Πορευθέντες μαθητεύσατε

Η ΒΙΒΛΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ *


"Πορευθέντες μαθητεύσατε"

* Ενα νέο βιβλίο του καθηγητή του ΑΠΘ κ. Π. Βασιλειάδη για
μια Θεολογία διαλεγόμενη με την κοινωνία και την οικουμένη


Οι όροι «ενότητα» και «μαρτυρία», οι οποίοι συνθέτουν το γενικό τίτλο του νέου βιβλίου του καθηγητή - και νυν προέδρου - του τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ. κ. Πέτρου Βασιλειάδη (πανεπιστημιακού δασκάλου εκατοντάδων Λαρισαίων θεολόγων εκπαιδευτικών), εκφράζουν τον απώτερο στόχο και τον αυθεντικό τρόπο άσκησης της χριστιανικής ιεραποστολής αντίστοιχα. Απώτερος στόχος της θείας οικονομίας και επομένως σκοπός της αποστολής της Εκκλησίας, δεν μπορεί παρά να είναι η ενότητα όχι μόνο των ανθρώπων, αλλά και του συνόλου της κτιστής δημιουργίας. Από την άλλη μεριά, αυθεντικός τρόπος άσκησης αυτής της αποστολής δεν μπορεί να είναι η οποιαδήποτε επιθετική και επεκτατική συμπεριφορά των χριστιανών, αλλά η εκ του περισσεύματος της ευχαριστιακής εμπειρίας κατάθεση μαρτυρίας των πιστών.

Θεμελιώνοντας ο συγγραφέας θεολογικά την ιεραποστολή στη βάση της χριστοκεντρικότητας, την θεωρεί ως το επιστέγασμα της, καταγεγραμμένης ως παρακαταθήκης στο κατά Ματθαίον ευαγγέλιον, επιταγής του Χριστού «πορευθέντες ουν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του πατρός και του υιού και του αγίου πνεύματος, διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν" (Ματθ. 28, 18 - 20). Παράλληλα, υπογραμμίζοντας τον ευαγγελικό χαρακτήρα και το εκκλησιολογικό υπόβαθρο της ιεραποστολής επισημαίνει ότι η κλήση της Εκκλησίας για ιεραποστολή βασίζεται στο γεγονός ότι ο ίδιος ο Χριστός απεστάλη από τον Πατέρα με τη συμμετοχή του Αγίου Πνεύματος, για να ακολουθήσουν και οι Απόστολοι («καθώς απέσταλκέ με ο πατήρ, καγώ πέμπω υμάς. Και τούτο ειπών ενεφύσησε και λέγει αυτοίς: λάβετε πνεύμα άγιον», Ιωαν. 20, 21-22).

Δεν παραλείπει ακόμη να εξάρει και την φιλειρηνική διάσταση της ιεραποστολής, ως χριστολογικής υφής προέκταση της καθολικής και κοσμικής διάστασης της σωτηρίας, τεκμηριώνοντάς την θεολογικά με την πιο ανεπτυγμένη απ’ όλες τις καινοδιαθηκικές αναφορές χριστολογική διατύπωση της παύλειας γραμματείας: «εν αυτώ (Χριστώ) ευδόκησε παν πλήρωμα κατοικήσαι και δι’ αυτού αποκαταλλάξαι τα πάντα εις αυτόν, ειρηνοποιήσας δια του αίματός του σταυρού αυτού, δι’ αυτού είτε τα επί της γης είτε τα εν τοις ουρανοίς» (Προς Κολοσσαείς 1, 19 – 20). Ιδιαίτερα σημαντική είναι εν προκειμένω η χρήση του άπαξ – λεγομένου «ειρηνοποιήσας», ένας όρος που υποδηλώνει τις κοσμικές διαστάσεις της δύναμης του Θεού, δια του Χριστού και του σώματός του, δηλαδή της Εκκλησίας.

Ο συγγραφέας τεκμηριώνει θεολογικά την σχέση της ιεραποστολής με το ειρηνικό μήνυμα των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων, καθώς «επί γης ειρήνη» (Λουκ. 2,14) επαγγέλονται οι άγγελοι στην ευαγγελική αφήγηση για τα Χριστούγεννα, όπως την επί γής «ζωή και ειρήνη» (Ρωμ. 8, 6) πρεσβεύει και η φανέρωση του Αγίου Πνεύματος στα Θεοφάνεια. Παράλληλα διακρίνει στο έργο της ιεραποστολής και αναστάσιμο χαρακτήρα, επισημαίνοντας ότι η κλήση και η αποστολή των πιστών δεν συνίσταται στο να μεταδοθούν θρησκευτικές αλήθειες ή στο να δημιουργηθούν θρησκευτικές ομάδες, αλλά στο να αποκαλυφθεί η κυριαρχία του Ιησού Χριστού και να φανερωθεί μέσα στο κόσμο η πραγματικότητα της Βασιλείας του. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο και η Εκκλησία κάθε Κυριακή κατά την ευχαριστιακή λατρευτική της σύναξη γιορτάζει το γεγονός της Ανάστασης. Για τον ίδιο λόγο στην Ορθόδοξη Εκκλησία η ευχαριστιακή λειτουργική σύναξη δεν αποτελεί μόνο εφαλτήριο για ιεραποστολή, αλλά και αυτό καθεαυτό ιεραποστολικό γεγονός. Κατά την ορθόδοξη Θεολογία, υπογραμμίζει ο κ. Βασιλειάδης, η θεία λειτουργία δεν είναι μόνο η πραγματική έκφραση της θείας αποκάλυψης - είναι επίσης και η προληπτική φανέρωση της ερχόμενης Βασιλείας του θεού.

* Ως διδακτικό εγχειρίδιο η «Ενότητα και Μαρτυρία» (εκδ. «Επίκεντρο», Θεσσαλονίκη, 2007) αποτελεί συνέχεια και περαιτέρω εξέλιξη παλαιοτέρων εγχειριδίων του κ. Βασιλειάδη («Ορθόδοξη χριστιανική μαρτυρία», που από κοινού με τον μακαριστό π. Ion Bria, παρουσίασε στο ελληνικό κοινό από τις εκδόσεις Τέρτιος, Κατερίνη, 1989, και «Μετανεωτερικότητα και Εκκλησία», εκδ. Ακρίτας, 2002), μέρος των οποίων, άλλωστε σε βελτιωμένη έκδοση περιλαμβάνει.

Πέραν αυτής της καθαρά ακαδημαϊκής σκοπιμότητας, το βιβλίο αυτό προορίζεται για κάθε θεολογικά σκεπτόμενο αναγνώστη, φιλοδοξώντας να παρουσιάσει ένα σύγχρονο Ορθόδοξο ιεραποστολικό προβληματισμό. Παράλληλα, όμως, απευθύνεται και στην ευρύτερη πνευματική κοινότητα του τόπου μας, ανεξάρτητα από θρησκευτικές ή ιδεολογικές πεποιθήσεις, επιχειρώντας με τον τρόπο αυτόν ένα διάλογο της θεολογίας με την κοινωνία και την οικουμένη.

* Βιβλιοπαρουσίαση στην εφημ. "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ" Λάρισας, 15/01/08. σελ. 6