάρα: Γιώργος Καλογήρου.
H εκδήλωση γίνεται με την υποστήριξη του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:

O Xρυσόστομος Σταμούλης γεννήθηκε το 1964 στήν Άφυτο Xαλκιδικής.
Σπούδασε Θεολογία στα πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης, του Bελιγραδίου και του Nτάραμ Aγγλίας. T ο 1989 αναγορεύθηκε διδάκτορας Θεολογίας στο Tμήμα Θεολογίας του A.Π.Θ. Σήμερα είναι καθηγητής στο Tμήμα Θεολογίας του A.Π.Θ. και διδάσκει τα μαθήματα της Δογματικής και Συμβολικής Θεολογίας και της Φιλόκαλης Aισθητικής της Oρθοδοξίας. Έχει συγγράψει σειρά βιβλίων και άρθρων. Aνάμεσά τους: Kυρίλλου Aλεξανδρείας, Kατά Aνθρωπομορφιτών (1993)· Θεοτόκος καί ορθόδοξο δόγμα. Σπουδή στή διδασκαλία του Αγίου Kυρίλλου Aλεξανδρείας (1996, 2003)· Περί φωτός. Προσωπικές ή φυσικές ενέργειες; Συμβολή στή σύγχρονη περί Aγίας Tριάδος προβληματική στόν Oρθόδοξο χώρο (1999, 2007)· Φύση καί αγάπη και άλλα μελετήματα (1999, 2007)· Kυρίλλου Aλεξανδρείας Περί της Eνανθρωπήσεως του Mονογενούς (1998, 2000)· Άσκηση αυτοσυνειδησίας. Mελετήματα δογματικής θεολογίας (2004)· Kάλλος τό Άγιον. Προλεγόμενα στή φιλόκαλη αισθητική της Oρθοδοξίας (2004, 2005, 2008)· H γυναίκα του Λώτ και η σύγχρονη θεολογία (2009). Έκανε μουσικές σπουδές στο Mακεδονικό και στο Kρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης. Aπό τό 1991 διευθύνει τή Xορωδία και την ορχήστρα Nέων Aγιος Ιωάννης ο Xρυσόστομος Θεσσαλονίκης. Συνεργάστηκε μέ σπουδαίους συνθέτες, διευθυντές ορχηστρών καί τραγουδιστές της Eλλάδας καί του εξωτερικού.

Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2009

Η θεολογία για το περιβάλλον


(ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ)

ΣΤΟ Ρ/Σ ΤΗΣ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ:

Η θεολογία για το περιβάλλον

«Ορθόδοξη θεολογία και φυσικό περιβάλλον: Oι θέσεις της Εκκλησίας, οι δράσεις στην Εκπαίδευση», είναι το θέμα της αυριανής (Παρασκευή, 11/12/2009) εκπομπής «Θεολογία και Κοινωνία», η οποία μεταδίδεται από το Ρ/Σ της Ι. Μητρόπολης Λάρισας (96,3 FM) κάθε Παρασκευή στις 6 μ.μ.

Καλεσμένος στο studio της εκκλησιαστικής ραδιοφωνίας για τη σχετική συζήτηση - μʼ αφορμή και τη σύνοδο του ΟΗΕ στη Κοπεγχάγη, για το κλίμα - με τον δημοσιογράφο και θεολόγο Χάρη Ανδρεόπουλο είναι ο θεολόγος καθηγητής, Λεωνίδας Τέλιος, υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ/νσης Β/θμιας εκπαίδευσης ν. Λάρισας.

* Eπισημαίνεται ότι η εκπομπή μεταδίδεται και μέσω της ιστοσελίδας της Ιεράς Μητρόπολης http://www.imlarisis.gr/live.php , που σημαίνει ότι ακούγεται, μέσω του διαδικτύου, σ' όλη την Ελλάδα. Οι ακροατές μπορούν να καταθέτουν τις απόψεις τους κατά τη διάρκεια της εκπομπής, στο τηλ. 2410 - 624926.

Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2009

Αναμετάδοση της "Πειραϊκής Εκκλησίας" στο Ρ/Σ της Ι. Μητρόπολης Λάρισας


* Περιορίζεται η αναμετάδοση του κεντρικού Ρ/Σ της Εκκλησίας της Ελλάδος, καθώς το «ανανεωτικό πρόγραμμά» του κρίνεται ότι « δεν αρμόζει στον παραδοσιακό – κατηχητικό χαρακτήρα του Ρ/Σ που επιθυμεί η Μητρόπολη»

Πρόγραμμα από τον ραδιοφωνικό σταθμό της «Πειραϊκής Εκκλησίας» (της Ιεράς Μητρόπολης Πειραιώς) αναμεταδίδει εδώ και μια εβδομάδα περίπου ο ραδιοφωνικός σταθμός της Ιεράς Μητρόπολης Λάρισας, επιχειρώντας να αμβλύνει τις αντιδράσεις ακροατών του οι οποίες, όπως αναφέρουν στελέχη της Μητρόπολης, εκδηλώθηκαν για το ανανεωμένο πρόγραμμα του (κεντρικού) Ρ/Σ της Εκκλησίας της Ελλάδος, το οποίο αναμετέδιδε καθ' ολοκληρίαν, μέχρι προσφάτως, ο εκκλησιαστικός σταθμός της Θεσσαλικής πρωτεύουσας (96,3 FM).

«Γίναμε αποδέκτες πολλών και εντόνων διαμαρτυριών από ακροατές για το νέο πρόγραμμα του Ρ/Σ της Εκκλησίας της Ελλάδος…» τονίζουν συνεργάτες του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιγνατίου, θεωρώντας ως «βάσιμη αιτία» αυτών των διαμαρτυριών τόσο το «εκκοσμικευμένο περιεχόμενο του νέου προγράμματος», όπως αυτό εκφράζεται με τη «πληθώρα των λαϊκών ασμάτων», όσο και την «ανάθεση εκπομπών πνευματικού περιεχομένου σε θεολόγους οικουμενιστικών αντιλήψεων και τάσεων, γεγονός που έχει υποβαθμίσει τον ομολογιακό και κατηχητικό χαρακτήρα του κεντρικού Ρ/Σ της Εκκλησίας. Κατόπιν τούτων», έλεγαν οι ίδιοι συνεργάτες του Μητροπολίτη Λάρισας κ. Ιγνατίου, «θεωρώντας ανάγκη να διατηρήσουμε στο σταθμό μας το παραδοσιακό του ύφος αποφασίσαμε να αναμεταδίδουμε πρόγραμμα από την «Πειραϊκή Εκκλησία», ένα πρόγραμμα που αρμόζει περισσότερο και στο παραδοσιακό και κατηχητικό χαρακτήρα που επιθυμεί ο Σεβασμιώτατος να έχει ο σταθμός μας».

* Aξίζει πάντως να αναφερθεί ότι με την παραπάνω προσέγγιση διαφοροποιήθηκαν θεολόγοι - συνεργάτες του Ρ/Σ, οι οποίοι θεωρούν ότι θα πρέπει να συνεχίσει να αναμεταδίδεται απρόσκοπτα το νέο πρόγραμμά του Ρ/Σ της Εκκλησίας της Ελλάδος, για το οποίο εξέφραζαν θετική άποψη, συντασσόμενοι με το επιχειρούμενο ανανεωτικό του άνοιγμα, ίδιως για το γεγονός ότι ανάμεσα στους νέους παραγωγούς εκπομπών συγκαταλέγονται εκλεκτοί πανεπιστημιακοί δάσκαλοι από τα τμήματα Θεολογίας τόσο του ΑΠΘ, όσο και του ΕΚΠΑ. Οι διαφοροποιηθέντες – πλήν σεβόμενοι απολύτως την επιλογή του Μητροπολίτη κ. Ιγνατίου - θεολόγοι πρόκειται να θέσουν τις παραιτήσεις τους στη διάθεση του διευθυντού του Ρ/Σ της Ιεράς Μητρόπολης Λάρισας.

Σημειώνεται ότι αυτή τη στιγμή ο Ρ/Σ της Ιεράς Μητρόπολης Λάρισας έχει το δικό του, τοπικό πρόγραμμα από τις 8 το πρωϊ μέχρι τις 2 το μεσημέρι, από τις 2 μέχρι τις 4 αναμεταδίδει το (ειδησεογραφικού χαρακτήρα αυτό το διάστημα) πρόγραμμα του Ρ/Σ της Εκκλησίας της Ελλάδος, από τις 4 μέχρι τις 9 ξαναέχει τοπικό πρόγραμμα και από τις 9 το βράδυ μέχρι τις 8 το πρωϊ της επομένης αναμεταδίδει το πρόγραμμα της «Πειραϊκής Εκκλησίας».

- Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ρ/Σ της Ιεράς Μητρόπολης Λάρισας συγκαταλέγεται ανάμεσα στα εκκλησιαστικά ραδιόφωνα που παρουσιάζουν λίαν υψηλή ακροαματικότητα. Σύμφωνα με την προ διετίας έρευνα (
http://www.minpress.gr/minpress/larisas-2.pdf) της Γενικής Γραμματείας Τύπου και Ενημέρωσης που έφερε στη δημοσιότητα η εφημερίδα «Ελευθερία» της Λάρισας (τον Ιούλιο του 2007), ο Ρ/Σ της Ιεράς Μητρόπολης με γενικό ποσοστό ακροαματικότητας κοντά στο 6% βρίσκεται (μαζί με τον Ρ/Σ της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος που επίσης συγκεντρώνει παρόμοιο υψηλό ποσοστό) στην κορυφή σ’ επίπεδο Θεσσαλίας κι’ ευρύτερα Κεντρικής Ελλάδος μεταξύ των Ρ/Σ των αντιστοίχων Ιερών Μητροπόλεων, ενώ το ποσοστό αυτό είναι υπερδιπλάσιο από το αντίστοιχο που είχε καταγραφεί για τον κεντρικό Ρ/Σ της Εκκλησίας της Ελλάδος, που κυμαινόταν στο 2,5% περίπου. Ενώ δεν έλειψαν και τα κολακευτικά σχόλια του Τύπου που έκαναν λόγο για έναν άθλο που έχει πετύχει η εκκλησιαστική ραδιοφωνία της Λάρισας, όπως π.χ το σχόλιο που δημοσίευσε η «Ελευθερία» (23/7/2007) σημειώνοντας σχετικά: «Πολύ καλή η ακροαματικότητα του ραδιοφωνικού σταθμού της Μητρόπολης Λάρισας, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του υπουργείου. Ειδικά αν σκεφθεί κανείς ότι πρόκειται για «ειδικής φύσεως σταθμό», πρόκειται για επίτευγμα. Ακόμη καλύτερο; Oι λίαν ενδιαφέρουσες εκπομπές λόγου που μας χαρίζει. Ας συνεχίσουν…».
XA.AN.
* * * * * * * * * * *
ANAΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ:

Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2009

Η "Θεολογία" σε νέα πορεία


Ἡ Θεολογία ὡς ἐπιστημονικὸ περιοδικὸ ἐκδίδεται μὲ τὴν μέριμνα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀνελλιπῶς απὸ τὸ 1923. Τὴν διεύθυνση τοῦ περιοδικοῦ ἀνέλαβε ἀπὸ τὸν Ἰανουάριο τοῦ 2009 ὁ Σταῦρος Γιαγκάζογλου, Δρ. Θεολογίας καὶ Σύμβουλος τοῦ Παιδαγωγικοῦ Ἰνστιτούτου, ἐνῶ ἡ Συντακτικὴ Ἐπιτροπὴ μὲ ἐνιαύσια θητεία ἔγινε πολυμελὴς καὶ ἀπαρτίζεται ἀπὸ καθηγητὲς τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν Ἀθηνῶν καὶ Θεσσαλονίκης ἀνὰ ἐπιστημονικὸ κλάδο, μὲ τὴ συμμετοχὴ ἑνὸς Μητροπολίτη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Οἱ προκλήσεις τῶν καιρῶν, ἀλλά, κυρίως, οἱ θεολογικὲς καὶ ποιμαντικὲς ἀνάγκες τῆς ἐκκλησιαστικῆς διακονίας ὁδήγησαν σὲ οὐσιαστικὲς καὶ τυποτεχνικὲς ἀλλαγές, ὥστε ὁ θεολογικὸς λόγος νὰ ἀκούγεται εὐρύτερα, νὰ προκαλεῖ ζυμώσεις καὶ γόνιμη συζήτηση, νὰ γίνεται φανερὴ ἡ ἐπικαιρότητα καὶ διαχρονικότητά του.

Ἔτσι ἡ Θεολογία δίχως νὰ ἀποβάλλει τὸν ἀκαδημαϊκὸ καὶ ἐπιστημονικό της χαρακτήρα, μπορεῖ νὰ γίνει ἕνα πιὸ δυναμικό, αἰσθητικά ἑλκυστικὸ καὶ ἐνδιαφέρον γιὰ περισσότερους ανθρώπους περιοδικό. ἩΘεολογία κυκλοφορεῖ πλέον σὲ τέσσερα τεύχη ἀνὰ ἔτος. Ἀπὸ αὐτά, τὰ δύο εἶναι ποικίλης θεολογικῆς ὕλης καὶ τὰ ἄλλα δύο ἀναφέρονται σὲ συγκεκριμένα κάθε φορὰ θεολογικὰ ἀφιερώματα, ἐνδιαφέροντα καὶ προσβάσιμα καὶ ἀπὸ τὸν μέσο ἀναγνώστη. Σὲ κάθε τεῦχος, πέραν τοῦ ἀφιερώματος, δημοσιεύονται ἀκόμη: στὴ στήλη Ἰδιόμελα, ὁρισμένες ἀνεξάρτητες θεματικὰ θεολογικὲς μελέτες ἢ δοκίμια. στὴ στήλη Θεολογικὰ Χρονικά, ἀναφορὰ σὲ σημαντικὰ γεγονότα ἀπὸ τὸν διορθόδοξο καὶ διαχριστιανικὸ κόσμο, ὅπως συνοδικὲς συνδιασκέψεις, συνέδρια, ἐπίσημοι διαχριστιανικοὶ διάλογοι κ.ἄ.. στὴ στήλη Περιοδικὰ Ἀνάλεκτα, σύντομη
ἐπισκόπηση τῶν ἑλληνικῶν καὶ ξένων θεολογικῶν περιοδικῶν. στὴ στήλη Βιβλιοστάσιον, βιβλιοκριτικὰ δοκίμια καὶ παρουσιάσεις θεολογικῶν μονογραφιῶν, βιβλίων καὶ λοιπῶν ἐκδόσεων. τέλος, στὴ στήλη Ἀναλόγιον, ἐνημερωτικό δελτίο πρόσφατων θεολογικῶν ἐκδόσεων.
Στὴν ἀναδιοργάνωση τοῦ περιοδικοῦ, ἡ μέριμνα γιὰ τὸ οὐσιαστικὸ περιεχόμενο τῆς προσφερόμενης ὕλης του θὰ εἶναι διαρκὴς καὶ ἀκαταπόνητη, γιὰ νὰ γίνει ἡ Θεολογία σύγχρονο, ἐνδιαφέρον καὶ παρεμβατικὸ στὸν ἀκαδημαϊκό, ἐπιστημονικὸ καί, γενικότερα, στὸν χῶρο τοῦ πνεύματος περιοδικό. Ἡ Θεολογία θὰ μπορεῖ νὰ διευρύνει, τελικά, τὸ ἀναγνωστικὸ κοινό της καὶ πέραν τῶν εἰδικῶν καί, κυρίως, νὰ διακονήσει καὶ νὰ ὑποστηρίξει θεολογικὰ καὶ ποιμαντικὰ τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας στὸ σύγχρονο κόσμο.

Μετὰ τὴν κυκλοφορία τοῦ 1ου τεύχους μὲ ποικίλη ἐπιστημονικὴ καὶ θεολογικὴ ὕλη, ἀκο-
λούθησε ἡ ἔκδοση τοῦ 2ου ἀφιερωματικοῦ τεύχους τῆς Θεολογίας. Μὲ κεντρικὸ θέμα τὸν συνοδικὸ θεσμὸ τὰ κείμενα τοῦ πρώτου ἀφιερώματος τῆς Θεολογίας ἐπισημαίνουν ὅτι ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι ἕνας δεδομένος θεσμὸς ποὺ ἐπιβάλλεται ἀντικειμενικὰ ὡς ἀλάθητη ἐξουσία, οὔτε βέβαια, μιὰ ἀτομικὴ ψυχολογικὴ ἐμπειρία.Ἡσυνοδικότητα προβάλλει ὡς γεγονὸς κοινωνίας καὶ ἑνότητας, ὡς ἔκφραση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἤθους, ὡς πλέγμα διαπροσωπικῶν σχέσεων καὶ ὄχι ὡς ἀπρόσωπη ὀργάνωση καὶ θεσμικὴ λειτουργία. Ἡ σύνοδος στὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση, δίχως νὰ εἶναι μιὰ δομὴ ὑπεράνω τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν, συνδέει ὀργανικὰ τὶς κατὰ τόπους Ἐκκλησίες, ὑπερβαίνοντας τὸν πειρασμὸ τῆς παγκόσμιας ὀργάνωσης. Ἡ συνοδικότητα, λοιπόν, ἀποτελεῖ γεγονὸς ἑνότητας ἀλλὰ καὶ κοινωνίας τῶν μελῶν κάθε ἰδιαίτερης ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας, ἀλλὰ καὶ τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν μεταξύ τους καὶ εἶναι ἀδιανόητη δίχως τὴ σύναξη καὶ τὴν ἐμπειρία τῆς Θείας Ευχαριστίας.

Τὰ κείμενα τοῦ ἀφιερώματος ὑπογράφουν οἱ: Μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης Ζηζιούλας, Πέτρος Βασιλειάδης, Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἱερόθεος Βλάχος, Δημήτριος Μόσχος, Γεώργιος Μαρτζέλος, Ἀρχιμ. Γρηγόριος Παπαθωμᾶς, Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος Σαββᾶτος, π. Ἀντώνιος Πινακούλας, π. Δημήτριος Μπαθρέλλος, Ἀνέστης Κεσελόπουλος,
Κωνσταντῖνος Δεληκωσταντῆς καὶ Μάριος Μπέγζος. Ἀκολουθοῦν οἱ στῆλες «Θεολογικὰ Χρονικά», «Περιοδικὰ Ἀνάλεκτα», «Βιβλιοστάσιον» καί «Ἀναλόγιον», μὲ πλούσιο ὑλικό.
Τὸ ἑπόμενο 3ο τεῦχος τῆς Θεολογίας θὰ εἶναι ποικίλης ὕλης καὶ θὰ κυκλοφορήσει τὸν προσεχὴ Νοέμβριο.

Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2009

Μέτρα για τη γρίππη - Συστάσεις της Επιτροπής Επιδημιών του ΑΠΘ


Μετά από έγκριση της Πρυτανείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το Κέντρο Λειτουργίας Δικτύου του παν/μίου προώθησε την παρακάτων ανακοίνωση της Επιτροπής Διαχείρισης Επιδημιών Α.Π.Θ. στα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, την οποία ευχαρίστως δημοσιεύουμε:

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Επιτροπή Διαχείρισης Επιδημιών Α.Π.Θ.

Αγαπητοί φοιτητές , μέλη ΔΕΠ, Διοικητικό και Επιστημονικό Προσωπικό,

Από τον Απρίλιο του 2009 εξελίσσεται πανδημία από νέο ιό γρίπης Α(Η1Ν1) που μπορεί να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η μετάδοση γίνεται όπως στην εποχική γρίπη, δηλαδή με στενή επαφή (1-2 μέτρα) μεκάποιον που νοσεί και διασπείρει σταγονίδια με βήχα ή φτέρνισμα. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και έμμεσα, αν αγγίξουμε τη μύτη ή το στόμα μας, αφού τα χέρια μας έχουν ακουμπήσει επιφάνειες πρόσφατα μολυσμένες(π.χ. χερούλια).

Για τον λόγο αυτό λαμβάνουμε μέτρα για την πρόληψη της μετάδοσης τηςγρίπης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο όσο αυτό είναι δυνατό. Για τηνεπίτευξη αυτού του στόχου θα χρειαστούμε τη βοήθεια σας. Συνεργαζόμαστε στενά με το ΚΕΕΛΠΝΟ και το Υπουργείο Υγείας καιΠαιδείας, ώστε να πάρουμε τα κατάλληλα μέτρα που αφορούν το ίδρυμαμας, ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας. Θα σας κρατάμε ενήμερους αναφορικά με τις νέες εξελίξεις.Επί της παρούσης κάνουμε ότι είναι δυνατό για να συνεχίσει ναλειτουργεί το ΑΠΘ όπως συνήθως.

Παρακάτω αναφέρονται μερικά από ταπράγματα που μπορείτε να κάνετε για να συμβάλλετε στον περιορισμό τηςπανδημίας:

*Δώστε ιδιαίτερη σημασία στην ατομική υγιεινή, πλένοντας τα χέρια σαςμε σαπούνι και νερό, ιδιαίτερα μετά από βήχα ή φτέρνισμα. Τααλκοολούχα αντισηπτικά είναι επίσης αποτελεσματικά.

*Δώστε ιδιαίτερη σημασία στη προστασία από τα αναπνευστικάσυμπτώματα, καλύπτοντας το στόμα και τη μύτη σας με ένα χαρτομάντιλοόταν βήχετε ή φτερνίζεστε. Αν δεν έχετε χαρτομάντιλο, βήξτε ή φτερνιστείτε στον αγκώνα σας ή στο βραχίονα σας, αλλά όχι στα χέριασας. Αποφύγετε να πιάνετε τα μάτια σας, τη μύτη σας ή το στόμα σαςγιατί αυτός είναι ο κύριος τρόπος μετάδοσης της των ιών και τωνμικροβίων.

*Να γνωρίζετε τα σημεία και συμπτώματα της γρίπης.

Πυρετός και Βήχας, Πονόλαιμος, Συνάχι ή ρινική συμφόρηση.
Άλλα συμπτώματα: Κεφαλαλγία, Πόνοι σε όλο το σώμα, Ρίγος, Διάρροια, Αίσθημα κόπωσης, Έμετος.

Πυρετός είναι μια θερμοκρασία μεγαλύτερη από 38ο C.

Αναζητήστε για πιθανά σημεία πυρετού: αν ένα άτομο αισθάνεται πολύ ζεστό, έχει εξέρυθρο πρόσωπο ή ιδρώνει ή έχει κρυάδες.

*Παραμείνετε σπίτι αν έχετε γρίπη ή συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπηγια τουλάχιστον 24 ώρες μετά από την ημέρα που είστε πλέον απύρετοι.Αυτό πρέπει να καθορίζεται χωρίς την λήψη αντιπυρετικών (μπορεί να αλλοιώνουν την εικόνα). Μην πηγαίνετε στη δουλειά ή το μάθημα.

*Απευθυνθείτε στο γιατρό σας για το αν πρέπει να εμβολιαστείτε γιατην εποχική γρίπη. Επίσης αν έχετε αυξημένο κίνδυνο για επιπλοκές απότη νέα γρίπη Η1Ν1, θα πρέπει να εμβολιαστείτε και έναντι του Η1Ν1 όταντο εμβόλιο γίνει διαθέσιμο. Στα άτομα που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνογια επιπλοκές από τη νέα γρίπη Η1Ν1 περιλαμβάνονται: οι έγκυες και ταάτομα με χρόνια ιατρικά προβλήματα (όπως άσθμα, καρδιακή νόσο ή σακχαρώδη διαβήτη).

*Δηλώστε οπωσδήποτε την ασθένεια σας:o Αν είστε φοιτητής στη Γραμματεία της Σχολής σας.o Αν είστε εργαζόμενος στο ΑΠΘ στο τηλέφωνο του ιατρείου του ΑΠΘ 2310995569Αν αυτή την ακαδημαϊκή χρονιά η πανδημία της γρίπης γίνει πιο σοβαρή,μπορεί να χρειαστεί να λάβουμε επιπρόσθετα μέτρα για τον έλεγχο τηςεξάπλωσης του ιού.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πανδημία της γρίπης στηνπανεπιστημιακή μας κοινότητα και σχετικά με τις δράσεις του ΑΠΘεπισκεφτείτε τον διαδικτυακό τόπο www.auth.gr ή επικοινωνήστε με το ΚΕΕΛΠΝΟ στο 1135. Άλλοι χρήσιμοι δικτυακοί τόποι: http://www.keelpno.org/, http://www.who.com/, http://www.flu.gov/, http://www.ecdc.europa.eu/.

Θα υπάρξει νέα ειδοποήσηση, ξανά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για οποιεσδήποτε αλλαγές στη στρατηγική του ΑΠΘ που αφορά την αντιμετώπιση και πρόληψητης νέας γρίπης στο χώρο του Πανεπιστημίου.

Φιλικά

Η Επιτροπή Διαχείρισης Επιδημιών ΑΠΘ

"Το πρόβλημα των Σκοπίων σήμερα", του καθηγητή του ΑΠΘ κ. Αθαν. Καραθανάση


Ο Σύνδεσμος Θεολόγων Μακεδονίας - Θράκης, συμφωνώντας απόλυτα με το άρθρο - κείμενο του Καθηγητή της Θεολογικής Σχολής (και αναπληρωτού προέδρου του Τμήματος Ποιμαντικής Θεολογίας) και μέλους του Συνδέσμου κ. Αθανάσιου Καραθανάση (φωτ.) αναφορικά με το Σκοπιανό, θεώρησε σκόπιμο να το κοινοποιήσει στο θεολογικό και όχι μόνο κόσμο, θεωρώντας ότι είναι ιδιαίτερα ενημερωτικό, χρήσιμο και επίκαιρο στη σύγχρονη συγκυρία. Συμφωνώντας κι' εμείς με το Σύνδεσμο Μακεδονίας δημοσιεύουμε το άρθρο προς ενημέρωση των αναγνωστών μας.

* Αξίζει να αναφερθεί ότι ο κ. Καραθανάσης, ως διακεκριμένος ιστορικός, καθ’ όλη τη διάρκεια της επιστημονικής τους καριέρας, έχει σταθεί ως πιστός και γνήσιος Έλληνας, είτε με τη συγγραφική του δραστηριότητα, είτε με τις άπειρες διαλέξεις και την εν γένει δράση του, στο πλευρό της Ελλάδας, στο πλευρό της Μακεδονίας, αναδεικνύοντας παντού και πάντοτε αντικειμενικά την ιστορική αλήθεια των γεγονότων.

* * * * * * * *

Το πρόβλημα των Σκοπίων σήμερα

Του Καθηγητή Α.Π.Θ. κ. Αθ. Καραθανάση

Το 1991 διαλύθηκε η Γιουγκοσλαβία και δημιουργήθηκαν νέα ανεξάρτητα κράτη (Κροατία, Σλοβενία, Σερβία, κ.α.) με ποταμούς αίματος ενός εμφυλίου πολέμου. Στην δημιουργία των νέων αυτών κρατών εμφανίστηκε και ένα νέο κράτος που ήθελε, και επιμένει, να ονομάζεται «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Οι περισσότερες κυβερνήσεις του που σχηματίσθηκαν από το 1991 ως σήμερα προβάλλουν ως βασικό συστατικό της πολιτικής τους την θεωρία του «μακεδονισμού» των κατοίκων αυτής της μικροσκοπικής δημοκρατίας, αλλά και στην «απελευθέρωση» και «συνένωση» των τριών γεωγραφικών τμημάτων που συγκροτούν το σύνολο του ιστορικού γεωγραφικού χώρου της Μακεδονίας.

Στηρίζονται, και προβάλλουν ανιστόρητα μια αλυτρωτική πολιτική που ξεκινά από το 1944, όταν μετά τον Πόλεμο ο Τίτο, οραματιζόμενος κάθοδο στο Αιγαίο, ονόμασε την νεοϊδρυθείσα Δημοκρατία της «Μακεδονίας» ως μακεδονικό χώρο. Και ήθελε να ενσωματώσει σ’ αυτήν την ελληνική Μακεδονία που καλύπτει το 51% του αρχαίου μακεδονικού χώρου, το 9% που ανήκει στη Βουλγαρία, με το 38% που ανήκε στη Γιουγκοσλαβία. Με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας το 1991 οι Σκοπιανοί πολιτικοί με φανατισμό προέβαλλαν παγκοσμίως και αδιαλλάκτως τον ισχυρισμό ότι είναι απόγονοι των αρχαίων Μακεδόνων!

Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή αντέδρασε στην οικειοποίηση του εθνικού ονόματος των Μακεδόνων από τους Σκοπιανούς, του ονόματος Μακεδονία και Μακεδόνες. Εμείς οι Έλληνες δεν μπορούμε να δεχθούμε αρπαγή της ιστορικής κληρονομιάς και της ιστορίας της Μακεδονίας από απογόνους Σλάβων που έφθασαν εδώ ως νομάδες τον 6ο και 7ο αιώνα μ.Χ. Οι όροι Μακεδονία και Μακεδόνες μόνον γεωγραφική σημασία έχουν και αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού, επομένως τα Σκόπια δεν μπορούν να οικειοποιούνται την ελληνική ιστορία, επειδή μόνο και μόνο κατοικούν σ’ ένα τμήμα του αρχαίου ελληνικού μακεδονικού χώρου, στο οποίο εγκαταστάθηκαν ως επήλυδες.

Γι’ αυτό είναι και πέραν πάσης εννοίας δημοσίου διεθνούς δικαίου, που ορίζει ότι ένας λαός μπορεί να αυτοπροσδιορίζεται και να επιλέγει το όνομα του βασιζόμενος στην ιστορία του. Κατ’ ακολουθίαν οι Σκοπιανοί δεν μπορούν να οικειοποιούνται ούτε όνομα, ούτε ιστορία. Είναι καθαρή κλοπή, κυρίως όμως είναι επικίνδυνη τυχόν υποχώρηση της Ελλάδος στο όνομα ή τα παράγωγα του, γιατί τα Σκόπια με τυχόν όνομα του εθνικού κράτους τους Μακεδονία, θα διεκδικούν στο μέλλον τις γειτονικές ομώνυμες περιοχές, δηλ. την ελληνική Μακεδονία, αλλά και την Μακεδονία του Πιρίν, που ανήκει σήμερα στην Βουλγαρία. Και φυσικά αν τους δοθεί το όνομα Μακεδονία, οι Σκοπιανοί θα ονομάζονται Μακεδόνες και οι Έλληνες Μακεδόνες, αποκλειστικοί κληρονόμοι του αρχαίου ονόματος σ’ αυτήν την περίπτωση θα το χάσουν. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα το κατενόησε αυτό, γι’ αυτό και έθεσε ως όρο στα Σκόπια να παύσουν οικειοποιούμενα το όνομα και την ιστορία των αρχαίων Μακεδόνων και χρησιμοποιούν το όνομα Μακεδονία που υποδηλώνει και εδαφικές διεκδικήσεις σε βάρος της Ελλάδας.

Οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής κοινότητας του Δεκεμβρίου 1991, του Γκιμαράες της Πορτογαλίας (30 Απριλίου 1992) και της Λισσαβώνος (27 Ικουνίου 1992) ορίζουν ότι τα Σκόπια θα πρέπει να επιλέξουν όνομα, που να μην περιέχει τη λέξη Μακεδονία. Τα Σκόπια αρνήθηκαν να δεχθούν τις αποφάσεις της Κοινότητος, ώσπου το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. στις 7 Απριλίου 1993 δέχθηκε τα Σκόπια με το όνομα Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ΠΓΔΜ και διεθνώς FYROM. Αλλά τα Σκόπια εξακολούθησαν την αδιάλλακτη στάση οικειοποιούμενα ακόμη και τον Ήλιο της Βεργίνας. Η ενδιάμεση συμφωνία του 1995 μεταξύ Ελλάδος και Σκοπίων προέβλεπε όρους καλής γειτονίας, αλλά τα Σκόπια εξακολουθούν την αδιαλλαξία τους ιδίως μετά την εμφάνιση νέων εθνικιστικών πολιτικών ως ο Γκρούεφσκυ (εγγονός Έλληνος από την Φλώρινα!), ο Μιλόσοσκυ και άλλοι, που προβάλλουν ανιστόρητες αξιώσεις υποστηριζόμενοι από τον υπερατλαντικό παράγοντα.

Τελευταία παρουσιάζονται σημεία υποχωρήσεως αυτής της αδιαλλαξίας, ιδίως μετά την απόρριψη του αιτήματος τους να εισέλθουν στο ΝΑΤΟ με το βέτο της Ελλάδος. Η υποχώρηση αυτή οφείλεται πρώτον σε αντιδράσεις ισχυρού ρεύματος Σκοπιανών που αντελήφθησαν τα αδιέξοδα μιας τέτοιας πολιτικής της κυβερνήσεως τους, αλλά και την απόρριψη της Σλαβικής ιστορίας και καταγωγής τους. Είναι, εξάλλου, και ο σλαβικός παράγοντας, που καλύπτει πάνω από τα 2/5 του πληθυσμού της FYROM, που απορρίπτει τον όρο Μακεδονία, με τον οποίο όπως λέγουν, και ορθώς, δεν έχουν καμμία σχέση.

Οι Έλληνες οφείλουμε να υπερασπισθούμε το όνομα Μακεδονία-Μακεδόνες αφού αιώνες εμείς το έχουμε στην ιστορία μας συνδεόμενοι με τον Μέγιστο των Ελλήνων Μέγα Αλέξανδρο και υπερασπιζόμενοιο από αιώνων την Μακεδονία, το οχυρό και ανάχωμα απέναντι στις εχθρικές εισβολές.


Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2009

"H Eκκλησία γίνεται όταν ανοίγεται"


«Η Εκκλησία γίνεται όταν ανοίγεται»
Ενας θαυμάσιος σχολιασμός της ρήσης του βιβλίου του Θανάση Παπαθανασίου (του γνωστού αρχισυντάκτη της "Σύναξης", Δρα Θεολογίας και εκλεκτού συναδέλφου καθηγητή), από τον συνάδελφο, καθηγητή του Γυμνασίου της όμορφης Σερίφου Χρήστου Γιώβου. Μια υπέροχη ανάλυση, ας την απολαύσουμε:

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η Εκκλησία σύμφωνα με την Ορθόδοξη διδασκαλία δεν είναι κάτι το στατικό αλλά εξελίσσεται. Αυτό συμβαίνει γιατί πορεύεται διαρκώς προς τη Βασιλεία του Θεού. Ωστόσο, όλη αυτή η εξέλιξη δεν γίνεται από κάπου έξω απ’ τον κόσμο, την ιστορία και μάλιστα με τρόπο μαγικό. Αντιθέτως, η Εκκλησία πορεύεται με διάλογο προς τον κόσμο, τον οποίο προσκαλεί να γίνει Βασιλεία. Ωστόσο, οι δυνατοί τρόποι σχέσεως της Εκκλησίας με την ιστορία και τη Βασιλεία είναι του «απόκοσμου», του «εκκοσμικευμένου» και του «εγκόσμιου».[1]
Τον τελευταίο τρόπο συσχέτισης της Εκκλησίας με την ιστορία προκρίνει ως ορθόδοξο στην εκκλησιολογία του ο Θανάση Παπαθανασίου. Καταδικάζοντας τόσο την εσωστρέφεια όσο και την εκκοσμίκευση κάνει λόγο για μια Εκκλησία η οποία γίνεται όταν ανοίγεται προς τον κόσμο πορευόμενη μέχρι τη Βασιλεία. Μπορεί να φαίνεται περίεργο ωστόσο, η πρόγευση της Βασιλείας μέσα στην Εκκλησία την καθιστά ανοιχτή και εξελίξιμη προς τον κόσμο.
Πρόβλημα όμως υπάρχει για την έννοια του ρήματος γίνεται από τη ρήση του τίτλου του βιβλίου του Θανάση Παπαθανασίου : Η Εκκλησία γίνεται όταν ανοίγεται.[2] Δηλαδή η Εκκλησία δεν είναι μια παγιωμένη κατάσταση και οφείλει συνεχώς να πραγματώνεται; Μια σειρά από Θεολογικά επιχειρήματα αλλά και παραθέματα από την βιβλική παράδοση προσπαθούν να τεκμηριώσουν την αδιάκοπη εξέλιξη της Εκκλησίας. Όμως δυσκολία υπάρχει και στην κατανόηση του ρήματος ανοίγεται.

Ο Θανάσης Παπαθανασίου αναφέρει στο παραπάνω βιβλίο τόσο το γιατί πρέπει η Εκκλησία να ανοίγεται στον κόσμο όσο και τον τρόπο με τον οποίο οφείλει να ανοίγεται. Το γιατί, λίγο ως πολύ φαίνεται να είναι αυτονόητο στο βιβλίο. Αυτό το οποίο έχει μεγάλη σημασία για τον Θανάση Παπαθανασίου είναι το πώς πρέπει να ανοίγεται. Και γι αυτό το πώς, προτείνει μια σειρά από τρόπους, οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν την Εκκλησία να ανοίγεται στον κόσμο ξεπερνώντας κινδύνους και εμπόδια. Αυτά αφορούν όχι μόνο την ιεραποστολή της Εκκλησίας αλλά και τον ίδιο της τον εαυτό.

1. Εκκλησία και κόσμος

1.1.Οι δυνατές σχέσεις της Εκκλησίας με την Ιστορία

Σύμφωνα με την άποψη του Κωνσταντίνου Αγόρα τρεις είναι οι δυνατοί τρόποι σχέσης της Εκκλησίας με τον κόσμος : ο «απόκοσμος», ο «εκκοσμικευμένος» και ο «εγκόσμιος».[3] Βεβαία σ’ όλους αυτούς τους τρόπους σημαντικό ρόλο παίζει η θεώρηση της Βασιλείας. Αν η ιστορία είναι το αλεύρι, η Εκκλησία είναι το προζύμι και η Βασιλεία είναι η ζυμωμένη ζύμη, τότε «απόκοσμο» γίνεται το προζύμη όταν δεν ανακατευτεί με το αλεύρι. Αντιθέτως «εκκοσμικευμένο» γίνεται το προζύμι όταν μετατραπεί σε αλεύρι. Ενώ «εγκόσμιο» γίνεται το προζύμη όταν ανακατεύεται βαθιά με το αλεύρι με στόχο την δημιουργία ζυμαριού δηλαδή Βασιλείας.[4] Αυτή την παράσταση χρησιμοποιεί ο Κωνσταντίνος Αγόρας για να δηλώσει τις σχέσεις κόσμου, Εκκλησίας, Βασιλείας.

Το απόκοσμο της Εκκλησίας έχει ως συνέπειες ένα ελιτισμό στις τάξεις της. Κυριαρχεί η τάξη του αυτοδοξασμού και της αυτάρκειας. Η σωτηρία έχει χαρακτήρα σακραμενταλιστικό και η Εκκλησία αποκτά καθιδρυματικό χαρακτήρα μιας και η παρουσία του Πνεύματος παύει να πνέει. Η ιεροσύνη γίνεται εξουσιαστικού τύπου έχοντας ως όνειρο τον ολοκληρωτισμό. Αυτές τις παραμέτρους καταδικάζει ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στο διήγημα τα Πτερόεντα δώρα. Παραμονή Πρωτοχρονιάς άγγελος Κυρίου κατέβηκε στην γη για να μοιράσει θεϊκά δώρα. Αφού θεώρησε ανάξιους της δωρεάς του τους ανθρώπους της πόλης, πήγε σε μια Εκκλησία όπου «καί εἰς το βάθος ἀντίκρυσεν ἔνα ἄνθρωπον χρυσοστόλιστον καί μιτροφοροῦντα ὡς Μῆδον σατράπην τῆς ἐποχῆς τοῦ Δαρείου, ποιοῦντα διαφόρους ἀκκισμούς καί ἐπιτηδευμένας κινήσεις…» φεύγοντας και από εκεί δυσαρεστημένος.[5]

Κατά την εκκοσμικευμένη μορφή της Εκκλησίας, η ιστορία προσπαθεί να θεωθεί μόνη της χωρίς την παρουσία του Θεού. Πρόκειται για μια ατομοκρατική κατά βάση λειτουργία, η οποία κάνει την Εκκλησία να χάνει τον προσανατολισμό της και να μένει στατική στην ιστορία. Ειδικότερα στην δυτική χριστιανοσύνη εξαιτίας του χριστομονισμού η Εκκλησία ταυτίστηκε με την ιστορία με αποτέλεσμα την έντονη εκκοσμίκευση της. Η Βασιλεία δεν δίνει νόημα στην ιστορία αλλά αποτελεί το χρονικό τέλος της. Και σ’ αυτήν την περίπτωση το Πνεύμα δεν παραμερίζεται και η Εκκλησία γίνεται καθίδρυμα. Επίσης, χάνεται το εσχατολογικό ήθος με αποτέλεσμα να εισέρχονται στην Εκκλησία εγκοσμιοκρατικού χαρακτήρα συμπεριφορές, όπως είναι ο ευσεβισμός, η ατομοκρατία και ο οφελισμός.
Αντιθέτως, κατά τον εγκόσμιο τρόπο σχέσης της Εκκλησίας με την ιστορία η παρουσία του Πνεύματος είναι συνεχής. Η Εκκλησία αγκαλιάζει όλο τον κόσμο και διαλέγεται μαζί του. Τον προσκαλεί να γίνει και αυτός Βασιλεία. Βεβαίως, αυτό σημαίνει ότι τον κρίνει και έρχεται σε ρήξη με τα στοιχεία εκείνα, τα οποία τον οδηγούν στη φθορά. Η Βασιλεία εισέρχεται στην ιστορία δια της Εκκλησίας. Αυτή την άποψη φαίνεται ότι προκρίνει ως ορθόδοξη ο Θανάσης Παπαθανασίου σε σχέση με τις εκκλησιαστικές του απόψεις, όπως θα γίνει φανερό από την ανάλυση της εκκλησιολογίας του, η οποία ακολουθεί στο επόμενο κεφάλαιο.
1.2.Εκκλησία, Κόσμος και Βασιλεία σύμφωνα με τον Θανάση Παπαθανασίου
Για τον Θανάση Παπαθανασίου η Εκκλησία δεν μπορεί να γίνεται έξω από τον κόσμο γιατί δεν είναι μια ιδεαλιστική φιλοσοφία. Άλλωστε στόχος της Εκκλησίας είναι η μεταμόρφωση της κτίσης και η ένωσή της με το Θεό. Η ίδια η μεταμόρφωση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αν δεν έχει ως υλικό της την ιστορία και ως προορισμό της και προπομπό της τα Έσχατα. Γι’ αυτό και ο Θανάσης Παπαθανασίου από την αρχή του βιβλίου του Η Εκκλησία γίνεται όταν ανοίγεται τονίζει ότι η Εκκλησία πρέπει να διακινδυνεύει στα πελάγη των πολιτισμών.[6] Στην αντίθετη περίπτωση, στην οποία η Εκκλησία περιορίζεται σε έναν τόπο ή πολιτισμό αυτομάτως εγκλείεται και περιέρχεται στη φθορά.

Έχοντας οικουμενικό χαρακτήρα η Εκκλησία αναφέρεται και μετέχει όλης της κτίσης. Ο ίδιος ο τριαδικός Θεός ενεργεί και οικονομεί μέσα στην ιστορία και για την ιστορία. Γι’ αυτό δεν μπορεί να γίνει λόγος στον χριστιανισμό για χωρισμό μεταξύ ιερού και βέβηλου. Η Εκκλησία δηλαδή δεν είναι το ιερό, το οποίο καθαγιάζει το βέβηλο, το οποίο είναι η κτίση. Απεναντίας, Εκκλησία και κόσμος είναι από το ίδιο υλικό, την ίδια ουσία σύμφωνα με τον Θανάση Παπαθανασίου και ο μόνος διαχωρισμός μεταξύ τους έχει να κάνει με τον προσανατολισμό και την επιλογή της Εκκλησίας σε σχέση με την κτίση.[7] Χάρη στον προσανατολισμό προς το Θεό και τη Βασιλεία, η Εκκλησία θεωρείται το μέρος εκείνο του κόσμου, το οποίο έχει ανταποκριθεί στην θεία πρόκληση.[8]

Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι το υπόλοιπο μέρος της κτίσης δεν μπορεί να φτάσει και αυτό σε κοινωνία με τον Θεό. Μάλιστα ακόμη και ο δαιμονικός κόσμος, δηλαδή το τραυματισμένο μέρος της ιστορίας μπορεί να γίνει δυνάμει Εκκλησία και να μεταμορφωθεί.[9] Ωστόσο, η συγκεκριμένη αλλαγή νοείται και πορεία προς το Θεό, η οποία λαμβάνει ύπαρξη μόνο με την ελεύθερη συνέργια των μελών του κόσμου και σε καμία περίπτωση εξαναγκαστικά. Επομένως η Εκκλησία δεν πρέπει να επιβάλλει αλλά να προσκαλεί και να διακονεί το υπόλοιπο μέρος της κτίσης αλλά και τον ίδιο της τον εαυτό σε κοινωνία με τον Θεό.[10]
Έχοντας η ίδια τη μαρτυρία της Ανάστασης οφείλει να την μεταδώσει σε όλη την κτίση. Η ιδιότητα του χριστιανισμού, η μετοχή στην Ανάσταση και η μαρτυρία της συνυφαίνονται αχώριστα.[11] Επομένως το ευαγγελικό μήνυμα η Εκκλησία δεν το κρατάει για τον εαυτό της αλλά αντιθέτως το μεταδίδει αγκαλιάζοντας όλο τον κόσμος. Μέχρι την επερχόμενη Βασιλεία η Εκκλησία οφείλει να προσκαλεί την κτίση να μετάσχει στη Βασιλεία. Όπως το ίδιο κάνει και ο Θεός. Αυτό βεβαίως δεν μπορεί να γίνει χωρίς ρήξη με την φθορά και το θάνατο και τις δυνάμεις οι οποίες οδηγούν την κτίση προς το μηδενισμό.

Η μαρτυρία της Εκκλησίας και η αγάπη αναφέρονται σ’ όλο τον κόσμο αλλά κυρίως στο μέρος εκείνο το οποίο είναι άρρωστο. Γι’ αυτό και ο Θανάσης Παπαθανασίου δίνει το παράδειγμα του αββά Αγάθωνα από το μοναχισμό της αιγυπτιακής ερήμου. Ο Αγάθων φλέγονταν από τέτοια αγάπη ώστε ήταν πρόθυμος να βρει κάποιον λεπρό για να ανταλλάξει το σώμα του με το δικό του.[12] Επομένως, η Εκκλησία λειτουργεί ως ιατρείο, το οποίο απαλλάσσει τον κόσμο από κάθε ασθένεια. Ταυτόχρονα καταξιώνει και αγιάζει κάθε μέρος του κόσμου ιερό και μη. Ως προς το τελευταίο ο Θανάσης Παπαθανασίου δίνει και άλλο ένα επιχείρημα.
Στην σημιτική και μεσοποταμική παράδοση η έρημος θεωρούνταν ως τόπος κατοικίας του κακού, το βασίλειο των δαιμόνων.[13] Οι ασκητές και οι αναχωρητές οι οποίοι πήγαιναν εκεί έδιναν μάχη με τις δαιμονικές δυνάμεις. Στόχος ήταν η κάθαρση της μολυσμένης κτίσης και όχι η απόρριψη της.[14] Η πολεμική αυτή ήταν κατά βάση άρνηση από την πλευρά των αναχωρητών ένα μέρος της κτίσης να πάει προς τη φθορά και το μηδέν. Πρώτος εισβολέας της ερήμου υπήρξε ο ίδιος ο Χριστός, ο οποίος συγκρούστηκε με την φθορά και τον διάβολο.[15] Το ίδιο παράδειγμα καλείται να ακολουθεί η Εκκλησία κάθε φορά την οποία συναντά τόπο έρημο. Ο τελευταίος μπορεί να είναι κάθε οδύνη, κάθε εξανδραποδισμός και κάθε εξάτμιση της αγάπης.[16]

Ωστόσο, η κτίση καταξιώνεται περισσότερο με την συμμετοχή της στη Θεία Ευχαριστία. Στο μυστήριο αυτό ο κόσμος μεταμορφώνεται σε κοινωνία με Θεό αποτελώντας κήρυκα της μέλλουσας Βασιλείας. Η Λειτουργία είναι «φάρμακο της αθανασίας» γιατί με την αποδοχή και κατάφαση προς τον κόσμο αντιφάσκει προς τη φθορά του.[17] Σύμφωνα με τον Νικόλαο Καβάσιλα ο άρτος και ο οίνος δεν είναι απλές τροφές, τις οποίες προσφέρουμε στο Θεό. Αποτελούν στοιχεία της ανθρώπινης δημιουργικότητας, είναι στοιχεία του ανθρώπινου πολιτισμού.[18] Αυτό σημαίνει ότι κάθε πολιτισμός μπορεί να προσφερθεί στο Θεό και κατά συνέπεια να αγιαστεί.

Επίσης, η Εκκλησία οφείλει να γίνει μάρτυρας και διάκονος του κόσμου καθώς η ίδια προγεύεται τη μέλλουσα Βασιλεία. Με την Θεία Ευχαριστία προεικονίζεται η Βασιλεία, γίνεται δυνατή η θέωση του ανθρώπου εν τόπω και χρόνω, πραγματοποιείται η συμπαντική συμφιλίωση και επέρχεται η νίκη κατά της φθοράς.[19] Ωστόσο, όλη αυτή η ενέργεια δεν μπορεί να έχει κανένα νόημα αν δεν ανοιχτεί στην κτίση, καθώς μόνο σ’ αυτήν μπορεί να εφαρμοστεί η «κενωτική» νίκη κατά του μηδενισμού.[20] Και μόνο έτσι μπορεί να προκόβει η σάρκωση όπως την προσδιόρισε ο Μάξιμος Ομολογητής.[21]

Η ίδια η ζωή των χριστιανών αποτελεί μαρτυρία και παράδειγμα προς μίμηση. Ο αγγελικός βίος τον οποίο διαβιούσαν οι πρώτοι χριστιανοί, αποτελεί για τον Ιωάννη Χρυσόστομο τον πιο σπουδαίο τρόπο ιεραποστολής, ανώτερο και από τα θαύματα.[22] Οι πιστοί στην πρώτη εκκλησία των Ιεροσολύμων «είχαν μια καρδιά και μία ψυχή. Κανείς δε θεωρούσε ότι κάτι από τα υπάρχοντα του ήταν δικό του, αλλά όλα τα είχαν κοινά. Δίνονταν στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του και ζούσαν βίο αγγελικό. Αν γίνει αυτό σήμερα, θα μεταστρέφουμε στη χριστιανική πίστη ολόκληρη την οικουμένη, ακόμα και χωρίς θαύμα».[23] Επομένως, όσοι προγεύονται τα Έσχατα, θα πρέπει σε κάθε εποχή να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για τους άλλους και όχι προς αποφυγή.

2. Η Εκκλησία πορευόμενη μέχρι τα Έσχατα

2.1.Από την ιστορία στα έσχατα

Σύμφωνα με την εκκλησιολογία του Θανάση Παπαθανασίου η Εκκλησία δεν είναι κάτι το στατικό αλλά γίνεται κάθε φορά που ανοίγεται στον κόσμο και την Βασιλεία. Το ρήμα γίνεται, στην προκειμένη περίπτωση σημαίνει ότι υπάρχει μέλλον, υπάρχει εξέλιξη και τίποτα δεν είναι ακόμη οριστικό και τελεσίδικο. Αυτό συμβαίνει γιατί το οριστικό στην ορθόδοξη πνευματικότητα ταυτίζεται με την έλευση των Εσχάτων, της Βασιλείας του Θεού. Έτσι ούτε η ιστορία έχει φτάσει στην πηγή της ούτε η Εκκλησία είναι η Βασιλεία.[24] Επομένως, εφόσον η Εκκλησία βρίσκεται ακόμη μέσα στην ιστορία, πορεύεται οδοιπορεί μέχρι την Βασιλεία.
Επιπλέον το ρήμα γίνεται παρουσιάζει την ίδια την ουσία της Εκκλησίας, προβάλλει τον εαυτό της. Η Εκκλησία δεν είναι ένα καθίδρυμα το οποίο μοιράζει την θεία χάρη στην κτίση και τα μέλη της έχουν ήδη φτάσει στη σωτηρία. Σ’ αυτή την περίπτωση θα ήταν αρκετή η εισαγωγή των μελών στην Εκκλησία με το βάπτισμα και τίποτα παραπέρα. Όμως το βάπτισμα εδώ αποτελεί το ίδιο διαβατήριο, το οποίο αποτελούσε στα χρόνια του χριστού η περιτομή. Αντιθέτως, κάθε φορά η Εκκλησία γίνεται όταν τα μέλη της γίνονται σώμα Χριστού και κοινωνούν με το Θεό αλλά και μεταξύ τους. Αυτό σημαίνει άνοιγμα και προς τους άλλους, προς όλη την κτίση δηλαδή και αυτή είναι η λειτουργία της Εκκλησίας, διάλογος με την κτίση με στόχο η τελευταία να γίνει Βασιλεία.[25]

Συγχρόνως είναι και μια επανεύρεση του εαυτού της για την Εκκλησία, γιατί με το να γίνεται έρχεται πιο κοντά στην τελείωση, η οποία θα είναι ακόρεστη κατά τη Βασιλεία.[26] Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο πρέπει να κατανοηθεί η ιστορική έλευση της Εκκλησίας. Κάθε στιγμή της είναι και ένα σπουδαίο βήμα προς τα Έσχατα.[27] Κάθε φορά που πραγματώνεται είναι και ένα πλησίασμα και μία μαρτυρία της Βασιλείας. Γι’ αυτό το λόγο στα βιβλικά και πατερικά μνημεία της παράδοση γίνεται λόγος για φάσεις της Εκκλησίας.[28] Η Εκκλησία αρχίζει με την δημιουργία και πορεύεται μέχρι τη Βασιλεία.
Επειδή η Εκκλησία γίνεται, εξελίσσεται στην ιστορία, τα διάφορα σχήματα τα οποία παίρνει μέσα στην ιστορία είναι προσωρινά.[29] Γι’ αυτό και η οργάνωση της βρίσκεται και αυτή σε διαρκή εξέλιξη και ανανέωση. Άλλα τα σημερινά οργανωτικά σχήματα και διαφορετικά αυτά της Εκκλησίας των πρώτων αιώνων.[30] Βεβαίως αυτό δεν σημαίνει ότι η Εκκλησία εκκοσμικεύεται μεταβάλλοντας τα οργανωτικά της σχήματα αλλά αντιθέτως, είναι αναγκαίο να ενδύεται την ιστορία για να μπορεί να προσκαλεί την κτίση να γίνει Βασιλεία. Μέσα σ’ αυτήν την οπτική δεν μπορεί να υπάρξει μια γλώσσα ιερή αλλά τον Θεό μπορεί ο καθένας να τον επικαλείται σε οποιαδήποτε γλώσσα.[31]
Άλλωστε, η Εκκλησία δεν πραγματώνεται από μόνη της αλλά χάρη στη συνέργεια του Αγίου Πνεύματος. Αυτό συνέχει το όλον της Εκκλησίας και συγκροτεί το θεσμό της. Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι το Άγιο Πνεύμα φυλακίζεται μέσα στο θεσμό αυτόν, αλλά αντίθετα μπορεί να πνέει παντού και να χαριτώνει κάθε μέρος της κτίσης. Η ίδια η δράση του στην Εκκλησία δεν είναι στατική, αλλά στην ορθόδοξη λατρεία προσκαλείται σε κάθε λειτουργία από την κοινότητα των πιστών.[32] Και αυτό συμβαίνει γιατί κάθε φορά που το Πνεύμα πνέει υπάρχει και μια νέα δράση του και όχι ανάμνηση μιας προηγούμενης.[33] Αυτή η κάθε φορά και νέα δράση αποτελεί και καινούργια πραγμάτωση της Εκκλησίας.

2.2 Η Εκκλησία ως πρόσκληση προς τα Έσχατα

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω η Εκκλησία βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη μέχρι και τη Βασιλεία. Για τον Θανάση Παπαθανασίου αυτή η εξέλιξη είναι αδιανόητη χωρίς το άνοιγμα της Εκκλησίας προς το σύμπαν. Αυτό συμβαίνει γιατί η ίδια η Βασιλεία, η οποία προγεύεται και μαρτυρείται στην Εκκλησία (Ο Ιωάννης Ζηζιούλας χρησιμοποιεί τον όρο «εικονολογική Οντολογία» γι’ αυτήν τη μαρτυρία) είναι συμπαντική συμφιλίωση και σωτηρία.[34] Η εικόνα μιας πολυεθνικής σύναξης χρησιμοποιείται συχνά στη Γραφή για να σημάνει την μελλούμενη τελική ανταπόκριση της ανθρωπότητας στην πρόσκληση του Θεού για θέωση.[35]
Ο Θανάσης Παπαθανασίου ταυτίζει την καθολικότητα της Εκκλησίας με το ιεραποστολικό έργο της. Ονομάζεται καθολική επειδή ανοίγεται σε όλο τον κόσμο, διδάσκει και καθοδηγεί κάθε ανθρώπινη φυλή και κάθε μέρος του κόσμου.[36] Γι’ αυτό για την Εκκλησία «τόπος μικρός, τόπος κακός» καθώς η εσωστρέφεια ενέχει τον κίνδυνο του αυτοδοξασμού και του εθνικισμού.[37] Η τοπικότητα είναι νόμιμη μόνο αν συνυφαίνεται με την οικουμενικότητα, αλλιώς οδηγεί σε αυταρέσκεια την τοπική Εκκλησία η οποία νομίζει ότι επειδή αποτελεί Εκκλησία είναι της Εκκλησίας.[38]

Επιπλέον για να διαφωτίσει το γιατί της ιεραποστολής ο Θανάσης Παπαθανασίου χρησιμοποιεί επιχειρήματα από την ίδια τη διδασκαλία του Χριστού. Ο ίδιος ο Χριστός έδωσε την εντολή στους μαθητές του να πορευτούν προς πάντες και παντού. «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη».[39] Επίσης κατά τη διάρκεια της νίψης των ποδιών των μαθητών οι τελευταίοι καλούνται να διακονήσουν τον κόσμο. «καθώς ἐγώ ἐποίησα ὑμῖν καί ὑμεῖς ποιείτε».[40] Μ’ αυτόν τον τρόπο αποστολή και διακονία συνδέονται μέσα στον κόσμο και πραγματώνονται μόνο μέσα από την αγαπητική σχέση με τους συνανθρώπους ανεξαρτήτως φυλής και φύλου.

Βεβαίως πριν την εντολή «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη» τα βιβλικά κείμενα αναφέρουν μια άλλη ιεραποστολή, η οποία έχει σπουδαία σημασία για να γίνει κατανοητό το άνοιγμα της Εκκλησίας προς τον κόσμο. Πρόκειται για την εντολή του Χριστού προς της γυναίκες, οι οποίες τον συνάντησαν μετά την Ανάσταση να μεταφέρουν την είδηση της Ανάστασης στους μαθητές και να τους ειδοποιήσουν ότι σύντομα θα τους συναντούσε.[41] Για τον Θανάση Παπαθανασίου το γεγονός έχει μεγάλη σημασία γιατί όποιος γίνεται μάρτυρας του Ευαγγελίου, της Ανάστασης του Χριστού αυτομάτως γίνεται απόστολος του Αναστάντος στην κτίση άπασα.[42] Αυτό αυτονόητα είναι και το χρέος της Εκκλησίας.
Πέρα από το γιατί πρέπει η Εκκλησία να ανοίγεται, το οποίο τόσο για την Ορθόδοξη πνευματικότητα όσο και για τον Θανάση Παπαθανασίου είναι δεδομένο και αναγκαστικό, τον τελευταίο τον απασχολεί έντονα και το πώς πρέπει να γίνεται ιεραποστολή. Το να ανοιχτεί η Εκκλησία προς τον κόσμο κρύβει πολλούς κινδύνους καθώς το άνοιγμα μπορεί να πάρει διάσταση ιμπερεαλιστική. Δεν μπορεί να γίνεται με τη μορφή αυτοκρατορίας, να επιβάλλεται δηλαδή εξουσιαστικά προς όλους. Επίσης δεν μπορεί να γίνεται με τη μορφή Μάρκετινγκ για να προσηλυτίζει πιστούς με έναν γλυκότερο τρόπο.[43] Τέλος δεν πρέπει να λαμβάνει διαστάσεις εθνικισμού, αφού ακόμη και στο χριστιανισμό δεν υπάρχει ένας «χριστιανισμός» αλλά διάφορα ρεύματα και φυσικά δεν υπάρχουν ληξίαρχοι σωζομένων.[44]
Αντιθέτως, η Εκκλησία οφείλει να διαλέγεται με τον κόσμο και να προσκαλεί το μέρος εκείνο του κόσμου, το οποίο τείνει προς το μηδέν, για να γίνει Βασιλεία. Διάλογος σημαίνει και κριτική κυρίως των στοιχείων τα οποία οδηγούν στο θάνατο.[45] Το άνοιγμα της Εκκλησίας κατανοείται ως μια συμφιλίωση συμπαντική η οποία πραγματοποιείται με αυτοκριτική και μετάνοια σε κάθε επίπεδο (προσωπικό, θεολογικό, κοινωνικό, οικονομικό).[46] Ιεραποστολή χρειάζονται και οι φερόμενοι ως Ευαγγελιστές.[47] Αυτό έχει μεγάλη σημασία για τον Θανάση Παπαθανασίου γιατί η Εκκλησία μπορεί και βρίσκει τον ίδιο της τον εαυτό. Και συμβαίνει όταν υπάρχει αυταπάρνηση και κένωση του εγώ και συγχρόνως αγαπητική σχέση με τον άλλο.[48]

Στον σημερινό κόσμο της παγκοσμιοποίησης και του διαδικτύου οι προκλήσεις για διάλογο και άνοιγμα της Εκκλησίας είναι πάρα πολλές. Γνώμονας πρέπει να είναι ο σεβασμός του ανθρώπινου προσώπου και της ελευθερίας του. Θα πρέπει να αναζητείται η ομοψυχία στην πολυφωνία και όχι η ομοιομορφία των πολιτισμών.[49] Γεγονός είναι ότι η αλήθεια του Χριστού μπορεί να ενσωματωθεί σε περισσότερα από ένα γλωσσικά πολιτιστικά συστήματα.[50] Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια πρέπει να κατανοηθεί και η πρόταση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου για πνευματική οικουμενικότητα.[51] Αποτελεί την χριστιανική παγκοσμιοποίηση και βασίζεται στην αγάπη και τον συνάνθρωπο και στον σεβασμό της ελευθερίας του.

Επιπλέον, για τον Οικουμενικό Πατριάρχη η παγκοσμιοποίηση ως μέσον ομογενοποίησης της ανθρωπότητας, επιρροής των μαζών και δημιουργίας ενός ενοποιημένου και μοναδικού τρόπου σκέψης δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.[52] Η Εκκλησία οφείλει να σταθεί απέναντι σε κάθε προσπάθεια χειραγώγησης του ανθρώπου. Γι’ αυτό θα πρέπει να εναντιώνεται σε κάθε μορφή εξουσίας, η οποία καταπιέζει την ανθρωπότητα. Οφείλει να μη ξεπερνάει αυτό το θέμα υποκριτικά αλλά να αντιστέκεται διαχρονικά. Ωστόσο, η στάση αυτή δεν θα πρέπει να εμπεριέχει μόνο άρνηση αλλά και κριτική δημιουργικότητα όπως προτείνει ο Θανάσης Παπαθανασίου.[53]

Κριτική δημιουργικότητα σημαίνει πως το παρελθόν της Εκκλησίας δεν αποτελεί το κυρίαρχο δομικό στοιχείο της. Ο εκάστοτε πολιτισμός θα πρέπει να είναι το υλικό μέσο από το οποίο φανερώνεται ο Θεός στους ανθρώπους.[54] Ωστόσο, η Εκκλησία έχει ως αποστολή και την κριτική των πολιτισμών.[55] Αυτό σημαίνει ότι στοιχεία όπως ο κατακερματισμός ή ο ολοκληρωτισμός θα πρέπει να καταδικάζονται και να ενισχύεται η ειρηνική συνύπαρξη και η κοινωνική δικαιοσύνη.[56] Άλλωστε τίποτε στον χριστιανισμό δεν μπορεί να γίνει χωρίς αγάπη και αδελφοσύνη. Ο ίδιος ο Θεός αγάπη δεν είναι;

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ο Χριστιανισμός δεν είναι μια ιδεαλιστική φιλοσοφία η οποία πραγματεύεται θεωρίες έξω από τον κόσμο και την ιστορία. Αντιθέτως, η Εκκλησία μετέχοντας η ίδια στην κτίση την προσκαλεί κάθε φορά να ενωθεί με το Θεό, να γίνει Βασιλεία. Την προσκαλεί όχι βίαια ή εξαναγκαστικά αλλά ερχόμενη σε διάλογο μαζί της. Αυτό σημαίνει συνάντηση των δύο και μάλιστα απ’ την πλευρά της Εκκλησίας γίνεται με πνεύμα κριτικό.

Η Εκκλησία δεν είναι μια παγιωμένη κατάσταση αλλά γίνεται, πραγματώνεται κάθε φορά που ανοίγεται στην ιστορία. Και επειδή πορεύεται στην ιστορία δεν θα πρέπει να εγκλείεται σε συγκεκριμένα οργανωτικά σχήματα. Γιατί σ’ αυτήν την περίπτωση γίνεται καθίδρυμα χάνοντας τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Το τελευταίο κάθε φορά που γίνεται η επίκληση του, δρα μέσα στην Εκκλησία με τρόπο καινό και όχι ως μια ανάμνηση της παλαιότερης δράσης του.

Αν και το γιατί της ιεραποστολής φαίνεται κάπως αυτονόητο στην ορθόδοξη πνευματικότητα, το πώς είναι το ζητούμενο. Δεν υπάρχει μια και μοναδική συνταγή για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει η Εκκλησία να ανοίγεται προς τον κόσμο. Άλλωστε η πολυμορφία του τελευταίου δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο. Υπάρχουν όμως αξίες, όπως ο σεβασμός του ανθρώπου ως προσώπου και της ελευθερίας του, η κενωτική αγάπη προς όλους, οι οποίες αποτελούν διαχρονικούς άξονες για την πόρευση της Εκκλησίας μέσα στον κόσμο.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ο σύγχρονος πλουραλιστικός κόσμος αποτελεί πρόκληση για την Εκκλησία. Καθώς ανοίγονται νέοι δρόμοι και νέες εξελίξεις στις οποίες η Εκκλησία καλείται να μαρτυρήσει την Ανάσταση του Χριστού και τη δυνατότητα νίκης του θανάτου. Ο ρόλος της Εκκλησίας δεν είναι στο περιθώριο της ιστορίας αλλά στο κέντρο των εξελίξεων, καθώς η μαρτυρία της αποτελεί μια διαφορετική πρόταση για την ιστορία.

Το διαφορετικό αυτό στοιχείο προέρχεται από τα Έσχατα, τα οποία νοηματοδοτούν την ίδια την Εκκλησία. Εφόσον η Βασιλεία θα είναι η μελλοντική συμπαντική συμφιλίωση η Εκκλησία, η οποία την προγεύεται από τώρα, οφείλει να προσπαθεί να την εφαρμόσει στην ιστορία. Έτσι στη θέση της παγκοσμιοποίησης, η οποία για οικονομικούς λόγους πολτοποιεί τους ανθρώπους, η Εκκλησία προτείνει μια οικουμενική κοινωνία αγάπης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ, Σ. Περί Εκκλησίας. Πίστη και Βίωμα της Ορθοδοξίας : Α΄ Δόγμα, πνευματικότητα και ήθος της ορθοδοξίας. Πάτρα : ΕΑΠ, 2002. σ. 189.

2. ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΤΟΣ, Α. Παγκοσμιότητα και ορθοδοξία : Μελετήματα Ορθοδόξου προβληματισμού. 5η έκδ. Αθήνα : Ακρίτας, 2004. σ. 132.

3. ΓΟΥΝΕΛΑΣ, Σ., ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΣ, Γ., και ΣΤΑΘΗΣ, Γ. Η Ορθοδοξία ως Πολιτιστικό Επίτευγμα και τα Προβλήματα του Σύγχρονου Ανθρώπου : Α΄ Η Ορθοδοξία ως Πολιτιστικό Επίτευγμα. Πάτρα : ΕΑΠ, 2002. σ. 13-15.

4. ΖΗΖΙΟΥΛΑΣ, Ι. Η κτίση ως ευχαριστία : Θεολογική προσέγγιση στο πρόβλημα της οικολογίας. μετάφρ. Ε Γκανουρή. 3η έκδ. Αθήνα : Ακρίτας, 1998. σ. 24, 35.

5. ΚΛΑΨΗΣ, Ε. Η πρόκληση ενός παγκοσμίου κόσμου. Στο επιμ. Ε. Κλάψης : Ορθόδοξες Εκκλησίες σε έναν πλουραλιστικό κόσμο : Ένας οικουμενικός διάλογος. μετάφρ. Α. Αλαβάνου. Αθήνα : Καστανιώτης, 2006. σ. 118.

6. ΜΑΤΣΟΥΚΑΣ, Ν. Α. Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β : Έκθεση της ορθόδοξης πίστης σε αντιπαράθεση με τη δυτική χριστιανοσύνη. 2η έκδ. Θεσσαλονίκη : Πουρναράς, 1999. σ. 367, 378, 381.

7. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, Α. Άπαντα : Κριτική έκδοση Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, τ.4. Αθήνα : Δόμος, 1998. σ. 191-192.

8. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, Θ.Ν. Η Εκκλησία γίνεται όταν ανοίγεται : Η ιεραποστολή ως ελπίδα και ως εφιάλτης. Αθήνα : Εν πλω, 2008. 354 σ. ISBN 978-960-6719-22-6.

9. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, Θ.Ν. Με την ψυχή στα πόδια : Από το μνήμα το κενό στους δρόμους του κόσμου. 2η έκδ. Αθήνα : Εν πλώ, 2007. 132 σ. ISBN 978-960-6719-08-0.

10. ΤΡΑΚΑΤΕΛΗΣ, Δ. Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες σε έναν πλουραλιστικό κόσμο. Στο επιμ Ε. Κλάψης. Ορθόδοξες Εκκλησίες σε έναν πλουραλιστικό κόσμο : Ένας οικουμενικός διάλογος. μετάφρ. Α. Αλαβάνου. Αθήνα : Καστανιώτης, 2006. σ. 48.

[1] Σ. Γουνέλας, Γ. Παγουλάτος και Γ. Στάθης. Η Ορθοδοξία ως Πολιτιστικό Επίτευγμα και τα Προβλήματα του Σύγχρονου Ανθρώπου : Α΄ Η Ορθοδοξία ως Πολιτιστικό Επίτευγμα. Πάτρα : ΕΑΠ, 2002. σ. 13-15. (Στο εξής θα αναφέρεται ως Σ. Γουνέλας, Η Ορθ. ως Πολιτισμ. ).
[2] Θ. Ν. Παπαθανασίου. Η Εκκλησία γίνεται όταν ανοίγεται : Η ιεραποστολή ως ελπίδα και ως εφιάλτης. Αθήνα : Εν πλω , 2008. 354 σ. (Στο εξής θα αναφέρεται ως Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. ).
[3] Σ. Γουνέλας, Η Ορθ. ως Πολιτισμ. σ. 13-15.
[4] Σ. Γουνέλας, Η Ορθ. ως Πολιτισμ. σ. 15.
[5] Α. Παπαδιαμάντης. Άπαντα : Κριτική έκδοση Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, τ.4. Αθήνα : Δόμος, 1998. σ. 191-192.
[6] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 24-25.
[7] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 47-49.
[8] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 48.
[9] Ν. Α. Ματσούκας. Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β : Έκθεση της ορθόδοξης πίστης σε αντιπαράθεση με τη δυτική χριστιανοσύνη. 2η έκδ. Θεσσαλονίκη : Πουρναράς, 1999. σ. 381. (Στο εξής θα αναφέρεται ως Ν. Α. Ματσούκας, Δογμ. και Σύμβ. ).
[10] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 38.
[11] Θ. Ν. Παπαθανασίου. Με την ψυχή στα πόδια : Από το μνήμα το κενό στους δρόμους του κόσμου. 2η έκδ. Αθήνα : Εν πλώ, 2007. σ. 116. (Στο εξής θα αναφέρεται ως Θ. Ν. Παπαθανασίου, Με την ψυχ. ).
[12] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 330.
[13] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 196.
[14] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 203.
[15] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 215.
[16] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 214.
[17] Ι. Ζηζιούλας. Η κτίση ως ευχαριστία : Θεολογική προσέγγιση στο πρόβλημα της οικολογίας. μετάφρ. Ε Γκανουρή. 3η έκδ. Αθήνα : Ακρίτας, 1998. σ. 24. (Στο εξής θα αναφέρεται ως Ι. Ζηζιούλας, Η κτί. ως ευχ. ).
[18] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. Γίν. σ. 41.
[19] Ι. Ζηζιούλας, Η κτί. ως ευχ. σ. 35.
[20] Ι. Ζηζιούλας, Η κτί. ως ευχ. σ. 35.
[21] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 39.
[22] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ.263.
[23] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ.263-264.
[24] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 78-79.
[25] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 31-32.
[26] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 91.
[27] Ν. Α. Ματσούκας, Δογμ. και Σύμβ. σ. 378.
[28] Ν. Α. Ματσούκας, Δογμ. και Σύμβ. σ. 367.
[29] Ν. Α. Ματσούκας, Δογμ. και Σύμβ. σ. 381
[30] Ν. Α. Ματσούκας, Δογμ. και Σύμβ. σ. 381.
[31] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 59-62.
[32] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 345.
[33] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 345.
[34] Σ. Γιαγκάζογλου. Περί Εκκλησίας. Πίστη και Βίωμα της Ορθοδοξίας : Α΄ Δόγμα, Πνευματικότητα και Ήθος της Ορθοδοξίας. Πάτρα : ΕΑΠ, 2002. σ. 189.
Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 345.
[35] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 81-82.
[36] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 80
[37] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 90.
[38] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 85-86.
[39] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Με την ψυχ. σ. 57.
[40] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Με την ψυχ. σ. 55.
[41] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Με την ψυχ. σ. 104.
[42] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Με την ψυχ. σ. 112.
[43] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 293.
[44] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 311,314.
[45] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 348.
[46] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 341.
[47] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 310.
[48] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Με την ψυχ. σ. 132.
[49] Α. Γιαννουλάτος. Παγκοσμιότητα και ορθοδοξία : Μελετήματα Ορθοδόξου προβληματισμού. 5η έκδ. Αθήνα : Ακρίτας, 2004. σ. 131.
[50] Δ. Τρακατέλης. Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες σε έναν πλουραλιστικό κόσμο. Στο επιμ Ε. Κλάψης. Ορθόδοξες Εκκλησίες σε έναν πλουραλιστικό κόσμο : Ένας οικουμενικός διάλογος. μετάφρ. Α. Αλαβάνου. Αθήνα : Καστανιώτης, 2006. σ. 48.
[51] Ε. Κλάψης. Η πρόκληση ενός παγκοσμίου κόσμου. Στο επιμ. Ε. Κλάψης. Ορθόδοξες Εκκλησίες σε έναν πλουραλιστικό κόσμο : Ένας οικουμενικός διάλογος. μετάφρ. Α. Αλαβάνου. Αθήνα : Καστανιώτης, 2006. σ. 118. (Στο εξής θα αναφέρεται ως Ε. Κλάψης, Η πρόκλ. ).
[52] Ε. Κλάψης, Η πρόκλ. σ. 118.
[53] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 347.
[54] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 347.
[55] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 348.
[56] Θ. Ν. Παπαθανασίου, Η Εκκλ. γίν. σ. 348.